İlhan Mimaroğlu
| İlhan Mimaroğlu | |
|---|---|
| Doğum | 11 Mart 1926 |
| Ölüm |
17 Temmuz 2012 (86 yaşında) New York, Amerika Birleşik Devletleri |
| Tarzlar | Çağdaş Klasik Müzik, Elektronik Müzik |
İlhan Mimaroğlu, (1926 - 2012) Türk besteci, yazar.
Kuruluş döneminin ünlü mimarlarından Kemaleddin Bey’in oğlu olan İlhan Mimaroğlu’nun buluşçu kişiliği, bestelerine olduğu kadar, yazdığı müzik eleştirilerine, deneme ve anılarına yansımıştır. Onu sadece besteci olarak değil, aynı zamanda müzik eleştirmeni, radyo programcısı ve bir yazar kimliğiyle de tanımak gerekir.
1959 yılında New York’a yerleşen Mimaroğlu, Türkiye ile hep yakın ilişkiler içinde olmuştur. İstanbul ve Ankara radyolarında başlattığı "Çağımızın Bestecileri" adlı programı New York’dan sürdürmüş ve ayrıca jazz programları hazırlamıştır. 1961 yılında Türkiye’de ilk baskısı yapılan "Müzik Tarihi" kitabının baskıları yenilenmiş, bunu yeni kitapları izlemiştir. 1990’lı yıllardan başlayarak gazetelerde müzik yazıları ve denemeler de yazmıştır.
Küçük yaşta babası ölen Mimaroğlu, mühendis olan üvey babasının evinde büyümüştür. 1945 yılında Galatasaray Lisesi’ni, 1949’da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirmiştir. Ankara’da kısa bir süre Hayrullah Duygu’dan klarnet dersleri almış, daha sonra kendisini bütünüyle müziğe adamıştır. Bu dönemde radyoda programcılık yapmış ve müzik yazıları yazmıştır.
1955 yılında Rockfeller Bursuyla iki yıl için New York’a giden Mimaroğlu, Columbia Üniversitesi’nde Paul Henry Lang’ın müzikoloji ve Dogulas Moore’ın kompozisyon derslerini izlemiştir. 1959 yılında yeniden ABD’ye giderek New York’daki The Record Hunter plak firmasında repertuar uzmanlığı ve "Voice of America" radyosunda sanat eleştirmenliği yapmıştır.
1963 yılından itibaren Columbia Üniversitesi’nde Usaçevski yönetiminde öğrenim gören besteci, elektronsal müzikte sanat mastırı drecesini almıştır. Bu dönemde Edgar Varése ve Staphan Wolpe ile kompozisyon çalışmıştır. Daha sonra Columbia Üniversitesi’nde elektronsal müzik dersleri veren Mimaroğlu, 1968 yılında Fransız Radyosu’nun daveti üzerine Müzik Araştırmaları Merkezi Stüdyosu’nda çalışmalarını sürdürmüş, 1971-1972’de Guggenheim Ödülü’nü kazanmıştır.
İlhan Mimaroğlu, "öncü müzik" anlayışındadır. Atonalitenin "çağrışımlara uygun düştüğü" görüşündedir. Elektronik yapıtlarını conventional stüdyo ortamına göre yazmakta, elektronsal gereçlerle kısıtlanmaktan kaçınmakta ve tını reklernini öne çıkarmayı yeğlemektedir.
Yaratılarının yanı sıra, sayısı yüzleri bulan müzik yazılarıyla katkılar getiren sanatçı, Cumhuriyet ve Yeni Yüzyıl gazetelerinde yayınlanan yazılarıyla yankı uyandırmıştır.
Besteci, ASCAP üyesidir.
Başlıca yapıtları
İlhan Mimaroğu’nun yapıtlarını "geleneksel çalgılar için" ve "elektronsal gereçler için" iki grupta ele almak olanaklıdır. Onun geleneksel çalgılar için yazdığı yapıtlar doğal olarak yine "öncü" niteliktedir.
Geleneksel çalgılar için
- Monologlar, klarnet ve viyola için.
- Püç parça, 1952.
- Pices Sentimentales, piyano için.
- Anı ve Günce Sonatı, piyano için.
- Rosa, piyano için, 1978.
- Valses ignobles et sentencieuses, piyano için.
- Yaylı dördüller.
- Yaylı çalgılar için gece ezgileri.
- Sessions, piyano için, 1977.
Ses bantı ve çalgı ya da şarkı ortamı için
- Music Plus One, keman için.
- Still Life, viyolonsel için, 1980.
- Sleepsong for Sleeper, klarnet, piyano ve elekronik teyp için.
Elektronik müzik
- Görsel Çalışma, 1965.
- Immolation Scene, söz ve şarkı için, 1983.
- Prelüdler, manyetik teyp için, 1966-76.
- Jean Dubuffet’in Coucou Bazar’I için müzik.
- Le Tombeau d’Edgar A. Poe, 1964.
- Besteci ve Çalgıcı için piyano müziği, 1976.
- La Ruche, viyolonsel, klavsen, piyano ve elektrikli aygıtlar için.
- Intermezzo, 1964.
- Bowery Bum, 1964.
- Wings of the Delirious Demon 1969.
- Sing me a song of Songmy, 1971.
- Tract, ses ve elektronsal için, 1972-74.
- To Kill a Sunrise, 1974.
- The Ofering, ses ve teyp için, 1979.
Kitapları
- Amerika’nın Sesi, Ankara, 1956.
- Caz Sanatı, İstanbul, 1958.
- 11 Çağdaş Besteci, Ankara, 1961.
- Müzik Tarihi, İstanbul, 1961, 4. basım, 1990.
- Günsüz Gece, İstanbul, 1989.
- Elektronik Müzik, 1991.
- Ertesi Günce, İstanbul, 1994.
- Yokistan Tasarısı, İstanbul, 1997.
- Geldim gördüm geçtim gittim, 1999.
Film müziği
- İlhan Mimaroğlu, Federico Fellini'nin 1969 tarihli filmi Satyricon'un müziklerini Nino Rota ile birlikte yapmıştır.[1] Özellikle filmin 31. dakikasından sonraki Türkçe sözlerin de işitildiği atonal elektronik müzik bölümünün İlhan Mimaroğlu'na ait olduğu anlaşılmaktadır.