Atlarda spastik kolik
Spastik kolik veya Enteralgia catarrhalis, sindirim sistemini innerve eden otonom sinir sistemindeki fonksiyonel bozukluklar neticesinde ortaya çıkan atların sık karşılaşılan bir sendromudur.
Etiyoloji
Hastalığın etiyolojisi kesin olarak ortaya konulamamıştır. Ancak şu sebepler oluşumunda etkilidir:
- Nervus vagus hipotonisine neden olan tüm nörojen veya dışsal etkenler.
- Ani hava değişimleri.
- Olumsuz transport.
- Soğuk su içirilmesi.
- Hayvanda strese neden olabilecek tüm faktörler.
Semptomlar ve patogenezis
Sancı vardır. Sancı kısa sürede başlar (yaklaşık 10-15 dakikada) ve genellikle kısa sürer. Fakat bazı olgularda intestinal kramp şekillenirse sancının şiddeti artar ve hayvanın çektiği ağrı neticesinde yerde yuvarlanma, zıplama, şaha kalkma benzeri hareketler yüzünden bağırsaklarda patolojik vaziyet değişiklileri gelişebilir. Bu durum oldukça sıkıntılıdır ve müdahale edilmezse ölümle sonuçlanabilir.
Atlarda sancı durumlarda tipik olan dışkılamanın azalmasının aksine Spastik kolik te dışkılama sıklığı artar ve hayvan sık sık işeme pozisyonu almaya çalışır. Ancak idrar yapamaz. Stresin bağırsak motilitesi üzerinden genellikle artırıcı yönde etkisi vardır.İnsanlarda yoğun stres, heyecan vb durumlarda ishal görülmesi bir noktada Spastik kolik e benzerlik gösterir.
Tedavi ve korunma
Sancıyı hafifletmek için hayvana ağrı kesiciler ve spazm çözücüler verilebilir. Fakat bazen buna gerek kalmadan olgu kendiliğinden düzelebilir. Eğer patolojik vaziyet değişikliği gelişmişse tek tedavi yöntemi operasyon olur.
Hayvanlar stes faktörlerinden uzak tutulmalıdır. Ani ve/veya soğuk su kesinlikle içirilmemelidir.
Kaynaklar
- Veteriner İç Hastalıkları. Prof. Dr. H. Yılmaz İMREN, Prof. Dr. M. ŞAHAL
- Klinik Pratikte At Hekimliği. Dr. SANCAK, Yrd. Doç. Dr. SAĞLAM