Afet ve acil durum yönetimi

Afet ve acil durum yönetimi[1][2][3][4][5], afet yönetimi veya acil durum yönetimi meydana gelen bir afet veya acil durumun etkilerini azaltmak için yapılan çalışmaların tümü.

Afet ve acil durum yönetiminin odaklandığı konu, meydana gelen olayları önlemek veya ortadan kaldırmak değil, etkilerini azaltmak için çalışmalar yapmaktır. Planlama ve uygulamada yapılan hatalar, kitlesel ölüm ve yaralanmalara sebep olabilir. Afet ve acil durum yönetimi kapsamındaki olaylar terör, yangın, tehlikeli madde olayları, deprem, sel, tsunami, fırtına, kasırga, ayaklanma, kıtlık, kuraklık veya büyük kazalar gibi çeşitli olaylar olabilir.[6] Risk yönetimi kapsamında tüm aşamalar için mevcut kaynakları kullanarak, karar vererek, planlayarak, analiz ederek ölüm ve yaralanmaları önlemek ile çevre ve mülkü korumak, afet ve acil durum yönetiminin temel amacıdır.[7]

Aşamalar

Acil durum yönetimi, dört aşamadan oluşan dinamik bir süreç içermektedir.[7]

Nispeten yakın zamanda tartışılmaya başlanmış olmakla birlikte,[8] afetler ve dolayısıyla acil durum yönetimi de dört aşamadan oluşur. Bunlar önlem, hazırlık, müdahale ve iyileştirme aşamalarıdır.[9][10][11] Belirtilen bu dört aşamanın kısıtlayıcı bir yaklaşım olduğu öne sürülse de, bu süreçlere ilişkin geçerli ve kullanışlı olduğu yaygın biçimde kabul edilmiş bir başka model bulunmamaktadır.[8]

Önlem ve zarar azaltma

Önlem; yapı, tesisat, eşya ve çevresel risklerin tespit edilerek asgari düzeye indirgenmesini içeren süreçtir.[9][10][11] Kimi kaynaklarda "zarar azaltma" olarak da anılmaktayken,[10][11] bazı kaynaklarda ise "önlem ve zarar azaltma" olarak birlikte ele alınmaktadır.[12] Önlem acil durumun oluşmasını engellemek için alınan tedbirlerdir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda can ve mal kaybını en aza indirmek için alınan tedbirler ise zarar azaltma olarak adlandırılır.[12]

Hazırlık

Hazırlık sürecine vurgu yapan bir afiş.

Hazırlık aşaması afet meydana geldiğinde kullanılacak prosedür ile teçhizatın hazırlanmasına ve dolayısıyla eğitime odaklanır.[9][10][11] Bu teçhizat ve prosedürler afete karşı açıklığı azaltmak, afetin etkilerini azaltmak veya acil bir durumda daha etkin bir reaksiyon göstermek için kullanılır.[5]

Müdahale

Olay anında can ve malı korumak ve kurtarmak için acil durum kaynaklarını kullanarak afetzedeleri tahliye etmek ve ihtiyacı olanlara yiyecek, içecek, barınak ile sağlık hizmetlerini sağlamak, güvenlik gibi kritik kamu hizmetlerinin çalışmasını sağlamak için acil durum eylemlerinin yürütülmesidir.[9][11]

İyileştirme

Afet veya acil durum sonrası toplum ve bireyler ile kurumların kendi kendilerine çalışabilmeleri, olaydan önceki normal yaşama dönmelerini kapsayan süreçtir.[9][10][11]

Ulusal kurumlar

Devletler ulusal düzeyde etkiye yol açan veya yerel kaynakların müdahalede yetersiz kaldığı afet ve acil durumlar karşısında, yönetim çalışmalarını birtakım kamu kurumları aracılığıyla gerçekleştirmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri

ABD Başkanı Barack Obama, 2009'da FEMA'da gerçekleştirilen bir kasırga hazırlık toplantısında.

Günümüzde çalışmalarını sürdüren Federal Acil Durum Yönetim Kurumu, kısa adıyla FEMA (İngilizce: Federal Emergency Management Agency), 1 Nisan 1979 tarihinde kurulmuştur.[13] Amerika Birleşik Devletleri'nde il ve eyalet düzeyindeki müdahalelerin yetersiz kaldığı, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'ndan FEMA ve federal hükümetin yardımının istenildiği afet ve acil durumlarda müdahale görevi üstlenmektedir. Amacı; "hazırlanma, korunma, müdahale etme, iyileşme ve zarar azaltma kabiliyetinin millet olarak birlikte inşa edilmesi, sürdürülmesi ve geliştirilmesininin sağlandığı konusunda vatandaş ve yardım personelini temin etmek" olarak belirtilmektedir.[14] Kurumun Zarar Azaltma Direktörlüğü; afet öncesi risklerin tanımlanması ile yaralanma ve ölümlerin önüne geçilmesini sağlayacak önlem çalışmalarından sorumludur.[15]

Hindistan

Milli Afet Yönetim Kurumu (İngilizce: National Disaster Management Authority), kısaca NDMA, Hindistan'ın İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak 23 Aralık 2005 tarihinde kurulmuştur.[16] Organizasyonunda planlama, operasyon, zarar azaltma, yönetim, finans ve proje birimleri bulunan[17] kurumun amacı, felaketler bağlamında güvenli yaşam kültürünün tesis edilmesini sağlayacak sürdürülebilir stratejiler geliştirmektir.[18] Afet yönetim prosedürlerinin belirlenmesi ve bunların uygulanması için gerekli koordinasyonun sağlanması, ulusal plan ve diğer ilgili planların onaylanması, gerekli görülen önlem ve hazırlık çalışmalarının yapılması ile gerektiğinde afetten etkilenen başka ülkelere destek verilmesi, kurumun işlev ve sorumlulukları arasındadır.[19]

Rusya

Rusya Federasyonu Sivil Savunma, Acil Durumlar ve Doğal Afet Sonuçlarını Giderme İşleri Bakanlığı (Rusça: Министерство России по делам гражданской обороны, чрезвычайным ситуациям и ликвидации последствий стихийных бедствий), kısa adıyla Acil Durumlar Bakanlığı (Rusça: Министерство по чрезвычайным ситуациям – МЧС России) ve uluslararası kısaltmasıyla EMERCOM (İngilizce: Emergency Control Ministry), 10 Ocak 1994 tarihinde kurulmuştur.[20] Bakanlık yangın söndürme, sivil savunma ve doğal veya insan kaynaklı afet ve acil durumlarda arama-kurtarma çalışmalarının yürütülmesinden sorumludur.[21]

Türkiye

AFAD personeli, Van depremi sonrası arama-kurtarma çalışmalarında.

Bugünkü yapılandırması ile Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, kısa adıyla AFAD, 5902 sayılı kanunun 17 Haziran 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanmasıyla kurulmuştur. Kurumun görevi; afet ve acil durum süreçlerini oluşturan önlem, hazırlık, müdahale ve iyileştirme faaliyetlerinin yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmektir.[22]

Kaynakça

  1. ↑ "AFAD Hakkında - AFAD". AFAD. 2012-2013. https://www.afad.gov.tr/TR/IcerikDetay.aspx?ID=1. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
  2. ↑ İstanbul Sanayi Odası (Temmuz 2008). "Sanayide Afet ve Acil Durum Yönetimi Rehberi". İstanbul Sanayi Odası. http://www.iso.org.tr/sites/1/upload/files/sanayide-afet-ve-acil-durum-yonetimi-178.pdf. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
  3. ↑ "Disaster and Emergency Management". Queensland Government, Department of Education and Training, Policy and Procedure Register. 2016. http://ppr.det.qld.gov.au/corp/infrastructure/facilities/Pages/Disaster-and-Emergency-Management.aspx. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
  4. ↑ "Disaster and Emergency Management". Fairleigh Dickinson University. 2016. http://view2.fdu.edu/academics/petrocelli-college/credit-certificates/undergraduate-certificates/disaster-and-emergency-management/. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
  5. 1 2 "Disaster and Emergency Preparedness: Guidance for Schools". World Bank Group - International Finance Corporation. http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/8b796b004970c0199a7ada336b93d75f/DisERHandbook.pdf?MOD=AJPERES. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
  6. ↑ Tanrıvere, Utku (2014). Afet Araştırmaları Ders Notları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
  7. 1 2 Bilgitekin, Mehmet H. (2014). Acil Durum Yönetimi Ders Notları. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, İzmit Meslek Yüksek Okulu.
  8. 1 2 Crondstedt, Mal (2002). "Prevention, Preparedness, Response, Recovery - and outdated concept?". Australian Journal of Emergency Management 17 (2): 10-13. http://search.informit.com.au/documentSummary;dn=370106115314792;res=IELHSS. Erişim tarihi: Ocak 2016.
  9. 1 2 3 4 5 United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (1999). "Diaster Planning - prevention, preparedness, response, recovery". United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. http://webworld.unesco.org/safeguarding/en/pdf/txt_sini.pdf. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
  10. 1 2 3 4 5 Ohio Emergency Management Agency. "The Four Phases of Emergency Management". Ohio Emergency Management Agency. http://ema.ohio.gov/Documents/COP/The%20Four%20Phases%20of%20Emergency%20Management.pdf. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
  11. 1 2 3 4 5 6 Kadıoğlu, Mikdat (2011). Afet Yönetimi. İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği.
  12. 1 2 "Emergency Management Planning Guide". Public Safety Canada. 2010-2011. http://www.publicsafety.gc.ca/cnt/rsrcs/pblctns/mrgnc-mngmnt-pnnng/mrgnc-mngmnt-pnnng-eng.pdf. Erişim tarihi: 21 Ocak 2016.
  13. ↑ "Executive Order 12127-Federal Emergency Management Agency". The Naval Postgraduate School Center for Homeland Defense and Security, Homeland Security Digital Library. 1979. https://www.hsdl.org/?view&did=464521. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  14. ↑ Concord, N. H. (24 Eylül 2011). "Rebuild Smarter, Safer and Stronger". Federal Emergency Management Agency. http://www.fema.gov/news-release/2011/09/24/rebuild-smarter-safer-and-stronger. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  15. ↑ "Resource Record Details". Federal Emergency Management Agency. 2011. http://www.fema.gov/library/viewRecord.do?id=3032. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
  16. ↑ "Evolution of NDMA". National Disaster Management Authority, Government of India. http://www.ndma.gov.in/en/about-ndma/evolution-of-ndma.html. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  17. ↑ "Organisation Structure". National Disaster Management Authority, Government of India. http://www.ndma.gov.in/en/about-ndma/org-structure.html. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  18. ↑ "Vision". National Disaster Management Authority, Government of India. http://www.ndma.gov.in/en/about-ndma/vision.html. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  19. ↑ "Functions and Responsibilities". National Disaster Management Authority, Government of India. http://www.ndma.gov.in/en/about-ndma/roles-responsibilities.html. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  20. ↑ Thomas, T. L.. "EMERCOM: Russia's Emergency Response Team". Foreign Military Studies Office. http://fmso.leavenworth.army.mil/documents/rusert.htm. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  21. ↑ "Structure". EMERCOM of Russia. 2015. http://en.mchs.ru/ministry/Structure. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
  22. ↑ "AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN" (.html). T.C. Resmî Gazete (Ankara: T.C. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü) (27261). 17 Haziran 2009. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090617.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090617.htm. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.