Çetmi, Kargı
Çetmi | |
— Köy — | |
Çorum | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Çorum |
İlçe | Kargı |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1.430 m (4.692 ft) |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 420 227 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0364 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 19900 |
İnternet sitesi: |
Çetmi, Çorum ilinin Kargı ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Tahmini 1290 lı yıllarda ilk yerleşilmiş. Köye ilk kayıtlarda deli İbrahim oğullan olarak geçilen cemi köyünde köroğulları olarak bilinen sülale tarafından kurulmuştur. Köroğulları ilk yerleşim yerleri dere köye bağlı olan körüğün köyüne geldikleri (yuvanın köyü) yerleşmiş.
Çetmi köyünde köy içi olarak bilinen yere gelerek ilk yayla evlerini yapmışlardır daha sonra gargalıya ilk yerleşen zeyrek sülalesi çetmide kaş harman diye bilinen yere ilk yayla evlerini yapmışlardır. İlk başta yayla olarak kullanılan çetmi köyü köy olmuş.
Köy olmasından sonra avşar boyundan gofamıstak sülalesi gelmiştir. Kara zaliş cırgalar gelmiş tam bir köy haline almıştır. Halen ayakta olan körüğün çördükleri ( bir çeşit armut) ilk yerleşim zamanı Köroğluları tarafından dikilmiştir. Yemişli,kırkpuğre,akkaya ve aksu çetmi köyünün yaylalarıdır. 19121i yıllarda çetmi köyü tarihin en büyük yangınını yaşamış köy harap olmuştur.
Yemişli yaylasında evleri olan cırgalar ve gökmıstak sülalesi geçici olarak yemişliğe gitmişlerdir.Yerleşik düzene geçerek çetminin bir mahallesi olmuştur. Rivayete göre cırgalardan gurbetten yıllar sonra dönen bir kişiye çetmi den tarlalarını vermemişler. Gurbet'den gelen kişi (kızıloğlana) saray düzüne giderek iyi bir para vererek saray düzünün yaylası olan yemişli’yi almış kendine yakın bulduğu amca oğlunu gökmıstak sülalesinden iki tane kayınçosunu alarak yemişliye yayla evlerini yapmışlar. Bir kayınçosunu emingeçesi’ne bir kayınçosunu karabalçıklık mahallesine yerleştirmiş.Kendisi cırga mahallesine yerleşmiş.
CIRGA ismi aynı zamanda bir Türkmen oymağının ismidir. Halen orta Asya’da Çankırı, Sivas ve Anadolu’nun muhtelif yerlerinde bulunmaktadır. çetmi köyünün toplamda dörtbinin üzerinde nüfusu vardır , Her sülale kız alıp kız vermiştir. Bir birlerinle akraba olmayan yokdur. çetmiköyü kargı ilçesinin 38 kilometre kuzeyine düşmektedir. Ilgaz dağlarını devamı olan sıra dağları Boyabat tarafına bakan eteklerinde bulunup yan engebeli araziye sahiptir. Yükseklerde san çam, kara çam, köknar bulunmakta bu çam ormanları türkiye'nin ender güzellikde uzun ve sanayi değeri olan ormanlardır. Eteklere doğru akgulgen kara gürgen fıstık gürgeni ve çeşidi çok olan meşelik ağaçlan ile kaplıdır.Dere yataklarında ve çay kenarlarında kızılcık ağacı (kiren) böğürtleni dikeni aluç ağacı bulunmaktadır. Tarla içlerinde veya sınırlarda çördük bir çeşit armut bulunmaktadır. çetmi köyü iki tane büyük çaya sahiptir. Kaşlı yaylasından doğup aynı zamanda inişe doğru sağ tarafı Sinop sınırını oluşturan sol tarafı çetmi köyüne ait olan yaklaşık 22 kilometre olan büyük dağın eteklerinden Sinop iline geçen aluç geçesi çayıdır. Bu çay tamamen ormandan gelen vadiden geçtiği için çevresi tarıma müsait değildir, 2. Çay ise pölütçük çayıdır.
Akkaya yaylası derelerinden doğup devamındaki derelerde büyüyerek tahtacık yemişli gücük burun aralığın çaydan devam edip delik kaya diye bilmen yerden göleç çayı ile birleşmektedir. Delik kayaya kadar olan bölge tamamen çetmi köyüne aittir. Kel hasamın çaydan devam edip eski göynük diye bilinen bölgeden çetmiköyü sınırlarından çıkmaktadır, Bu çayın uzunluğu yaklaşık 25 kilometredir. Çay boyunca Ortaköy aralugun çay topukluney kel hasanın çayda bahçecilik meyve ve sebzecilik yapışmış günümüzde azda olsa yapılmaktadır. Etrafının açık olması derin vadi olması uzunca sıra güneş ışığından yararlanması halen sebze ve meyveciliğe müsaittir. çetmi köyü karasal iklim e sahiptir. hayvanları olarak kullanmışlar. Kara sığır olarak İnek , Mandaların derilerinden çarık yaparak ayakkabı şeklinde kullanmışlardır. 19701i yıllarda işara keçinin yasaklanması 200 hanenin kara keçilerini satması genç neslin gurbete akın etmesi yarı göçer halde iken tamamen bitirmiştir. Orta asyadan çetmi ye kadar gelen süreçte borçlu oldukları yörüklük yaşantısını istemeyerekte olsa bırakmışlardır. Kangal köpeği olarak bilmen soylu davar ve çoban köpeği ÇEPNİler orta asyadan baykal gölü civarından getirmişlerdir.
Bu soylu asil köpekler yörüklük yaşantısının bitmesi neticesinde nesli kayboluştur.Bölgenin sarıçam ve karaçam köknar ormanları ile kaplı olması 19701i yıllarda sanayi kesimi başlamış köylü traktörle motorlu testere ile tanışmış halen sanayi kesimi devam etmekte orman işçiliğinin çok ucuz olması köylülere 1970den bu yana hiçbir zenginlik getirmemiştir. Köyde patates (kumpiri), pancar , haşhaş , tütün , fiğ , bol miktarda yetişmekte fakat pazarlama olmadığı için bilimselden uzak, olunduğu için yeterli üretim yapılmamakta. Köylü kendi buğdayını ekmekte rakım yüksekliğinden dolayı verim düşüktür. Yazları sıcak kışları soğuk geçmektedir. Hali hazırda elma , armut, erik, ceviz hariç bakımsız ve bilimsel olmadığı için ihtiyaca cevap vermemektedir. Fasulye , patates , tütün , şekerpancarı, bol miktarda yetişmekte fakat ekonomik değeri olmadığı için yapılmamakta su yatağı gücük burun , büyükdağ , gırarabın göynüğü , aksu gözet kayası, gavil yeri ÇETMİ’nin başlıca göynükleridir.
ÇETMİ’nin sınırını kaşlıdan büyük dağa kadar büyük dağdan yan sarma dönüldüğünde tertibin tarlasının alt tarafından fadıllıoğlu mahallesinin üst tarafından sinne deresi mevkiinden derenin devamında gölet çayına inmekten çaydan yukarıya doğru dönerek. Delik kayadan pölütçük çayı istikametine devam edip gatdörüğün göynüğünde şirket ve sarı Ömer’in tarlalarının üst kısmından çil bıyığın göynüğünün altından su yatana gavil yerine ordan ortaköye tekrar çay boyunca tahtacığın hemen yanından akkuş yuvasının üst kısmından su doğanın çaya inmekte. Çay boyunca aralık denilen mevkiye tekrar çıkılarak kaşlı yaylası istikametine dönerek su akıntısının çetmi tarafına akan kısmı takip edilerek kaşlı yaylasına ulaşıldığında Çetmi köyünü net sınırı ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca son yıllarda devletimizin köylerin alt yapısını destekleme(KÖY-DES) programı kapsamında köyümüze, yemişli mahallemize ve yaylamıza kanalizasyon, Pevranadan Göletdere köyü cembekli mahallesine kadar yol genişletme ve kumlama çalışması yapılmış olup bir adet 110 tonluk su deposu yapılmıştır ve halen yapımı devam eden bir sulama suyu projesi vardır...Ama bu köyün en iyisi rahmetli Hasan Öztürk'tür.Hasan Öztürk'ün 6 çocuğu (Sefahattin Öztürk,Ayşe Gençdoğan,Kezban Üzüm,Bayram Öztürk,Recep Öztürk ve İsmail Öztürk) ve 15 torunu vardır; "İlker Öztürk,Ebrar İlayda Öztürk,Ercan Öztürk,Nurcan Özdemir,Gülcan Taşkan,Turgay Gençdoğan, Tuncay Gençdoğan, Okan Gençdoğan, Adem Üzüm, Fatih Üzüm, Simge Sibel Öztürk, Selin Öztürk, Yasemin Öztürk, Aslı Öztürk, Burak Öztürk".
Bilgi kaynağı: Salih Atabey Özcan Derleyen Yüksel Aydın_ İlker Öztürk
Kültür
Bu köyde keşkek,soymuk,sırık kebabı ve değişik halaylar meşhurdur.
Coğrafya
Çorum iline 155 km, Kargı ilçesine 39 km uzaklıktadır. Komşu köyleri; Göletdere, Gölet
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 227 |
1997 | 148 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır fakat öğrenci olmadığından dolayı, hizmet vermemektedir. Köydeki okul, eski el sanatları müzesine çevrilmiştir.. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Ayrıca köyün bazı yerlerindeki kameralar sayesinde internet üzerinden izlenebilme imkânı sunulmuştur.