Assembler
→ Bu maddenin özgün adı Assembly olup, MediaWiki'ye özgü teknik nedenlerle Assembler olarak yazılmıştır. Assembler, düşük seviyeli bir programlama dilidir (konuşma dilinden uzaklaştıkça seviye düşer, yaklaştıkça artar). Makina dilinden sonra ortaya çıkmıştır. Temelde makina diline getirilen İngilizce kelimelerle yapılan kısaltmalarla (mnemonic) oluşmuştur.
Derleyici (İng: Compiler) ile makina diline derlenen bir dildir. Derleyicisin adı "Assembler" dir. Donanım programlamada kullanılır. Makina diline yakınlığı bakımından yazılan kodlar son derece hızlı şekilde derlenir ve bu dilde yazılan programlar orta ve yüksek seviyeli programlama dillerine göre çok daha hızlı çalışır. Ancak anlaşılmasının güçlüğü ve kodlamanın çok uzun olması nedeniyle kullanımı zor bir dildir. Örneğin C dili ile yazılan 8-10 satırlık kodun makinaya verdiği mesajı bu dilde ancak 80-90 satır kod ile verilebilir.
Assembler, çalışma mantığı olarak işlemci ile yüz yüze konuşmak gibidir. Her yapılması istenen olay işlemciye teker teker anlatılır. Bu biraz zahmetli ve karışık bir süreç gerektirir, buna karşın gereksiz rutinler otomatik eklenmediği için işlemciden en uygun verimle faydalanılabilir.
Örneğin, özellikle kontrol edilmezse hiçbir zaman sıfıra bölme hatası otomatik engellemez. Delphi ve Basic gibi yüksek seviyeli diller bunu engeller ve kontrollü şekilde düzenler. Bu ve benzeri hatalar yüksek seviyeli dillerde kendiliğinden giderildiğinden Assembler daha yalın ve profesyonel bir dildir.
Her ne kadar her kod bilgisayar koduna zaten bir şekilde dönüştürülse de, dönüşümdeki kaybı engellemek için bazı durumlarda Assembler kodları yazılır. Örneğin işletim sistemlerinin çekirdekleri assembler ile yazılarak güçlü bir temel elde edinilmesini amaçlar.
Bu düşünce tarzıyla en ideal programlama dilleri, kendi kodlama sistemi içerisindeki bilgiyi en uygun çeviri ile Assemblere uygulayabilen dillerdir. Bu sınıflandırmaya göre en zor ve en alt dil grubu olan Assembler'i sırasıyla; B, C, Pascal (Delphi) ve Basic izler.