Alois Jirásek
Alois Jirásek | |
---|---|
Doğum |
23 Ağustos 1851 Hronov, Bohemya Krallığı, Avusturya İmparatorluğu |
Ölüm |
12 Mart 1930 (78 yaşında) Prag]], Çekoslovakya |
Meslek | Yazar, politikacı |
Tür | Realizm |
Alois Jirásek (d. 23 Ağustos 1851, Hronov, Bohemya, Avusturya İmparatorluğu [bugün Çek Cumhuriyeti] - ö. 12 Mart 1930, Prag), I. Dünya Savaşı öncesinin en büyük Çek romancısı. Ülkesinin en büyük ulusal kişiliği olmuştur.
Lise öğretmeniydi. Edebiyat yaşamına şiirle başladıktan sonra, tarihi romana yöneldi ve yapıtlarında ulusal tarihin tüm dönemlerini canlandırdı. Yazdığı bir dizi tarihsel romanda ulusuna, özgürlüğe ve adalete karşı beslediği inancı yansıttı. Bunların arasında İmparatorluğua karşı köylü ayaklanmalarını anlatan Psohlavci (1884), Mezi proudy (1891; Akımlar Arasında), Proti všem (1894; Bütün Dünyaya Karşı), belki de başyapıtı olan Bratrstvo (1899-1908; Kardeşlik), ulusal yeniden doğuş çağını anlattığı F. L. Věk (1888-1906) ve Ak Dağ bozgununu izleyen yılları anlatan ve en iyi yapıtı sayılan Temno (1915; Karanlık) önde geliyordu. Bunlar dışında komedi ve dramlar (Otec, 1894; Emigraut, 1898; Jan Žižka, 1903; Jan Hus, 1911) yazdı
Jirásek I. Dünya Savaşı boyunca ulusal bağımsızlık isteğini sürekli dile getirdi. 1917'de ulusal bağımsızlık isteyen Çek yazarlarının Mayıs Bildirisi'ni imzaladı ve Prag'a dönen başkan Tomáš Garrigue Masaryk'i meslektaşları adına kabul etti. 13 Nisan 1918'de Prag'da yapılan gösteride "ulusal antı"ı okuması da bu doğrultudaki en önemli davranışlarından biriydi.