Alis Harikalar Diyarında
İngilizce ilk baskısının kapağı | |
Yazarı | Lewis Carroll |
---|---|
Orijinal ismi | Alice's Adventures in Wonderland |
Ülke | Birleşik Krallık |
Özgün dili | İngilizce |
Türü | Fantezi romanı |
Yayınevi | Macmillan |
Anadilinde basım tarihi | 26 Kasım 1865 |
Sonraki eser | Aynanın İçinden |
Alis Harikalar Diyarında (İngilizce orijinal ismi Alice's Adventures in Wonderland), Lewis Carroll mahlasını kullanan Charles Lutwidge Dodgson tarafından 1865 yılında yazılan, John Tenniel tarafından resimlendirilmiş kurgu romandır.
Konusu ve Arka Planı
Roman, Alis adında bir kız çocuğunun, bir tavşan deliğinden geçerek girdiği fantastik bir dünyada başından geçen hikayeleri anlatır. Bu hikayeler yoluyla yetişkinlerin dünyasının, saf, temiz bir çocuğun gözünden ne kadar saçma göründüğünü gözler önüne sermektedir.
Alis Harikalar Diyarında, dünya çocuk edebiyatının en tanınmış klasiklerinden birisi olarak kabul edilir. Ancak yalnızca çocuklara değil, yetişkinlere de hitap eden fantezi, roman, oyun ya da epik şiir olarak de değerlendirilmiştir. Viktorya döneminin politik ve dini çekişmelerini hicveden bir alegori, bir sembolizm olarak da görülmüştür.[1]
Bir matematikçi olan ve çalıştığı okulun dekanı Henry Lidell ile arkadaş olan Dodgson’un, 1862’de bir piknikte Henry Lidell’in kızı Alice’e anlattığı öyküyü küçük kızın ısrarı üzerine kaleme aldığı ve eserin böylece ortaya çıktığı düşünülür.[1] Ancak yazar, "küçük eroin" diye adlandırdığı ilham kaynağının gerçek bir çocuk olduğunu ısrarla reddetmiştir.[2] Öykü, 1865’te kitap olarak yayımlandı olağanüstü başarı kazandı. Yazar, Kraliçe Viktorya’nın takdirini kazanan ve kendisini üne kavuşturan bu eserin devamı olarak 1872’de Aynanın İçinden adlı romanı yazmıştır.
Türkçe’de otuzdan fazla değişik baskısı bulunur.[3]
Uyarlamaları
Alis Harikalar Ülkesinde, 1903’te Cecil Hepworth tarafından sessiz film olarak çekilmiştir. Bu, eserin ilk film uyarlamasıdır. 1910, 1915,1931, 1933, 1949, 1951 (Disney filmi), 1966 (animasyon), 1985,1988, 1995, 1999, 2005 (hint filmi), 2010 (yönetmen Tim Burton) yıllarında yapılmış film uyarlamaları vardır.
2007 yılında Koreli besteci Unsuk Chin, Alis Harikalar Diyarında ve Aynanın İçinden romanlarından uyarlanan liberettoyu opera olarak bestelemiş ve eser ilk defa Münih Opera Festivali’nde seslendirilmiştir.
Üç perdelik bale olarak uyarlanmış, Ulusal Kanada Balesi tarafından ilk gösterimi 28 Şubat 2011’de gerçekleştirilmiştir.
Yasaklanması
Hayvanlara haddinden fazla insan özellikleri yüklenmiş olmasının insanlara hakaret sayılacağı, ilerde çocukların hayvanlarla insanlara eşit düzeyde yaklaşacağı gerekçeleriyle 1931'de Çin'in Hunan eyaletinde yasaklanmıştır. Daha sonra "aynı nedenlerden" ötürü Amerika'da da birkaç okulda kütüphanelerden kaldırılmıştır.[4]
Galeri
- Çılgın çay partisi
- Alis heykeli, Central Park
- Alis ve Dodo
Kaynakça
- 1 2 Masalcının Maskeleri: Lewis Carrol’ın Karanlık Yüzü Mü, Ayraç Dergisi, 15.112013
- ↑ Kitap Kapaklarıyla Alice’in Yüz Yıllık Macerası, Erişim tarihi:03.02.2015
- ↑ Eren İnan Canpolat, Alice Harikalar Diyarında, '2Kitapteknesi.com sitesi, Erişim tarihi:03.02.2015
- ↑ Banned Books Awareness: Alice in Wonderland, Bannedbooks.world.edu sitesi, 01.08.2011, Erişim tariji:03.02.2015
Dış bağlantılar
- Sunay Akın romanın yazılış öyküsünü anlatıyor
- Yapıtın, Cumhuriyet Gazetesi Dünya Klasikleri Dizisi'nde yayımlanan baskısının çevrimiçi okunabileceği bağlantı.
- Kitabın farklı kapak tasarımları