Asetonitril

Asetonitril (ACN) formül ü CH3CN olan bir kimyasal bileşiktir . Bu renksiz sıvı en basit organik nitril ve en yoğun kullanılan çözücüdür.

Üretimi

Asetonitril, akrilonitrilin üretimi sırasında çıkan bir yan üründür.[1] Asetonitrilin üretim eğrileri akrilonitrilkileri takip eder. Asetonitril aynı zamanda karbon monoksit, amonyak, ve hidrojen gazları ile tepkimesiyle de üretilebilmektedir.[2] ABD’de asetonitrilin dört ana üreticisi : INEOS, DuPont, J.T. Baker Chemical, ve Sterling Chemicalsdır. 1992’de ABD’de 14,700 ton asetonitril üretilmiştir.

Uygulamalar

Çözücü

Asetonitril bütadienin saflaştırılmasında çözücü olarak kullanılmaktadır. Göreceli olarak zehirleyici olmadığından tırnak cila temizleyicilerinin formüllerinde; aseton ve etil asetat gibi bazen kullanılmaktadır. Daha özgün uygulamalarda, sıklıkla bilinmeyen bir kimyasal tepkimenin (ing: reaction/reaksiyon) denenmesinde sık kullanılan bir seçenektir. Uygun sıvı genişliği ile polardır (3.84 D). Düşük asidik özelliği sayesinde sorun çıkarmadan geniş bir bileşik yelpazesini çözer. Bu nedenden dolayı HPLC’de hareketli bir faz olarak yoğun bir kullanımı söz konusudur. Benzer şekilde döngüsel voltametre de görece yüksek dielektrik sabiti nedeniyle çok kullanılan bir çözücüdür. Asetonun özellikleri de benzerdir ancak bazlara ve nükleofillere karşı yüksek oranda tepkilidir.

Organik bireşim

Asetonitril, zirai ilaçlardan parfüm yapımına kadar organik bireşimde iki karbon yapıcı bloktur.[3] Siyanojen klorür ile tepkimesi (ing:reaction) malononitrili meydana getirir.

İnorganik kimyada ligand olarak

İnorganik kimyada, asetonitril değiştirilebilir ligand olarak geniş bir kullanıma sahiptir. Buna güzel bir örnek; asetonitrilde (polimerik) paladyum klorür süspansiyonunu ısıtarak hazırlanan PdCl2(MeCN)2'un kullanımıdır

[PdCl2]n + 2n MeCN → n PdCl2(MeCN)2

Güvenlik

Asetonitril'in düşük bir zehirliliği vardır, fareler için LD50 3.8 g/kg'dır. Diğer nitrillerin davranışının tersine , asetonitrilin metabolizması siyanür yaymaz.[1]

Dipnotlar

  1. 1 2 Peter Pollak, Gérard Romeder, Ferdinand Hagedorn, Heinz-Peter Gelbke "Nitriles" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, 2002: Weinheim. DOI: 10.1002/14356007.a17_363
  2. ↑ Şablon:Ref patent
  3. ↑ Şablon:OrgSynth

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/29/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.