Asar (mitoloji)
Asar (Bulgarca: Аси, Boşnakça: Æsiri, Rusça: Асы, Azerice: Asar) - Türk, Altay, Moğol ve Tibet mitolojilerinde Tanrılar Yurdu. Azar olarak da söylenir. Tanrıların yaşadığı Gökyüzü demektir. Aynı sözcük ilah anlamına da gelir. Azeri ulus adının buradan türediğini ileri süren bazı görüşlerde mevcuttur.[1] Tibet ve Moğol metinlerinde de yer alan, hatta İskandinav mitolojilerinde dahi benzer bir sözcükle “Aesir” şeklinde Tanrılar topluluğunu ifade eden ortak bir unsurdur. Asarı sözcüğü de Tibetçede Göksel Tanrıları tanımlamakta kullanılır. Moğolcada asar çadır demektir. Türklerde göğün büyük bir çadır olarak algılanması fikrinin bir başka örneğidir.[2] Çok Tanrılı dinlerin neredeyse tamamında Tanrılar topluluğunun insanlardan uzak bir yerde (genelde göklerdeki bir dağda) yaşadığı inancı yaygındır.
Asarı'lar
Anlatılanlara göre, yeni dünyanın yaratılma zamanı geldiğinde, uzak bir yerde, şiddetli bir kasırga kopar, karanlık çöker ve karışıklık olur. O zaman, Asarı tanrılarının yurdu olan gökyüzünde büyük bir kavga çıkar ve bu kavga savaşa dönüşür. Asarılar dağılır ve yurtlarının kalıntıları üzerinde yeniden yedi katlı bir ülke kurulur. Ancak Asarılar arasında karışıklık hâlâ devam etmektedir. Tekrar şiddetli çatışmalar başlar. Bu nedenle Asarılar günahları yüzünden, eski tanrısal özelliklerini yitirirler. Uzun yıllar geçer ve Asarılar Sümer Dağı'nın geniş tepesine yerleşirler. Cennette karışıklık daha da artar. Asarılar, gökteki yerlerinden aşağı düşerek, en sonunda toprakta yaşamaya başlarlar. Sümer Dağı ve çevresindeki çöllerde kimse yaşamadığından kaçak tanrılar oralara yerleşip, yeryüzünün ilk sakinlerini oluştururlar.[3] Bir gün, bunlardan biri toprakta yetişen bal gibi lezzetli bir meyveden tadar. Diğerleri de onun yaptığının aynısı yapınca kendi tanrısal doğalarını tamamıyla yitirirler ve insana dönüşürler.
Etimoloji
(As/Az) kökünden türemiştir. Asılı yer demektir. Ayrıca asarmak fiili, korumak, saklamak anlamı içerir. Mançuca ve Moğolcada Asar/Asarı sözcüğü çadır[4] manası taşır.
Dipnotlar
- ↑ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 83)
- ↑ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- ↑ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 84)
- ↑ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("asar")