Aerosol kabı
Aerosol kabı (sprey kabı), içindeki sıvıyı bir asıltı bulutu ya da köpük halinde püskürtmek üzere tasarlanmış, genellikle madeni kutu ya da plastik şişe biçimindeki kap. 1941'de, böcek ilaçlarını püskürtmek amacıyla ABD ordusunun laboratuvarlarında geliştirilen aerosol kabı, günümüzde dezenfektanlardan köpüklü kremlere, böcek ilaçlarından boyaya kadar değişen çok çeşitli ürünler için kullanılmaktadır.
Çalışma prensibi
Aerosol kaplarının en yaygın türü, bir koruyucu kılıf, bir supap, bu supaptan sıvı ürüne uzanan ince bir boru ve basınç altında sıvılaştırılmış bir itici gazdan oluşur. Genellikle sıvı ürün ile ıtıcı sıvı gaz karışmış haldedir. Supap açıldığında, kabın içindeki çözelti ince borudan yükselerek supaptan dışarı çıkar. İtici gaz atmosfere karıştığı anda, sıvı ürünü çok küçük taneciklere ayırarak buharlaşır. Tıraş kremi gibi köpüklü ürünler için yapılmış aerosol kaplarında, itici gaz ile ürün bir emülsiyon oluşturur ve atmosfere karıştıkları anda sıvı tümüyle köpüğe dönüşecek biçimde buharlaşır.
İtici gazlar
1978'e değin, ABD'de üretilen aerosol kaplarında itici gaz olarak, freon adıyla bilinen kloroflüorokarbon bileşikleri kullanılyordu. O tarihte federal hükümet, çevreye zararlı etkileri olabileceği gerekçesiyle bu bileşiklerin kullanımını yasakladı. Bilimsel araştırmalar, havaya karışan kloroflüorokarbonların stratosfere kadar yükseldiğini ve ozon moleküllerinin ayrışmasında katalizör rolü oynadığını göstermiştir. Oysa stratosferdeki ozon, canlıları Güneş'ten yayılan ve cilt kanserine yol açabilen yoğun morötesi ışınlara karşı korur.[1]
Federal hükümetin yasağına uyan ABD'li üreticiler, aerosol kaplarında kloroflüorokarbon yerine hidrokarbonlar, diazot monoksit ve karbon dioksit kullanmaya başladılar. Bir yandan da, itici gaz yerine, el pompalarının ürettiği basınçlı havayla çalışan aerosol kapları geliştirdiler.