Ahmad Gran

Ahmad Gran, asıl adı Ahmad ibn İbrahim el-Gazi, Solak Ahmed olarak da bilinir (1506 ? - 1543), Etiyopya'yı egemenliği altına almış bir İslam hareketinin önderi.Ülkenin dörtte üçünden fazlasını ele geçirmiş ve vakayinamelere göre fethettiği bölgelerdeki insanların büyük çoğunluğuna İslamiyeti kabul ettirmiştir.

Ahmad Gran, önce Somali'de bir Müslüman devlet olan Adal'ı ele geçirerek kardeşini buraya kral yaptı. Daha sonra Hıristiyan Etiyopya'ya karşı cihad ilan etti. Dinsel çoşkunluk, zenginlik umudu ve bir olasılıkla Arap göçlerinin yol açtığı nüfus baskısıyla kendisine katılan karışık ve göçebe Somalili yığınlardan bir ordu kurdu. Türklerin geliştirdiği ateşli silahlardan ustaca yararlandı ve ordusunun içinde Türk savaşçılardan küçük bir birlik oluşturdu.

Ahmad Gran, 1526-1527 yıllarında Adal'da bir Etiyopya ordusunu bozguna uğrattı, ancak geniş çaplı bir istila hareketi için hazırlık yapmak amacıyla 1531'e değin bekledi. Ülkeyi harabeye çeviren akınlarla 1535'te Etiyopya'nın güney ve orta bölgelerini eline geçirdi, bir süre sonra da kuzeydeki dağlık bölgeleri istila etti. Etiyopya kralı, çevresinde kalan az sayıdaki yandaşıyla geri çekilerek Portekiz'den yardım istedi. Ahmad Gran, 1541'de Etiyopyalılara yardıma gelen küçük Portekiz kuvvetini bir süre oyaladı, daha sonra da Türk birlikleriyle güçlendirdiği ordusuyla ağır bir bozguna uğrattı. Ancak geri kalan az sayıdaki Portekizli, yeni Etiyopya kralı Galawdewos'un da yardımıyla kısa sürede yeniden silahlanmayı ve Etiyopyalılardan düzenli bir ordu kurmayı başardı. Türk kuvvetlerinin büyük bölümünü geri göndermiş olan Ahmad Gran, Etiyoplılarla giriştiği savaşta öldürüldü. Böylece Galawdewos, krallığını yeniden ele geçirdi; ama, bu arada tebasının bir bölümünün İslamı kabul etmesi, sonra yeniden Hıristiyanlığa dönmesi, kolay atlatılamayan toplumsal bir bunalım yarattı.