Burt Munro
Herbert J. "Burt" Munro (d. 25 Mart 1899 – ö. 6 Ocak 1978) Yeni Zelanda, Invercargill doğumlu motosiklet yarışçısı.
Ömrünü Indian marka motosikletini modifiye etmek ve onu mükemmele ulaştırmak için çalışmakla geçiren Munro, 1920’de aldığı Indian’ın kapasitesini kendi yaptığı parçaları kullanarak iki kat artırdı. Masrafları en aza indirmek için modifiyede kullandığı parçaları bile kendi yapıyordu ve akla hayale gelmedik malzemeleri kullanıyordu.
1967’de ABD’deki Bonneville Tuz Çölü’nde kırdığı dünya rekorunu bugüne kadar geçebilen olmadı. Munro 1920 model bir Indian’la yarıştı ve 1000 cc’lik motorla, saatte 331 km/h (205.67 mph).km hıza ulaşarak dünya rekoru kırdı. Bu yarışı kazandığı sırada tam 68 yaşında idi.Hala rekorunu egale eden çıkmamıştır.
1899-1978 yılları arasında yaşamış, tam adı herbert james burt munro olan, yeni zelanda invercargill doğumlu efsanevi motosiklet yarışçısı. ikiz kardeşi doğumda öldüğünde burt için doktorlar iki yaşına kadar ömür biçmişti. ama öyle olmadı. munro, 16 yaşında ilk motosikletini aldı. dört yıl sonra 1920′de, 50 sterline piyasaya yeni çıkan indian scout’lardan satın aldı, bu motorla yerel yarışlara katıldı ve çeşitli dereceler aldı.
burt munro’nun bir tek arzusu vardı: indian scout marka motosikleti ile en mükemmel hıza ulaşmak. 16 yaşında aldığı ilk motosikleti sayesinde hız tutkusuyla tanışan munro, ömrünü indian marka motosikletini modifiye etmek ve onu mükemmele ulaştırmak için çalışmakla geçirdi. 30 yıl boyunca hiç ara vermeden modifiye çalışmalarını sürdürdü. hayatını küçük bir kasabada geçiren munro, motosikleti dışında hiçbir işle ilgilenmedi. masrafları en aza indirmek için modifiyede kullandığı parçaları bile kendi yapıyordu. bunun için de akla hayale gelmedik malzemeleri kullanıyordu. the world’s fastest indian adlı hayatını anlatan filmde çapkın bir adam gibi lanse edilse de hayatına pek fazla kadın girmedi.
1920’de 21 yaşındaki güneyli bir genç invercargill garajının önünde yepyeni motosiklete hayranlıkla bakıyordu. gözleri etkileyici ikiz v motoruna ve dökme metal alaşımlı kasası üzerinde gezindi. elleri ile parlayan kırmızı boyaya dokundu ve cilalanmış nikel kaplamanın ışıltısı gözündeki ile aynıydı.
motorun sahibi ile konuşarak aralarında anlaşmaya vardılar. genç adam motosikletine sahip oldu ve aralık 1978’deki ölümüne kadar sürecek motoru ile yaşayacağı ortaklığı başlamış oldu. o gencin ismi burt munro’du. almak istediği motosiklet ise dünyanın en hızlı indian’ı olacak 1920 model indian scout’tu.
amerika’nın ilk motosiklet üreticisi olan indian, herkesin kullanması için bisikleti motorla çalışan duruma getirdi. 1919’da mühendis charles franklin’in yaptığı 1920 model indian scout, burt munro’nun hayatının parçası oldu.
indian scout için 1912 yılında tasarımına ve çalışmalarına başlayan franklin, motosiklet tasarımı araştırmalarını geliştirerek, 1919 yılında prototip üretimini yaptı. testler tatmin edici sonuçlar verdi ve aynı yıl 1920 model indian scout markası için üretime başlandı. ilk üretilenin motor numarası 50r001’di.
modifiye etmek için kullandığı yöntem alışılmışın dışındaydı burt munro’nun satın aldığı indian scout motosikletinin motor numarası 50r627’di. munro’nun ilk üretilenlerden aldığı anlaşılmaktadır.
içten yanmalı motoru olan, 42 derece açı ile v şeklinde konfigüre edilmiş yandan valfli 2 silindirli, 600cc gücünde motosikletin en yüksek hızı saatte 96 km’di. helezon şeklindeki dişli vites takımı, döküm metal alaşımlı kasası ile elden ayarlanabilir 3 devirli vites kutusu vardı. eski ingiliz motosikletlerinde olan zincirli transmisyon sistemi kullanılmıştı.
munro, 1926’da modifiye etmeye başladı. fakat gelenekselin dışında, çok farklı şekilde yapıyordu. eski bir jant teli ile hızını ölçebilecek mikrometre yaptı. eski konserve kutularından motoru daha da hızlı yapmak için gerekli olan parçaları yaptı. standard 2 kam milli motor sistemini değiştirerek 4 kam milli kendi tasarımını yarattı. ayrıca yandan valfli olan motoru, üstten valfli yaptı. motorun değiştirmediği parçası kalmadı, her şeyi ile hayal ettiğine ulaşmak için kendi tasarımı olan indian scout motorunu yarattı.
kendi devir sistemini, volanlarını, pistonlarını, kam millerini ve bunlarla ilgili olanlarıyla yağlama sistemini yaptı. daha önceki zincir sistemini üçlüye çevirdi. aerodinamik şekli üstünde denemeler yaptı ve sonunda motosiklet tam anlamıyla aerodinamik yapı içinde son haline geldi. tüm bunlar, munro’nun 50 yıla yakın bir zamanını aldı. orijinal motosikletin en yüksek hızı saatte 96 km’di.
1926’da ilk modifiye etmeye başladığı zaman penrith mile dirt track yarışında saatte 74 km hız yaptı. ona göre yetersiz olan bu hıza rağmen 1977 yılına kadar kimse bu sürati geçmeyi de başaramamıştı. yeni zelanda yollarında ve sahilde hız denemeleri yapmaya başladı. 1957 şubatı’nda yeni zelanda’nın halka açık plajında saatte 211 km hız ile rekor kırdı. bunu 1975’te oreti plajında saatte 218 km’ye çıkardı. 1957 nisanı’nda chritchurch’te saatte 231 km ile 750cc’lik yol rekorunu kırdı.
büyükbaba olan burt, 1962 yılından itibaren bonneville tuz çölleri’ni ziyaret etmeye başladı. gücünü 850 cc’lik yaptığı indian motosikleti ile saatte 288 km hız ile dünya rekorunu kırdı.
1963’te yolda deneme yaparken polis çevirdi ve hızı saatte 313,8 km idi. 1966’da motosikletini 920cc’lik yaptı fakat istediği hıza ulaşamadığı için memnun olmamıştı. 1967’de motosikleti 950cc’lik olarak modifiye ettikten sonra saatte 295,45 km ile klasmanında hız rekorunu kırdı. rekorunu resmileştirmek için avustralya’dan abd’ye gitti. hayatını küçük bir kasabada geçirmiş biri olarak abd’de geçirdiği günler şaşkınlık doluydu. utah’taki bonneville tuz çölü’nde yapılacak yarışta karşısında en çok 30 yaşında rakipler buldu. çok yaşlı olduğunu söyleyen, kullandığı el yapımı parçalarla dalga geçen genç motorcularla, 1920 model bir indian’la yarıştı. 68 yaşındaki munro, 1000 cc’lik motorla, saatte 305.89 km hıza ulaşarak dünya rekoru kırdı. bu rekoru altı yıl sonra şöyle anlatacaktı: "çölde adeta bir bomba gibi ilerliyorduk. yolun yarısında motor sallanmaya başladı. bu salllanmayı hafifletmek için oturdum. rüzgardan dolayı koruyucu gözlüğüm parçalandı. patlamadan sonra gözlerim sanki kafamın içine gömülüyordu. hiçbir şey göremiyordum. çelik işaret kazığının çok yakınından geçtim, siyah çizgiyi kaçırdım. sadece birkaç çizik aldım, başka bir şey değil."
sözünü ettiği patlamaya, gaz şirketinden aldığı dökme demir gaz borusundan yaptığı bir parçanın yol açtığı söylendi. sadece bu değil, munro pistonları, silindir varillerini, pençeleri, volanları, milleri yani modifiyede kullandığı parçaları kendisi yapıyordu. büyük şirketlerden para desteği almıyordu.
"hayatta hep büyük bir şey yapmanın hayalini kurdum" demişti. en büyük hayalini gerçekleştirdikten 11 yıl sonra öldü. 57 yıl boyunca kullandığı ve tüm hayatını modifiye ederek geçirdiği indian’ı, south island’da kendisi kadar şevkli olduğuna inandığı birinin ellerine bıraktı. hala kırılamayan rekoruyla motor dünyasında bir efsane haline geldi.
1967 yılında 1000 cc altı dünya hız rekorunu 1920 model indian scout marka motosikleti ile kıran yeni zellandalı ihtiyar. rekoru kırdığında 68 yaşında idi ve motorsikletini kendi imkanlarıyla, akla hayale gelmeyen malzemeler üretip kullanarak geliştirdi.the world s fastest indian adlı film ile efsane hikayesi beyaz perdeye taşınan munro’nun saatte 205 mph olan rekoru bu güne kadar hala kırılamamıştır.