Aşram

Gandi’nin yaşadığı yerlerden biri olan Sabarmati aşramının girişi.

Aşram ( Sanskritçe: आश्रम ), antik Hindistan’da orman içinde ya da dağda, bilgelerin dünyanın telaşından uzak, huzur içinde yaşadıkları yerlere verilen Sanskritçe bir addır. Bu yerler inzivaya çekilmek için kullanıldığı kadar eğitim için de kullanılır. Dolayısıyla aynı sözcük guru ve öğrencilerinin yaşadığı ve ustalarının öğretilerini izledikleri yerler için de kullanılır. Ancak bu durumda genellikle gurukula adı kullanılır. Bu kelime, üstât anlamına gelen guru ile gurunun biyolojik ailesi ve öğrenci grubunu kapsayacak biçimde aile anlamına gelen kula kelimelerinden oluşur.

Aşramlar Hindistan’da en azından MÖ 4000 yılından beri varolmuşlardır.^[1].

20. Yüzyılda kurulan aşramlar arasında Mahatma Gandi tarafından kurulan ve bağımsızlık mücadelesi sırasında merkez olarak kullandığı Ahmedabad’daki Sabarmati aşramı ve devrimci iken düşünür olan Bengalli Aurobindo Ghose tarafından Pondichéry’de kurulan aşram sayılabilir.

Aşram aynı zamanda bir brahmanın Veda geleneğine göre geçirmesi gereken dört aşamayı tanımlamak için de kullanılan bir sözcüktür. Bu aşamalar şunlardır:

1. Brahmaçarya : Genç hindu, ustasının ya da gurusunun yanında dinle ilgisi olmayan ve aynı zamanda manevi bir eğitimden geçerek bilgisini ve erdemini artırır.
2. Grihastha ya da garhasthya : Hindu, gündelik yaşama girer, aynı zamanda dinî bir gereklilik olduğu üzere evlenir ve bir aile kurar. Bu dönemde kontrol etmeyi de öğrenerek yaşamdan zevk alma hakkı vardır.
3. Vanaprastha ya da vanaprasthya : Sosyal görevini yerine getirdikten sonra yaşamlarını sürdürmeye yetecek varlığı bırakarak ailesinden ayrılır. Kutsal yazılar üzerinde çalışmak için ormana çekilir. Meditasyon yapar ve oruç tutar.
4. Sannyasa ya da samnyasa : Hindu, dünyevi olaylardan uzaklaşarak vazgeçme durumuna gelir ve bir sannyasi (sannyas ya da sannyasin) olur. Maddi güdülerden uzak olarak ailesinin yanına dönebilir çünkü artık maddi dürtülerden korkmaz. Bundan sonra deneyimlerini ve bilgisini etrafına yararlı olmak için kullanır.

Kaynakça

1. Hint gelenekleri üzerine antropolojik bir çalışma (Fransızca)