İskender Muda

İskender Muda (1590 - 27 Aralık 1636), Kuzey Sumatra'daki Açe Sultanlığı'nın hükümdarı. Sultanlığın topraklarını büyük ölçüde genişletmiş, hem ticarette, hem de İslami bilimlerde uluslararası önem kazanmasını sağlamıştır.

İskender Muda 1607'de tahta çıkar çıkmaz bir dizi deniz harekatına girişerek Endonezya Takımadalarının kuzeybatısında etkin bir denetim kurdu. Sumatra'nın batı kıyısındaki bütün önemli limanları, doğu kıyısındaki limanların büyük bir bölümünü, Malakka Yarımadasında Kedah'ı, kalay yataklarıyla ünlü Perak'ı ve Pahang'ı kendisine bağladı. Portekizlilerin Malakka'daki konumu için gitgide ciddileşen bir tehdit oluşturdu. Ama Açelerin ekonomik düzeni baharat ticaretine dayandığı için biber ticareti üzerindeki tekellerini pekiştirme bölgede çatışmalara yol açtı. Portekiz Malakkası, Jahor ve Pattani (bugün Tayland'ın güneyi) gibi bir dizi küçük devletin birleşerek oluşturduğu donanma 1629'da Malakka yakınlarındaki bir deniz savaşında Açeleri yenilgiye uğrattı.

İskender Muda'nın hükümdarlığı sırasında Hamza Fansuri ve Şemseddin dari Pasai gibi mutasavvıflarla onlara karşı çıkan Nureddin bin Ali er-Raniri gibi ünlü bilginler Açe Sultanlığı'nı önemli bir bilim merkezi durumuna getirdiler. İskender Muda'nın geliştirdiği hukuk ve yönetim sistemi, takımadalardaki öbür Müslüman devletler için bir model oluşturdu. Ama sultanın ölümünden sonra Açeler gerilemeye başladılar. 1629'daki askeri yenilgi, Hollanda'nın özellikle 1641'de Malakka'yı ele geçirdikten sonra bölgede etkinliğini giderek artırması ve yeni bir önderin ortaya çıkmaması bu gerilemeyi hızlandırdı.