Bayçura
Bayçura (Tatarca, Rusça: Бичура) - Türk ve Tatar mitolojisinde Kiler Cini. Bıçura olarak da bilinir. Evlerde ve bodrumlarda yaşar. Kadın kılığına girer. Kırmızı giysili olarak betimlenirler.[1] Genelde evde, ocağın arkasında veya kilerde veya çatı altında yaşar. Hiç çekinmeden gürültü patırtı yapar. "Küves" denen içkiyi çok sever. Tatar Türklerinde “Ocak başında Bıçura belini boğmuş oturur” şeklindeki bilmecenin yanıtı Küves Fıçısı’dır. Yemeğe çok düşkündür. İnsanların yiyip bitiremediği bütün yemeği o yer. Kızdığı zaman tabakları kırar ve yemeği de döküp evi uzun süre için terk eder. Biçura, çok pis bir yaratık olarak da bilinir, temiz yerlerden nefret eder. Zaten pis evleri seçermiş. Bu yüzden ondan kurtulmak için ilk şart evi temiz tutmaktır. Aniden bağırır, güler, oynar, şaka yapar, uyuyan insanı yatağından alıp başka yere taşır. Çoğu zaman evdeki eşyaları yerini de değiştirir veya gizler. En sevdiği eşyalar, anahtar, iğne, bıçak, makastır. Geceleyin kilitlenen kapıları açar veya tersine açık kapıyı kilitler.[2] Bazen yangın çıkarır. Uzun süre ocak yapılmayan evleri severmiş. Bu yüzden Tatar Türkleri, yeni ev yapar yapmaz her şeyden önce ocağını yaparlar.
Bayça
Bayça – Türk halk inancında gece cinidir. Geceleri ortaya çıkar. Bazen hortlak şeklinde görünen bir varlık olarak düşünülür. Sözcük, Baykuş ile aynı kökten gelir ve Baykuş’un da geceleri görünmesi ile bağlantılıdır. Karaçay-Balkar kültüründe yaygın bir figürdür.
Etimoloji
Bay (güçlü) ve Çor (cin) sözcüklerinin bileşiminden türemiştir. Türkçede bıçıklamak fiili, korku ya da yüksek ateş nedeniyle dudağın uçuklamasını anlatmakta kullanılır.
Kaynakça
- ↑ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 102, Biçura Maddesi)
- ↑ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)