Becayiş
TDK sözlüğüne göre becayişin kelime anlamı "karşılıklı yer değiştirme"dir.[1] Becayiş, Türkiye'de farklı bir anlam kazanmış ve memuriyet ile ilgili bir kavram haline gelmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 73. Maddesinde becayiş, "Aynı kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır."[2] şeklinde tanımlanmış ve açıklanmıştır.
Şartları
- Devlet Memurları Kanunu'nun tanımına göre becayiş aynı devlet kurumuna bağlı kişiler arasında yapılır. Bir diğer deyişle, T.C. Dışişleri Bakanlığı Personeli ile T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Personeli yer değiştiremez. Örneğin, yalnızca Millî Eğitim Bakanlığı'nın Şırnak'a atadığı bir öğretmen ile yine Bakanlık tarafından Kars'a atanmış bir öğretmen yer değiştirebilir.
- Becayiş yapılırken yer değiştiren kişilerin sınıf ve unvanları aynı olmalıdır. Örnek olarak öğretmenler kendi aralarında, doktorlar kendi aralarında, devlete bağlı çalışan inşaat mühendisler kendi aralarında becayiş yapabilirler.
- Becayiş yer değiştirmek isteyen kişilerin doğrudan bireysel isteğine bağlı olarak yapılamaz. Örneğin İstanbul ve Ankara arasında becayiş yapacak Adalet Bakanlığı'na bağlı iki memurun bir dilekçe ile Adalet Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri aracılığıyla Bakanlığa başvurması ve bu başvurunun Bakanlıkça da uygun görülmesi şarttır. Buna karşın, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, becayiş için atamaya yetkili amirin onayını zorunlu görmüşse de, onay verilmemesi için hiçbir sebep bulunmamaktadır. İdarenin yaptığı ve yapacağı tüm işlemlerin kamu yararına uygun olması gerekmektedir. Becayişte kamu yararı açısından, olumsuz cevap verilmesini gerektirecek hiçbir neden bulunmamaktadır.
- 29 Ağustos 2008 tarihinde Kamu İşveren Kurulu ile Yetkili Sendika ve Konfederasyonları arasında gerçekleştirilen 2008 Yılı Toplu Görüşmeleri neticesinde; aynı kurum içinde aynı koşulları ve hizmet niteliklerini taşıyan aynı unvandaki kamu görevlilerinin karşılıklı olarak yer değiştirme (becayiş) taleplerinin, hizmet gerekleri ve o bölgeye atanabilme konuşunda gerekli nitelikleri taşıyor olmaları şartıyla yerine getirilmesi konusunda kurumlara tanınan takdir yetkisinin kaldırılması hususunda kanuni düzenleme yapılmasında mutabakat kararına varılmıştır.
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı'nda 657 Sayılı Kanun'un 73. Maddesi 08.01.2008 tarihinde şu şekilde değiştirilmesi uygun görülmüş fakat henüz yasalaşmamıştır: "Madde 73: Bir Kurum bünyesinde farklı görev yerlerinde çalışmakta olan aynı hizmet niteliklerine sahip aynı unvandaki memurların karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanma talepleri, hizmet gerekleri ve atanabilme için öngörülen diğer şartları taşıyor olmaları kaydıyla yerine getirilir."
Dönemi
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu becayiş için herhangi bir dönem öngörmemiştir.[2]
Sağlık Bakanlığı
Bazı kurumların becayiş şartları özel olarak belirlenmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı da bu kurumlardan biridir. "Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliği"nin 29. Maddesinde "Bakanlık kadrolarına ilk defa sınav sonunda veya Yönetmelikteki düzenlemelere göre kur’a ile aynı unvan ve branşta kadrolara atanan personel, sınav ve kur’a sonuçlarının ilanından itibaren 5 gün içinde Bakanlığa şahsen veya il müdürlükleri vasıtası ile müracaatları halinde karşılıklı olarak yer değiştirebilirler. Aynı hizmet bölgesi illerde aynı unvan ve branşta görev yapan personel, il müdürlükleri vasıtası ile müracaatları ve Bakanlığın uygun görmesi halinde karşılıklı olarak yer değiştirebilirler." [3] denilmektedir.
Aynı Bakanlığın "Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Nakil Yönetmeliği"nin 8. Maddesinin f Bendinde "Sözleşmeli personel pozisyonları arasında kura veya sınavla yapılacak nakillerde, nakledilecek sözleşmeli personelin istihdam edildiği hizmet biriminde en az 1 yıl çalışmış olması şarttır." g Bendinde ise "Sözleşmeli personelin, aynı unvanda istihdam edilmek kaydıyla, üstleri vasıtasıyla sözleşmenin bitimine bir ay kala ilgili İl Sınav ve Kura Komisyonlarına karşılıklı yer değiştirme talebinde bulunması halinde görev yerleri, talepleri doğrultusunda değiştirilir. Bu şekilde yapılacak bir yer değiştirmede, sözleşmeli personelin, istihdam edildiği hizmet biriminde en az 1 yıl çalışmış olması şartı aranmaz. Ancak, sözleşme yapıldıktan sonraki karşılıklı yer değiştirmeler yeni sözleşme döneminin başlangıcında uygulanır. Ayrıca, görev yerleri kura ile belirlenen personelden, kura sonuçlarının ilanından itibaren bir hafta içinde Merkez Sınav ve Kura Komisyonuna birlikte başvurarak yer değiştirme talebinde bulunanların yerleri, talepleri doğrultusunda değiştirilir." denilmektedir.[4]