Appanage
Appanage ya da Apanage, Fransa'da esas olarak Devrim öncesinde, toplumdaki konumlarına uygun bir yaşam biçimi sürdürmeleri için, krallık ailesi çocuklarına krallık mülkünden toprak verilmesi ya da bazı durumlarda aylık bağlanması. Kralın küçük kız ve erkek kardeşleri için getirilmiş olmasına karşın, taht varisi de bu haktan yararlanırdıve başa geçtiği zaman toprağı yeniden krallığa katılırdı. 13. ve 16. yüzyıllar arasında yaygınlık gösteren bu uygulama, Türk tarihinde daha çok has deyimi ile karşılanır.
Appanage, genellikle, hak sahiplerinin krala kişisel yakınlığından dolayı krallık açısından bazı sorunlar yarattı. Bununla birlikte, bu sistem uygulandığı yerlerde krallık yönetiminin güçlenmesi ve gelişmesi olanağını sağlayarak buralarını sonuçta krallık mülküyle birleşmesini kolaylaştırdı. 14. yüzyıldan sonra, bazı özel durumlar dışında, kadınlar appanage olarak toprak yerine aylık almaya başladılar.
1566'da Moulins Fermanı ile krallık mülkünün devredilemezliği ilkesi getirildiyse de, sonraki 30 yılı kapsayan Din Savaşları sırasında bu kurala sıkı biçimde uyulmadı. 17. yüzyılda hükümdarın mutlak otoritesinin artmasıyla, appanage bir sorun olmaktan çıktı. Fransız Devrimi'nin başlarında (1790) aylık ya da kira geliri ile sınırlandırıldı ve ardından bütünüyle kaldırıldı. 1810'da, 1790 koşulları çerçevesinde yeniden uygulamaya konulduktan sonra, 1832'de kesin olarak kaldırıldı.
11. yüzyıldan sonraki Türk-İslam kuruluşlarında, özellikle Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu devletlerinde, hanedana mensup meliklerin (şehzadelerin) yönetimine verilen eyaletler, birer büyük appanage niteliği taşır ve parçalayıcı taht kavgalarının iktidar temelini oluşturmaya yatkındır. Osmanlılarda ise eyalet yönetiminde çok daha sıkı bir merkezi denetim uygulanmış, şehzadelerin ya da vezir ve beylerbeylerinin kendi haslarında özerkleşmelerine olanak tanınmıştır.[1]