Baekje Krallığı
Baekje Krallığı (Korece: 백제, MÖ 18 - MS 660) güneybatı Kore'de kurulmuş bir krallıktır. Koguryo ve Şilla ile birlikte Kore'nin 3 krallığından birisiydi. Budizm, Konfüçyüsçülük ve Kore şamanizmine ev sahipliği yapmıştır.
Samguk Sagi'ye göre Baekje M.Ö. 18’de Goguryeo'nun güneyi ile Han Nehri arasındaki bir havzada Kral Onjo'nun önderliğindeki bir grup insan tarafından kuruldu. Çin kayıtları olan San Guo Zhi'ye göre, Samhan döneminde Baekje, Mahan konfederasyonunda en yüksek mevkideydi. Samguk Sagi Baekje'nin kurucusu hakkında ayrıntılı bir bilgi vermektedir. Jumong Goguryeo krallığını kurabilmek için oğlu Yuri'yi Buyeo'da bırakmıştı. Jumong, Kral Dongmyeongseong olduğunda Soseono'dan Onjo ve Biryu adında iki oğlu vardı. Yuri Goguryeo'ya gelir gelmez Jumong onu Veliaht Prens’i ilan etti. Yuri’nin sonraki kral olacağı anlaşılınca Soseono oğulları Biryu ve Onjo ile on tebaadan halkını da alarak kendi krallıklarını kurmak için güneye gitti. Soseono, Goguryeo ve Baekje'nin kurulmasında etkin bir figür olarak anılır. Onjo Wiryeseong’a (bugünkü Hanam şehri) yerleşti ve ülkesine “On Tebaa” anlamına gelen Sipje dedi. Biryu'da da tebaanın aksine Michuhol'a (bugünkü Incheon şehri) yerleşmişti. Wiryeseong halkı refah içinde yaşarken Michuhol’un tuzlu suyu ve bataklık alanları yerleşmeyi zorlaştırmıştı. Bu sebeple Biryu kardeşi Ojo’nun yanına gitti ve ondan Sipje tahtını istedi. Onjo bunu reddedince Biryu savaş ilan etti ama savaşı kaybetti. Biryu utanç içinde kendini öldürdü ve halkı da Wiryeseong’a göç etti. Kral Onjo onları hoşgörü ile karşıladı ve ülkesinin adını Baekje olarak değiştirdi. Kavmine döndü, Onjo'yu da Wiryeseong'daki insanlar karşıladı ve ülkesine Baekje (Yüz Tebaa) adını verdi.
Bekçe'de Mahan etkisi;
Kral Onjo, başkenti Han Nehri'nin güneyinden kuzeyine taşıdı ve daha sonra yeniden Mahan devletlerinin baskısı sonucu muhtemelen bugünkü Seoul olan yere, güneye taşıdı. Kral Gaeru'nun 132’de başkenti muhtemelen Seoul'ün güneydoğusunda bulunan bugünkü Gwangju şehrindeki Bukhan Dağı mevkisine taşıdığına inanılmaktadır. Zaman zaman En Parlak Üç Krallık Dönemi olarak da adlandırılan M.Ö’nün ilk yüzyıllarında Baekje git gide diğer Mahan kabilelerinin kontrollerini de ele geçirmiştir.
Ungjin Dönemi
5. yy’da Goguryeo’nun güneyi Baekje’nin askeri tehdidi altındaydı ve 475 yılında Seoul bölgesindeki Goguryeo düştü. Baekje’nin başkenti 475 den 538’e kadar Ungjin (bugünkü Gongju) oldu.
Sabi Dönemi
538 yılında Kral Seong başkenti Sabi’ye taşıdı (bugünkü Buyeo İlçesi) ve güçlü bir devlet olarak kendi krallığını revise etti. Bu andan itibaren ülkenin resmi adı Nambuyeo (Güney Buyeo) idi ki bu da Baekje’nin kökeninin Buyeo’ya kadar dayandığını göstermektedir. Sabi Dönemi’nde Baekje kültürü Budizm’in büyüdüğüne tanık oldu. Kuzeydeki Goguryeo ve güneydeki Silla baskısı altında olmasına rağmen Seong, Baekje’nin Çin ile olan ilişkilerini güçlendirmek için çabalamıştır. Sabi yer olarak Geum Nehri’nin seyire elverişli bölgesindeydi. Bu durum Çin ile iletişimi kolaylaştırmış ve karşılıklı ticari ve diplomatik ilişkiler 6. ve 7. yüzyılda büyümüştür. 7. yy’da güneyde ve Kore yarımadasının merkezinde artan Silla etkisi nedeniyle Baekje gerilemeye başlamıştır.
Bekçe'de Gelişme Kral Geunchogo Dönemi;
Kore 375’te Kore’nin en hızlı gelişen ülkesi Baekje idi. Kral Goi (234–286)’nin hükümdarlığı sırasında Baekje Mahan konfederasyonu ile birleşince tam bir krallık oldu. 249’da, eski Japon metni Nihonshoki’ye göre, Baekje’nin genişlemesi doğusundaki Nakdong Nehri etrafındaki Gaya konfederasyonuna kadar ulaştı. Baekje, Çin kayıtlarında 345 yıllık bir krallık olarak tanımlanmıştır. Baekje’den ilk diplomatik heyetler 367 yılı civarında (Nihon Shoki: 247’ye göre) Japonya’ya ulaştı. Kral Geunchogo (346–375) , Goguryeo ile savaşarak kuzeyindeki Mahan topraklarını da Baekje’ye kattı ve Baekje’nin topraklarını genişletti. Geunchogo'nun hükümdarlığı sırasında, Baekje 'nin hakimiyet alanı Kore yarımadasının batısını kaplamıştı.(İki Pyeongan eyaleti hariç) 371 yılında Baekje Pyongyang' da Goguryeo'yu bozguna uğratmıştı. Baekje Goguryeo ile devamlı ticaret yaparken etkin bir biçimde Çin kültürünü ve teknolojisini benimsemiştir. Budizm 384 yılında resmi devlet dini oldu. Ayrıca Baekje’nin bir deniz gücü de oldu ve Kofun döneminin Japon yöneticileri ile devam eden karşılıklı iyi niyet ilişkileri Japonya tarafı için kültürel izler bırakmıştır. İlişkileri boyunca Çin yazı sistemi, Budizm, gelişmiş seramik, cenaze törenleri ve diğer kültürel faaliyetler soylular, bilim adamları, zanaatkarlar ve rahipler tarafından tanıtıldı. Bu dönemde Han Nehri ülkenin en önemli yeri olarak kaldı.
Çoğu kişi Kore tarihindeki en güçlü hükümdarın, zamanında bütün Kuzeydoğu Asya'yı hükmü altına almış olan Kral Gwanggaeto olduğunu düşünmektedir. Fakat Kore tarihinde bir diğer hükümdar var ki, başarıları en az onunki kadar hayranlık bırakıcıdır; Bekçe'nin 13. hükümdarı "Kral Geunchogo." Kuzeyde kadim Koguryo'yu ezip geçmiş, güneyde ise Mahan ve Kaya şehir devletlerini fethetmiş, bunlarla da kalmayıp Çin ve bilhassa Japonya ile önemli siyasi ve diplomatik ilişkiler kurmuştur. Çin ve Japon kaynaklarında adından söz ettiren ilke Bekçe hükümdarı da o olmuştur, ki bu onun başarılarının Asya'da ne denli etkiler bıraktığını göstermeye yeterlidir.
M.S. 4. yüzyılda doğan Geunchogo, Bekçe'nin 11. hükümdarı Kral Biryu'nun küçük oğluydu. Kral Biryu'dan sonra tahta çıkan ve sadece 1 yıl hüküm sürebilen Kral Gye'nin ardından Bekçe tacını giydi. Samguk Sagi dahil bazı kaynaklar adından bahsetse de, neden ağabeyinin yerine kendisinin tahta çıktığı konusunda kaynaklar susmaktadır. Gerçi Kral Geunchogo'nun askeri kariyeri hakkında kaynaklarda pek çok bilgi kulmak mümkündür. İlk askeri başarısını 20.000 asker ile Bekçe'yi ele geçirmek için sefer düzenleyen Koguryo Kralı Kogukwon'u Chiyang Kalesi'nde mağlup ederek kazanmıştır.
Aynı dönemde Kral Geunchogo, Bekçe'nin sınırını güneye doğru Mahan ve Kaya şehir devletlerini himayesine katarak güneye doğru genişletiyordu. Gelişmiş maden işçiliği sayesinde Bekçe'nin elinde çok üstün silahlar vardı. Her ne kadar Bekçe tarım kültüründen gelse ve ordusunu ağırlıklı olarak piyadeler oluştursa da, Kaya ve Mahan ordularına karşın, Bekçe askerleri Türkler ve Moğollar gibi at üstünde ok atabiliyorlardı. Bekçe, ilk olarak Kaya'nın 7 küçük şehir devletini ele geçirmek üzere Sobaek Dağları'nı aştı, akabinde günümüz Jeolla eyaletindeki 4 bölgeyi ve Mahan şehir devletlerinden arda kalanları bünyesine kattı. O zamanlar üç krallık arasında en etkisiz devlet olan Şilla ile ittifak kurarak Koguryo ve Bekçe-Şilla arasında denge kurdu. Kral Geunchogo, merkezi otoritesini elinde bulundurduğu askeri güç ile sağlamlaştırmış, bundan aldığı güvenle gözünü Koguryo'ya çevirmişti...
369 senesinde Kral Geunchogo'nun ordusu Chiyang Kalesi'nde Koguryo ordusunu mağlup ettikten iki yıl sonra, Koguryo ikinci bir saldırı girişiminde bulunsa da Bekçe güçleri tarafından geri püskürtüldü. Aynı yılın kış mevsimi, Kral Geunchogo 30.000 askerlik bir ordu ile Koguryo'nun başkentini kuşatıp Kral Kogukwon'u öldürdü. Han Hanedanı'nın Kore'yi işgal döneminden kalan Daifang topraklarını da bünyesine kattı. Tüm bunlar ilk kez Bekçe'yi tarihindeki en geniş sınırlara ulaştırmıştı.
Yedi Dallı Kılıç'ın Güney Kore Seoul'deki War Memorial Müzesi'nde bulunan replikası
Japon adalarında henüz pek çok irili ufaklı devletin hüküm sürdüğü Kofun döneminde, Kral Geunchogo, bu devletlerle ittifak kurdu ve Bekçe kültürünü bu topraklara aşılama politikası güttü. Bekçe ve Japonya arasındaki bu dostane ilişkinin en büyük kanıtı da Kral Geunchogo'nun Japonya'ya gönderdiği "Yedi Dallı Kılıç'tır (七支刀 )."
Ve 371 yılında Bekçe, bu kez gözlerini denizin ötesine dikti. Çin'de hakimiyetini sürdüren kargaşalardan faydalanarak, Bekçe Liaoxi ve Shandong bölgelerini ele geçirerek buraları ticaret üsleri olarak kullandı. Bekçe, Gelişmiş politik sistemi, ekonomisi, askeriyesi ve kültürü ile Kuzeydoğu Asya'nın yeni ticaret ve odak merkezi haline geldi. Tüm bunları başaran tek bir isimdi, "Kral Geunchogo". 375 yılında 51 yaşında ölmeden önce, en güvendiği bilginlerinden olan Go Heung'a Bekçe'nin tarihinin kayıtlı olduğu "Seogi" isimli bir tarihname yazdırdı, fakat maalesef bu kitap 660 yılında Bekçe'nin Tang-Şilla ittifakı sonucu yıkılmasının ardından kayboldu ve günümüze ulaşamadı.
Yıkılış ve Yeniden Yapılanma Hareketi
660 yılında Silla ve Tang askerleri Goguryeo ile müttefik olup Baekje’ye saldırdı. General Gyebaek tarafından yönetilen çok güçlü bir ordu, Nonsan'ın yakınlarındaki Hwangsanbeol savaşında yenik düştü. Sabi’nin başkenti Silla saldırısı sonucu düştü. Egemen sınıfın bazıları Japonya’ya kaçarken Kral Uija ve onun oğlu Çin’e sürgüne yollandı. Baekje güçleri küçük bir toparlanma hareketi gösterir fakat Silla-Tang ittifakının 130,000 adamıyla karşılaşır. General Boksin, Prens Buyeo Pung'a, Baekje'nin yeni kralı olarak, Kral Pung(풍왕) adını verir. Baekje, Japonya'dan yardım ister ve Kral Pung, Baekje'ye 5000 kişilik ek bir kuvvetle döner. Japon gemileri henüz Baekje'ye ulaşmadan, Kralın askerleri, Ungjin eyaletinde Tang askerleri ile karşılaşırlar. 663 yılında, Baekje Kurtuluş Ordusu ve Japon deniz kuvvetleri, Baekgang muharebesinde Silla askerleriyle karşılaşmak üzere Güney Baekje'de toplanırlar. Tang Hanedanı da ayrıca 7000 asker ve 170 gemi gönderir. Ağustos 663'de Bakjang'da, tahminen Geum nehri veya Dongjin nehrinin aşağı kısımlarında meydana gelen 5 deniz savaşından sonra, Silla güçleri galip gelir ve Buyeo Pung Goguryeo'ya kaçar.
Bekçe'nin Dil ve Kültürü
Baekje, Buyeo dili konuştukları sanılan bir dil konuşan Goguryeo göçmenleri tarafından kurulmuştur. Buyeo dili Gojoseon, Buyeo, Goguryeo ve Baekje dillerini kapsayan bir hipotetik (kesin olarak bilinmiyor) dil grubudur. Daha önce aynı bölgeden göçmüş olan yerli Samhan halkı, muhtemelen aynı dilin bir başka çeşidini veya farklı bir lehçesini konuşuyordu. Baekje sanatçıları türlü Çin akımlarının etkisinde kalmış ve bu etkileri geleneksel sanatla eşsiz bir biçimde birleştirmeyi başarmışlardır. Baekje sanat çalışmalarında Budist temaları ağırlıktadır. Tipik Baekje sanatının sıcaklığını temsil eden mutluluk veren Baekje gülümsemesi, çok sayıda Budist heykelinde mevcuttur. Tao etkisi de oldukça yaygındır. 541 yılında Liang Hanedanlığı tarafından Çinli zanaatkarlar, Kore hükümdarlığına gönderilmiştir. Sabi dönemindeki Çin etkisinin nedeni de olarak bunu göstermek mümkündür. Kral Muryeong'un (501-523) mezarı, Çinli tuğla mezarı modelinde yapılmıştır ve birçok malzemesi Çin'den ithal edilmiştir. Bunların yanı sıra, altın Kraliyet süslemeleri, altın kemerler ve altın küpeler gibi geleneksel Baekje cenaze malzemeleri de kullanılmıştır. Cenaze işlerinde de eşsiz Baekje gelenekleri uygulanırdı. Bu mezar, Ungjin dönemi mezarlarına örnek olarak gösterilmektedir. Çatıları kaplayan çinilerde narin nilüfer çiçeği modelleri, karmaşık tuğla desenleri, çömlekçilikte kullanılan kavisler ve kitabelerdeki zarif yazılar Baekje kültürünün karakteristik özelliklerindendir. Budist heykellerin ve incelikli pagodalar yaratıcılığı ve dinden etkilenildiğini gösteriyor. Neungsan-ri, Buyeo İlçesi’nde yapılan eski bir tapınak alanı kazısında bulunan bronz yaldızlı, ihtişamlı bir tütsü yakma kabı (백제금동대향로 Baekjegeumdongdaehyeongno) Baekje sanatının örneklerindendir. Baekje müziği hakkında pek fazla bilgi bulunmamaktadır. Yine de yerel müzisyenlerin 7. yy'da Çin'e görevli olarak gönderildikleri ve o zamana kadar oldukça ayırt edici bir müzik tarzı geliştirdikleri bilinmektedir.
| Bekçe Kralları Listesi |
|---|
|