2015 İsrail parlamento seçimleri
2015 İsrail Parlamento Seçimleri, 2 Aralık 2014'te İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Koalisyon Hükümeti içindeki muhalif isimlerden Adalet Bakanı Tzipi Livni ile Maliye Bakanı Yair Lapid'i görevden alıp, İsrail Parlamentosu Knesset'i mümkün olan en kısa sürede feshedeceğini açıkladı. Olaylar sonrasında normal şartlarda Kasım 2017'de yapılması gereken seçim erkene alınmış ve 17 Mart 2015 erken seçim tarihi olarak belirlenmiştir.[1] Yair Lapid'in görevden alınmasıyla beraber (Yeş Atid'li) bazı bakanlar da görevlerinden istifa ettiler.[2]
İsrail'de koalisyonun en büyük ortağı Likud Partisi'nın Yeş Atid Partisi ve merkez sol Hatnuah arasında görüş ayrılıkları meydana gelmiş, Netanyahu politikaları nedeniyle sert eleştirilerle karşı karşıya kalmıştı. Tartışma yaratan konular arasında 2015 bütçesi, hayat pahalılığı, Filistinlilere yönelik politikalar, Arapları dışlamakla eleştirilen "Yahudi Devleti Yasa Tasarısı" yer almaktaydı.[1]
Görevden almalarla ilgili olarak konuşan Netanyahu, kurduğu hükümetin temel üç hedefi olarak saydığı "teröre karşı mücadele", "İsrail'in Yahudi kimliğini temelleştirmek" ve "Kudüs'te yerleşim inşaatlarına devam etmek" konularında Lapid ve Livni'yi bu hedeflere karşı tavır almakla eleştirdi.[3]
120 üyeden oluşan Knesset, Mart 2014'te aldığı kararla beraber İsrail'de yüzde 2 olan seçim barajını yüzde 3.25'e çıkarmıştı.[4]
Partiler
Likud
Aralık 2014'te yapılan Likud liderliği seçiminde Danny Danon'a üstünlük kuran Netanyahu Likud'un liderliğini sürdürmektedir. Sağ kanattan bir parti olan Likud'un[5] karşısında Livni-Herzog liderliğindeki siyasi blok bulunuyor.
Yeş Atid
Politik çizgi bakımından merkezde yer alan seküler bir parti olarak 2012 yılında kurulan Yeş Atid'in lideri İsrail'in tanınmış ailelerinden birinin ferdi olan Yair Lapid'dir. Yeni kurulmuş bir parti olmasına karşılık 2013 seçimlerinde 19 siyasetçisiyle Knesset'te yer almayı başardı. Parti lideri Lapid, oluşturulan koalisyon sonrası İsrail'in Maliye Bakanı görevine geldiyse de Aralık 2014'te Netanyahu tarafından bu görevinden alındı. Yeş Atid'li diğer bakanlar da görevlerini bıraktılar. Bu süreç aynı zamanda İsrail'in erken seçime gitmesiyle sonuçlandı.[6]
Hatnuah ve İşçi Partisi
Livni görevden alınmasından kısa bir zaman sonra Isaac Herzog liderliğindeki İşçi Partisi ile birlikte radikal sağa karşı[7] mücadele amacıyla "Siyonist Kamp" olarak adlandırılan politik koalisyonu kurdu. Böylelikle Livni liderliğindeki Hatnuah ile Herzog liderliğindeki İşçi Partisi ortak bir listeyle 2015 seçimlerine giriyor olacaklar.[8]
Şas Partisi
2013 senesinde yaşamını yitiren partinin ruhani lideri Ovadia Yosef ile Elazar Shach tarafından 1984 yılında kurulan parti, özellikle İsrail’de yaşayan Sefarad kökenli dindar Yahudilerin haklarını savunma ve ekonomik rahatlığa kavuşmalarını sağlamaya yöneldi. Parti 2013 seçimlerinde 11 milletvekili ile Knesset'te yer aldı. Şas'taki liderliğe partiden ayrılmasıyla beraber Aralık 2014'te Ha'am Itanu partisini kuran Eli Yişay'dan sonra Aryeh Deri geçti. Deri halen partinin lideridir. [9] [10][11]
Meretz
Daha çok aktivist yönüyle dikkat çeken Meretz, eşcinsel hakları, çevrecilik, kadın hakları gibi konulara en çok ilgi gösteren parti konumunda. Seküler ve sol bir parti olan Meretz'in lideri Zahava Gal-On'dur. Parti 2013 seçimlerinde 6 siyasetçisiyle Knesset'te yer aldı.[12]
Ha'am Itanu
15 Aralık 2014'te aynı zamanda Şas Partisinin eski lideri de olan Eli Yişay, partisi Ha'am Itanu ile 2015 seçimlerinde yer alacağına açıkladı.[13]
Kulanu
Eski Likud'lu politikacı Moşe Kahlon tarafından Kasım 2014'te kurulan merkez çizgideki bir partidir. Partinin kurulmasından sora yapılan anketler Kulanu'nun 7 ila 13 arasında değişen politikacısının Knesset'te yer alacağını gösteren sonuçlar vermiştir.
Arap Partileri
İsrail'de seçim barajının yüzde 2'den yüzde 3,25'e çıkarılması küçük partileri ittifak arayışlarına itti. Ra'am-Ta'al ile Balad, sosyalist bir parti olan Hadaş'la anlaşarak seçimlere ortak listeyle gireceklerini duyurdu.[14]
Kaynaklar
- 1 2 "İsrail'de hükümet krizi: Ufukta erken seçim var" BBC
- ↑ "Yesh Atid ministers resign after 'cowardly' Netanyahu speech", ynetnews.com
- ↑ Netanyahu yeniden Likud genel başkanı, aljazeera.com.tr
- ↑ "İsrail’de seçim barajı yükseldi" aljazeera.com.tr
- ↑ Karsh, Efraim, Israel: The First Hundred Years: Volume III: Politics and Society Since 1948, s. 141.
- ↑ 2013 seçimleri sonuçları, orsam.org.tr
- ↑ Herzog, Livni to unite against 'radical right' ynetnews.com
- ↑ Labor, Livni agree to join forces ahead of elections. haaretz.com
- ↑ Sefarad Cemaati eski Hahambaşısı ve ŞAS Partisi’nin manevi lideri Rav Ovadia Yosef hayata veda etti, israilblogu.com
- ↑ Rabbi Ovadia Yosef dies at 93, ynetnews.com
- ↑ "HaAm Itanu" hakkındaki haberler, timesofisrael.com
- ↑ Israel Political Parties: Meretz jewishvirtuallibrary.org
- ↑ "Ex-Shas MK Yishai called ‘traitor’ as he unveils new party", israelhayom.com
- ↑ "Arab parties finalize unity deal", timesofisrael.com