Aleksandros İpsilantis (1792-1828)
Aleksandros İpsilantis (1792-1828) (Yunanca: Αλέξανδρος Υψηλάντης) Fenerli Rum İpsilantis ailesi'nin üyesi Yunan bir komutan ve Yunanistan'ın ulusal kahramanıdır. 1725-1805 yılları arasında yaşamış olan aynı isimli dedesiyle karıştırılmamalıdır.
Yaşamı
Aleksandros İpsilantis 1792 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Boğdan beyi Konstantin İpsilantis idi. Babası 1805 yılında Osmanlı Devleti tarafından görevden alınınca Rusya'nın başkenti St. Petersburg'a kaçtı ve Aleksandros'u da beraberinde götürdü. Çarlık Rusya'sının ordusunda görev alan Aleksandros İpsilantis Rusya'yı Napolyon Bonapart'ın ordularına karşı savundu. 1817 yılında Rus ordusunda binbaşı rütbesine yükseldi.
Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasındaki rolü
Aleksandros İpsilantis 1820 yılında Balkanların Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını savunan Filiki Eterya derneğinin başkanlığına seçildi. 1821 yılında Aleksandros İpsilantis'in başkanlığındaki Filiki Eterya Eflak'ta Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Romen asıllı Todor Vladimirescu ile iş birliği yaptı. Ancak Osmanlı Devleti ayaklanmayı bastırdığında Vladimirescu ile İpsilantis arasında anlaşmazlık çıktı. Vladimirescu Filiki Eterya tarafından işkenceyle öldürüldü. Aleksandros İpsilantis'in komutasındaki Filiki Eterya orduları 19 Haziran 1821 tarihinde Dragaşani kasabası yakınlarında Osmanlı ordusu tarafından yenilerek dağıtıldı. Aleksandros İpsilantis kardeşi Nikola'yla birlikte kaçarak Avusturya'ya sığındı. Ancak Avusturya Aleksandros İpsilantis'in topraklarında Osmanlı Devleti'ne karşı çalışmasına izin vermedi. 7 yıl göz hapsinde yaşadıktan sonra Rus çarı I. Nikolay'ın ısrarı üzerine serbest bırakılarak Viyana'ya gitmesine izin verildi. 31 Ocak 1828 tarihinde yokluk içinde öldü ve Viyana'da gömüldü. 136 yıl sonra 1964 yılında mezarı Atina'ya taşındı. Günümüzde Aleksandros İpsilantis Yunanistan'ın bağımsızlığına yaptığı katkılardan dolayı Yunanlar tarafından bir ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.