Ög (ev türü)
_(2005).png)
Ög (Tıva Türkçesi: Өг / ög ) Günümüz Tıva Türklerinde yapılan eski ev türü ve en eski Türk evi. Bilindik çadırlardan ve yurtlardan ayrı bir tarzı vardır. Keçe kaplamalı, ahşap duvarlarıyla geniş olarak yapılır. Eski çağlarda Orta Asyada (Güney Sibirya dahil) yaşamış Türklerin kültürel materyallerinden önemli bir eşyadır. Eski ve günümüz Türk Dünyasında keçe (kidis, kiyiz) ile yapılan ve çadırdan farklı olarak ev misali geniş olan bir yaşam merkezidir. Tıva Türklerinin eskiden yaygın olarak yaşadığı ögler, kendi kendilerine benzer de olsa, yer yer ayrı özellikleri de bulunur. Çoğunluğu keçeden imal edilir. Gerek yaz aylarında gerekse kış aylarında don ve sıcağı içeri almayan keçelerin kullanımı daha öne geçmiştir. Tıva Cumhuriyetinde Toju'nun, Kungurtug'un geyik besleyen yayla halkının ağaçtan çadırları da tıpkı Amerika Kızılderilerinin en ilkel evlerini hatırlatır. Ög'ün bir duvarı 12 başlıdır. Altı duvarlı ög, altıgen özelliği ile arıların desenlerini hatırlatır. Karıncaların yuvasının ağzının tek yöne bakışı gibi Ög eşiği de güneşin doğuş yönüne yapılır. Rahat ve hafif olsun diye akçam, köknar, kayın ağacı dalları, budakları kullanılır.
Ayrıca: Ög eski Türklerde Anne kelimesinin karşılığı olarak da kullanılıyordu. Ve yaptığım küçük çaplı bir araştırma ile Ög/Og kelimesinin Türklerde Bağımsızlık olarak kullanılan Oksızlık ile alakalı olabileceğini düşündüm. Kısaca Ög kökünden türetildiğini düşündüğüm Oksızlık bağımsızlık manasına geliyor. Günümüzde de Vatan'ı Anamız olarak tabir etmemiz buradan geliyor kanısına vardım. Bunun dilbilimciler köküne inmeli benim yaptığım sadece varsayımdır teşekkür ediyorum. (Emrah Yılmaz)
Etimoloji
Ög sözü Köktürkçe'de ana, ana yuvası manasına da gelmektedir. Ögsüz (öksüz, Tıva Türkçesinde ösküs) bu manayı ifade eder.
Benzerleri
Ayrıca bakınız
Kaynak
- "Ög - örtеmçеyniñ özee" Bаyır-ооl M.S-tiñ "Tıvаlаr" adlı kitabından.