Beaufort rüzgâr şiddeti skalası
Sir Kaptan Francis Beaufort tarafından bulunmuş olan ve gemicilikte rüzgâr ve deniz durumunu görsel müşahedelere göre belirlemeye çalışan skaladır. Bofor skalası diye okunur.
Skala rüzgâr hızını ölçebilen mekanik anemometrelerin geliştirilmesiyle birlikte önemini yitirmesine rağmen hava tahminciler ve gemiciler tarafından hâlâ bilinmekte ve deniz raporlarında kullanılmaktadır.
Rüzgârların şiddeti, Beaufort ölçeğinden yararlanılarak tahmin edilir. Bu ölçeği İngiliz Amiral Sir Francis Beaufort (1774-1857) savaş gemilerinde kullanılması amacıyla geliştirmiştir. Son yıllarda olağanüstü derecede güçlü rüzgârlar da tabloya alınmış ve bunlar 13'ten 17'ye kadar numaralandırılmıştır. Bu ölçekteki Beaufort sayısı ve ortalama rüzgâr hızı uluslararası değerlerdir; ama rüzgârların adı ve tanımlanan belirtileri ülkeden ülkeye değişebilir.
Hareket halindeki bir hava kütlesi, yere sürtündüğü yerlerde yavaşlar ve bu nedenle yüzeye yakın kesimlerde rüzgâr daha yavaş eser. Rüzgârın hızı yerden 10 metre yüksekte ölçülür. Denizin yüzeyi yere oranla daha düzgün olduğundan, denizlerin üzerinde rüzgâr hızı karalardaki gibi yüksekliğe bağlı olarak hızla artmaz. Rüzgâr hızının yükseklikle birlikte artması, yerden yaklaşık 500 metre yükseğe kadar sürer.
Beaufort Rüzgâr skalası
No. | Adlandırma | Karadaki durum |
---|---|---|
1 | Sakin | Dumanlar dikine yükselir. |
2 | Hafif Rüzgâr | Dumanlar meyilli yükselir. |
3 | Latif Rüzgâr | Rüzgâr yüzde hissedilir, yapraklar sallanır ve hışıldar. |
4 | Mutedil Rüzgâr | Yapraklar ve bayraklar devamlı sallanır. Su yüzeylerinde kırışıklık olur. |
5 | Fırışka Rüzgâr | Yapraklı küçük dallar sallanır. Bayraklar düz durur. Durgun sularda dalgalar. Rüzgâr yürüyen insanları rahatsız eder. |
6 | Kuvvetli Rüzgâr | Büyük dallar sallanır.Telgraf telleri ve saçaklar ses verir. Sularda köpüklü dalgalar belirir. Şemsiyeler güç kullanılır. |
7 | Mutedil Fırtına | Bütün ağaçlar sallanır. Rüzgâra karşı güçlükle yürünür. |
8 | Fırtına | Ağaçların ince dalları kırılır. Rüzgâra karşı yürümek imkânsızlaşır. |
9 | Kuvvetli Fırtına | Bazı binalarda hasarlar olur. Baca kapakları sökülür, kiremitler uçar. |
10 | Büyük Fırtına | Ağaçları köklerinden söker, binalarda büyük hasar oluşur. |
11 | Bora | Yaptığı hasar çok geniştir. Karada pek rastlanmaz. Ardından bereketli yağmurlar getirir. |
12 | Kasırga | Büyük ve müthiş tahribat yapar. Daha çok ekvatoral bölgelerde rastlanır. |