Alim Han
Said Mir Muhammed Alim Han | |
---|---|
1911 yılında Alim Han, Prokudin-Gorskii tarafından fotoğraflandı. | |
Buhara Emiri | |
Hüküm süresi | 3 Ocak 1911 - 30 Ağustos 1920 |
Önce gelen | Abd al-Ahad Han |
Sonra gelen | Monarşi, Kızıl Ordu işgali ile yürürlükten kaldırılmıştır. Sovyetler bölgeyi devraldı |
Hanedan | Mangıt |
Doğum | 3 Ocak 1880 |
Ölüm | 28 Nisan 1944 (64 yaşında) |
Alim Han (عالم خان, d. 3 Ocak 1880; Buhara - ö. 28 Nisan 1944; Kâbil, tam ad: Emir Seyyid Mir Muhammed Alim Han), Buhara Emirliği (Mangıt Hanedanı)'nin son emiri (taht: 3 Ocak 1911 - 30 Ağustos 1920).
1873 yılında Buhara Emirliği Rusya İmparatorluğu'nun himayesine girdi. Ancak ülkenin iç siyaseti emir tarafından yönetilmeye devam etti. 13 yaşındayken babası Abdulahad Han tarafından kamu yönetimi ve modern askerî tekniğini öğrenmesi için Sankt Peterburg'a gönderildi. 1896'da Rusya İmparatorluğu hükûmeti tarafından resmen Buhara Emirliği'nin veliahtı olarak kabul edildi ve memleketine döndü. Buhara'da babasına yardımcı olduktan sonra Nesef'in valisi oldu ve 12 yıl yönetti. Ardından Karmana (bugünkü Özbekistan'ın Navoiy şehri ve civarı)'ı 2 yıl yönetti. Babasının ölümünden sonra emir olan Alim Han, önce ulema sınıfı bastırmak için yenilikçileri destekledi. Ancak zamanla gelenekçileşti. Sonuçta yenilikçiler Moskova ve Kazan'a iltica etmek zorunda kaldılar.
Buhara Harekâtı
Mart 1918'de Yeni Buharalılar, Taşkent Şehir Sovyeti'nin yardımıyla Buhara'yı almaya çalıştı. Orduları Buhara'nın kapılarına yürüyüp Alim Han'dan şehri Yeni Buharalılara teslim etmesini istedi. Ancak Alim Han delegesini öldürüp Buhara ve çevresindeki yüzlerce Bolşevikleri öldürerek yanıt verdi. Sonuçta ordular Teşkent'e dönmek zorunda kaldılar.
Rusya İç Savaşı sırasında Moskova'daki Sovyet yönetimi Teşkent'e takviye kuvvetlerini gönderdi. 30 Ağustos - 2 Eylül 1920 tarihleri arasında Mihail Frunze komutasındaki Kızıl Ordu Buhara'yı teslim almak üzere saldırdı ve dört gün süren çatışmadan sonra Ark hasar gördü ve Kalyan Camisi Minaresi'nde Kızıl Ordu`nun bayrağı dalgalandı. Yenilen Alim Han Duşanbe'ye kaçtı ve daha sonra oradanda Afganistan'a sığındı. 1944'te Kâbil'de ölen Alim Han`ın naaşı Shuadoi Solehin mezarlığına gömüldü.
Galeri
- Buhara'daki son Mangıt Hanı olan Alim Han (Sergey Prokudin-Gorski, 1911)
- Yanan Buhara (1 Eylül 1920)