İl Giasone
| İl Giasone İason | |
|---|---|
 | |
| Müzik: | Francesco Cavalli |
| Libretto: | Giacinto Andrea Cicognini |
| Galası: | 5 Ocak 1649 |
| İlk gösterim yeri: | Teatro San Cassiano, Venedik |
| Oyuncular: | * Iasone, kastrato (günümüzde kontralto veye kontr-tenör): Iason. Argonotlar'ın lideri
|
| Francesco Cavalli |
|---|
 |
|
Operalar
|
İl Giasone (Türkçe:İason) Venedik'li besteci Francesco Cavalli tarafından "Giacinto Andrea Cicognini"'nin, Yunan mitolojisinde Altın Postu arayan Argonotlar'ın önderi olan İason'un mitinden uyarlanan librettosuna göre hazırlanmış 1 prolog ve 3 perdeden oluşan "Drama musicale" janrında olan opera eseridir. Prömiyer temsili 5 Ocak 1649'da Teatro San Cassiano, Venedik'de o yilki geleneksel Karnaval dōneminde verilmiştir. Bu operada ilk defa müziksel şarkılar ve resitatifler görülmektedir. Bazı kritikler bu eseri İtalyan popüler tiyatro seyircisinin "Commedia dell'Arte" oyunlarından müziksel operaya geçmesini sağlayan ilk eser olduğunu kabul ederler. Bu opera eserinde klasik dramatik sahneler yanında resitatifler veren tanrılar ve hizmetkarlar şeklindeki komedi karakterleri de bulunmaktadır. Bu eser 17. yüzyılda en popüler olan opera eseriydi.[1] Başrolü günümüzde bulunmayan kastrato bir şarkıcı oynaması istenmekle beraber, bu rol bir kadın kontralto veya nadiren bir erkek kontr-tenor kullanılarak, hala günümüzde operaevi repretuvarlarında bulunmaktadır.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyer, 5 Ocak 1649 (Orkestra şefi: - ) |
|---|---|---|
| İasone, İason. Argonotların lideri | kontralto (kastrato) | |
| Alinda, Midia Sarayında bir asil hanım | soprano | |
| Amore, Eros. İsifile'nin koruyucusu) | soprano | |
| Besso, İason'un askerlerin komutan subayı | bas | |
| Delfa, Midia'nın yaşlı mürebiyyesi | kontralto | |
| Demo, Egeo'nun sarayında kekeme cüce | tenor | |
| Egeo, Atina Kralı | tenor | |
| Eolo, Aeolus. Rüzgar | kontralto | |
| Ercole, Herakles veya Herkül. Argonot | bas | |
| Giove, Baş-tanrı Jüpiter | bas | |
| İsifile, Midilli Kraliçesi | soprano | |
| Midia, Kolhis Kraliçesi | soprano | |
| Oreste, İsifile'nin sırdașı | bas | |
| Rosmina | soprano | |
| Sole, Apollo. Midia'nin koruyucu tanrısı | soprano | |
| Volano | tenor | |
| Zeffiro | soprano | |
| Rüzgarlar korosu, Ruhlar korosu, Argonotlar, tanrılar, askerler, denizciler | ||
Konu özeti [2]
Prolog
İki mitik karakter, Sole ve Amore, ortaya çıkabilecek dramatik konu ve sonucu hakkında tartışmakdirlar. Sole koruyucusu olduğu Kolhis Kraliçesi Midia'nın Altın Post topağını bulmak için Kolhis'e gelmekte olan İason'la evlenmesini savunmaktadır. Amore ise İason'un kendinin koruyucusu olduğu Midilli Kraliçesi İsifile evlenmesini savunmaktadır.
I. Perde
Argonot Ercole, Iasone'yi nişanlısı olan Midilli Kraliçesi İsifile'yi arkada bırakıp Midilii'den ayrılıp gemisi olan Argo ile "Altın Post"u bulmak için bir serüvene başlamaya ikna etmiştir. Iason bu gemi serüveni sonunda kendini Karadeniz'in doğusunda Kolhis ülkesinde bulmuştur. Orada Iasone, hüviyetini bilmediği ama gerçekte Kolhis Kraliçesi olan, Midia ile karşılaşmış; ona aşık olmuş ve onun sevgilisi olmuştur.
Perde açılınca Ercole, Iasone'nin bu aşkı yüzünden tembelleştiginden ve sabah erken kalmadığından şikayete başlar. Iasone yeni sevgilisi ile aşk için birleşmesinin ne kadar tatmin edici olduğunun şarkısını söyler. Ercole onun komutanlık yetkilerine daha önem vermesini ve savaşa hazırlık yapmasını ister. İkisi aşk ve görev yükümlüüğü konusu üzerine tartışmaya başlarlar.
Midia tek başına iken aşkın acılarından şarkı söyler. Yeni aşkı dolayışla yanına gelen kocası Atina Kralı Egeo'dan ayrılmak istediğini ona bildirir. Egeo Midia'ya bir kama vereerek eşi karısının kendini öldürmesini ister ama Medea buna yanaşmaz.
Oreste İsifile'nin yakın arkadaşıdır ve İsifile için Kolhide'de neler olduğu hakkında istihbarat toplamktdır. Oreste Egeo'nun sarayında kekeme cüce olan Demo'ya Egeo'nun sarayında durumu soruşturduğunda Demo'nun kekeme yanıtlarından pek anlam çıkartamaz.
Meade yaşlı mürebiyyesi Delfa ile Giasone'nin geldiğini görou ve onu sevgilisi olarak tanımıştır. Ona Gisone'nin ikiz çocuğu olduğuna haberini verir ve onun çocuklarına hiç bakmadığı için azarlar. Sonra da Midia ikizlerin annesin getirmek bahanesi ile oradan ayrılır. Iasone hangi sevgilisinden ikiz çocuğu olduğunu bilememektedir. Midia Delfa ilebirlikte döner ve ikizleri olan kendisinin olduğunu asiki olduğu Iasone'ye ifşa eder. Bu Iasone'yi çok sevindirir. Iasone ve Midia birlikte ayrılırlar.
İsifile İbero ağzında bir kırsal kulübede casusu olan Oreste'den haber beklemektedir ama Iasone'nin aşkını kaybettiğini hissetiği için çok kötümser düşüncelerle doludur.
Midia doğa üstü büyücülük güçlerini *"Dell'antro magico" kullanarak yerlatı tanrısı olan Pluto'yu çağırır. Ondan Iasone'yi seruiven de korumasını istyecektir. ""Ruhlar Korosu ona yanıt verir ve Iasone'ye bir yüzük vererek onun korunacağını bilidirler.
Dipnotlar
- ↑ The Viking Opera Guide, 1993. ISBN 0-670-81292-7 say.191
- ↑ "OpernFührer" websitesinden uyarlama