Aya Dimitri Kilisesi (Selanik)
| Selanik Aya Dimitri Kilisesi | |
|---|---|
Aya Dimitri Kilisesi | |
| Temel bilgiler | |
| Yer | Selanik, Yunanistan |
| İnanç | Hıristiyanlık |
| Mezhep | Ortodoks |
| Açılış yılı | 5. yüzyıl |
| Dünya miras yılı | 1988 |
| Mimari | |
| Özellikler | |
Aya Dimitri Kilisesi (Kasımıye Camisi), Selanik’te şehrin koruyucusu Selanikli Aziz Dimitri’ye adanmış Bizans devrinden kalma kilise.
Erken-Hristiyanlık dönemine ait önemli bir anıt olan yapı, 1491-1912 arasında kilise olarak hizmet vermiştir. Aziz Dimitri’nin şehit edildiği Roma hamamı kalıntıları üzerine inşa edilmiş olan kilisenin altında Azizin naaşının bulunduğuna ve naaşın bulunduğu yerdeki çeşmenin suyunun şifalı olduğuna inanılır.[1][2]
1917’de yandıktan sonra yeniden inşa edilip 1949’da ibadete açılan kilisenin bodrum katı müze olarak düzenlenmiştir.
Yapı, 1988’den beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndedir.[3]
Tarihi
Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'nun devlet dini olarak kabul edilişinden sonra, Aziz Dimitri'nin 303 yılında hapsedilip işkence ile öldürüldüğü Roma hamamı kalıntıları üzerinde bir Hristiyan tapınağı inşa edilmiştir. Bu ilk tapınağın yapılış tarihi bilinmez. Azizin şehit edildiği yerdeki çeşmenin suyu Hristiyanlarca kutsal ve şifalı kabul edildi.[4] İlk tapınağın yerine 412-413’te onun yerinde üç nefli bir bazilika inşa edildi.
Geçirdiği yangınlar sonucu hasar gören bazilika 629-634’te tamir görüp genişletilmiş ve beş nefli bir bazilika haline getirilmiştir. Bazilika, İmparator Heraclius’un saltanatından sonra bir yangında yok oldu ancak kısa sürede bazı değişikliklerle yeniden inşa edildi.
904 yılında Sarazenler ve sonrasında 1185 yılında Normanlar tarafından yağmalandı. İkinci yağmalama süresince, Azizin külleri, bunları kurtarmak isteyen keşişlerce İtalya’ya götürüldü. 13. yüzyılda kilise onarıldı ve yenilendi. 1430 yılında, Selanik’in Osmanlılar tarafından ele geçirildiği dönemde kilise, surların seyrek olduğu noktaya kadar daha büyük yağmalamalara maruz kaldı.
Kilise, II. Bayezid zamanında 1491'de Cezeri Kasım Paşa tarafından camiye çevrildi ve “Kasımıye Camisi” adını aldı.[5] Cami olduğu dönemde de mihrabın altındaki mukaddes suyun Hristiyanlar tarafından ziyaretine izin verilmişti.[5]
1912’de Yunanistan’ın bağımsızlığını elde etmesinden sonra yeniden kiliseye çevrilen yapı, 1917’de bir yangında mahvolmuş; daha sonra yeni baştan inşa edilmiş ve 1949’da hizmete girmiştir.
Müze
Kilisenin bodrum katı müze olarak düzenlenmiştir. 5. yüzyılda aynı yerde inşa edilmiş kilisenin kalıntıları, kilisenin geçmişine ilişkin belgeler, 7.yüzyılda geçirdiği yangından sonra inşa edilen yapının heykelleri, cami olduğu dönemdeki kitabesi, geçirdiği restorasyona ilişkin belgeler müzede sergilenir.[4]
Kaynakça
- ↑ "Aziz Dimitrios". 25.10.2010. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150323052952/http://oodegr.co/tourkika/synaksaristis/agios_dimitrios.htm.
- ↑ "The Church Of Aghios (Saint) Demetrios". 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150407022238/http://www.serfes.org:80/lives/stdemetrios.htm. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- ↑ "Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika". 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151123235306/http://whc.unesco.org/en/list/456/. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- 1 2 "Museum in the Crypt of the Church of St. Demetrios". 1 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150101085811/http://www.macedonian-heritage.gr:80/Museums/Archaeological_and_Byzantine/Arx_Krypth_Ag_Dhmhtriou.html. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- 1 2 Sarısakal, Baki. "Selanik Kasımıye Camisi". http://www.bakisarisakal.com/selanikkasimiyecamisi.pdf. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.