Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi

MÜSLÜMAN MİNDANAO ÖZERK BÖLGESİ

Bölgesel Merkez	Cotabato Şehri
Bölge Başkanı	Zaldy Ampatuan (Lakas-CMD)
Nüfusu	2,803,805
– Yoğunluk (km²)	220.9 kişi
Yüzölçümü	12,695.0 km²
Bölümleri
– İlçeleri	6
– Şehirler	1
– Belediyeler	106
– Barangaylar	2,469
– Seçim bölgesi	8
Diller	Banguingui, Maguindanao, Maranao, Tausug, Yakan, Sama, diğerleri

Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi (kısaca ARMM) Filipinler'deki Müslüman eyaletlerin çoğunun bulunduğu bölgedir. Bu ilçeler: Basilan, Lanao del Sur, Maguindanao, Shariff Kabunsuan, Sulu ve Tawi-Tawi. Filipinlerin tek Müslüman şehrinin adı Marawi'nin Müslüman Şehri'dir. Cotabato Şehri her ne kadar kendi yetkisinin dışında olsa bile bölgesel başkentidir.

Coğrafik Konumu

Bölge iki coğrafik alana ayrılır. Mindanao anakarası ve Sulu Archipelago. Lanao del Sur, Maguindanao ve Shariff Kabunsuan Mindanao anakarasında; Basilan, Sulu ve Tawi-Tawi ise Sulu Archipelago'da bulunur.

Siyasi Bölümler

İlçeler

Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi'nin siyasi haritası

Eyalet	Başkent	Nüfus (2000)	Yüzölçümü (km²)	Nüfus yoğun. (km²'ye)
Basilan	Isabela Şehri	259,796	1,234.2	210.5
Lanao del Sur	Marawi Şehri	800,162	3,872.9	206.6
Maguindanao	Shariff Aguak	435,254	4,900.1	163.5
Shariff Kabunsuan	Datu Odin Sinsuat	365,848
Sulu	Jolo	619,668	1,600.4	387.2
Tawi-Tawi	Bongao	322,317	1,087.4	296.4

Tarih

Filipinler tarihinin, bölgenin ve Mindanao'nun çoğu bölümleri kendi kültürlerini ve kimliklerini geliştirmek için idari bölümlere ayrıldı. Bölge 15. yüzyıldan beri Müslüman Filipinlerin anayurduydu. Hatta İspanyolların 1565'de başlayan Filipin işgalinden önce bile. Arap müslümanları 1380'de Tawi-Tawi'ye geldi ve yerel halkı İslama davet etmeye başladı. 1457'de Sulu Sultanlığı çok kısa bir süre sonra da Maguindanao ve Buayan sultanlıkları kuruldu. O zamanlar Filipinler'in çoğu İspanyol hakimiyeti altındayken bu sultanlıklar onların bağımsızlıklarını ve düzenlerini korudu ve kuzey sahili kasabalarındaki İspanyol taarruzlarını geri püskürttü. 19. yüzyılın son çeyreğine kadar İspanyol varlığı Sulu Sultanlığı tarafından resmen tanınmıyordu, bununla birlikte İspanyol'lın özerk bölgeleri sadece askeri alan, garnizon ve sivillerin Zamboango ve Cotabato'da yaşadıkları bazı yerlerdi. Sultanlıklar İspanyol - Amerikan Savaşı'a kadar bu yerlere hakimdi.

ARMM kurumu

Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi ilk olarak 1 Ağustos 1989'da Cumhuriyet Act No.6734, diğer adıyla Organik Act tarafından Müslüman Mindanao'ya ait özerk bir alan sağlamak için anayasal ferman çıkartılarak kuruldu. Referandum (halk oylaması) sonucunda halk şu şekilde karar kıldı. Eyaletler: Basilan, Cotabato, Davao del Sur, Lanao del Norte, Lanao del Sur, Maguindanao, Palawan, South Cotabato, Sultan Kudarat, Sulu, Tawi-Tawi Zamboanga del Norte ve Zamboanga del Sur; ve şehirler; Cotabato, Dapitan, Dipolog, General Santos, Iligan, Marawi, Pagadian, Puerto Princesa ve Zamboanga.

ARMM Cotabato Şehrinde 6 Kasım 1990'da yapılan törenle resmen tanındı ve Catabato Şehri geçici başkent yapıldı.

Siyaset

Yasama yetkisi

Bölge, bölgesel başkan (vali) tarafından yönetilir. Başkan ve başkan yardımcısı doğrudan yürütme kurulu tarafından seçilmiştir. Bölgesel kanunlar bölge meclisi tarafından çıkarılır ve meclis üyeleri tarafından kabul edilir. Oylama açıktan yapılır. Bölgesel seçimler genellikle Filipin Kongresinden çıkacak yasaya bağlı olarak genel seçimlerden (ulusal ve yerel) bir yıl sonra yapılır.

Dönem	Başkan	Parti	Başkan Yardımcısı	Parti
1990–1993	Zacaria Candao	Lakas-NUCD	Benjamin Loong	Lakas-NUCD
1993–1996	Lininding Pangandaman	Lakas-NUCD-UMDP	Nabil Tan	Lakas-NUCD-UMDP
1996–2002	Nurallaj Misuari	Lakas-NUCD-UMDP	Guimid P. Matalam	Lakas-NUCD-UMDP
2001	Alvarez Isnaji	Lakas-NUCD-UMDP
2001–2005	Parouk S. Hussin	Lakas-NUCD-UMDP	Mahid M. Mutilan	Lakas-NUCD-UMDP
2005–şu an	Zaldy Ampatuan	Lakas-CMD	Ansaruddin-Abdulmalik A. Adiong	Lakas-CMD

Yürütme yetkisi

ARMM meclisi, meclis başkanının başkanlığında kurulan tek meclisli olan bir parlamentoya sahiptir. Her seçin bölgesinin kendine ait üç üyesi vardır. Şu anki 24 tanesinin 6'sı Lanao del Sur (Marawi Şehri dahil), 6'sı Maguindanao, 6'sı Sulu, 3'ü Basilan ve 3'ü de Tawi-Tawi'dendir.

Eyalet	Bölgesi	Meclis üyesi	Parti
Basilan	Tek	Rajam M. Akbar	Lakas-CMD
		Bonnie Abdulaziz C. Balamo	Lakas-CMD
		Hatimil E. Hassan	Lakas-CMD
Lanao del Sur	1.	Samer M.U. Salic	bağımsız
		Suhaylah R.P.M. Salic	bağımsız
		Paisalin P. Tago	Liberal
	2.	Saaduddin M. Alauya, Jr.	Lakas-CMD
		Yasser A. Balindong	Lakas-CMD
		Hosni B.M.A. Macapodi	bağımsız
Maguindanao	1.	Jackson M. Bandila	Lakas-CMD
		Roonie Q. Sinsuat	Lakas-CMD
		Bongarsa D. Tomawis, Jr.	Lakas-CMD
	2.	Umbrah A. Datumanong	Lakas-CMD
		Khadafeh G. Mangudadatu	Lakas-CMD
		Pike T. Mentang	Lakas-CMD
Sulu	1.	Abraham T. Burahan	Liberal
		Alhabsi M. Hassan	Lakas-CMD
		Garcia D. Tingkahan	Lakas-CMD
	2.	Nashruper T. Daud	Lakas-CMD
		Maulana M. Omar	Lakas-CMD
		Nurwiza S. Tulawie	Lakas-CMD
Tawi-Tawi	Tek	Romel Y. Matba	bağımsız
		Shameera S. Matolo	Liberal
		Rejie M. Sahali	Lakas-CMD

Ekonomi

Bölge Filipinler'de en yoksul alanlardan biridir.