Carlo Emilio Gadda
Carlo Emilio Gadda | |
---|---|
1921'de çekilmiş bir fotoğrafı | |
Doğum |
14 Kasım 1893 21 Mayıs 1973 (79 yaşında) |
Ölüm | Roma, İtalya |
Meslek | Yazar |
Dönem | 1932–1973 |
Tür | Kurgu, roman, deneme, şiir |
Edebî akım | Modern edebiyat |
Önemli ödülleri | Bagutta Ödülü, Viareggio Ödülü |
Carlo Emilio Gadda, (d. 14 Mayıs 1893 - ö. 21 Kasım 1973) İtalyan hikâyeci ve romancı
Öncelikle Gadda`nın değerini tam olarak anlayabilmek için onun, yaşadığı dönemde James Joyce ile kıyaslandığını belirtmek gerek. Şimdi buna göre okumakta fayda var. Eserleri dil üzerine yoğunlaştığından eserlerinin çevrilmesi çok zor bir yazardır ki bu yüzden gerek Türkiye'de gerek dünyada pek tanınmaz. Hatta dille o kadar oynamıştır ki İtalyanların çoğu onu anlamaz. İtalyancaya hakim olmak, geçirdiği evreleri iyi bilmek gerekir. Ancak usta eleştirmenler ve nitelikli okurlar değerini bilir. Bir başka İtalyan devi Calvino onun için şu tümceleri kurar: "İtalyan edebiyatının James Joyce`u olarak değerlendirilen Gadda yazar olarak kendi karmaşık epistemolojisine karşılık gelen bir üslup geliştirmiştir: Bu üslup toplumun alt ve üst kesimlerine özgü çok çeşitli dilsel düzeyleri ve çok farklı sözcükleri yan yana getirir. Nevrotik bir kişilik olarak Gadda kendisini bütün kaygıları ve saplantılarıyla yazmakta olduğu sayfaya fırlatır, o kadar ki tuvaldeki desen yiter, ayrıntılar bütün resmi kaplayacak şekilde çoğalır." ( Italo Calvino, Amerika Dersleri, Can Yayınları ) Gadda, dili sürekli yenilemeye çalışır. Sözcükleri bozar, parçalar, yeni eklemeler, çıkarmalar yapar yeni sözcükler türetir. Bunu yaparken amacı, öfkesi İtalyan faşizminedir. Başyapıtı "Quer Pasticcio Brutto De Via Merulana" adlı yapıtıdır. Kısaca "Merulana" diye bilinir.
Bibliografya
- La madonna dei filosofi (1931)
- Il castello di Udine (1934)
- Le meraviglie d'Italia (1939)
- Gli anni (1943)
- L'Adalgisa (1944)
- Il primo libro delle favole (1952)
- Novelle dal ducato in fiamme (1953)
- I sogni e la folgore (1955)
- Giornale di guerra e di prigionia (1955)
- Quer pasticciaccio brutto de via Merulana (1957)
- I viaggi e la morte (1958)
- Verso la Certosa (1961)
- Accoppiamenti giudiziosi (1963)
- La cognizione del dolore (1963)
- I Luigi di Francia (1964)
- Eros e Priapo (1967)
- La meccanica (1970)
- Novella seconda (1971)
- Meditazione milanese (1974)
- Le bizze del capitano in congedo (1981)
- Il palazzo degli ori (1983)
- Racconto italiano di ignoto del novecento (1983)
- Azoto e altri scritti di divulgazione scientifica (1986)
- Taccuino di Caporetto (1991)
- Opere (1988-93)