Charles yasası

Charles yasası, gaz yasalarından biridir. Bu yasaya göre, sabit basınçta, herhangi bir miktardaki ideal gazın hacminin azalıp çoğalması, aynı oranda sıcaklığının da azalıp çoğalmasını etkiler.

Yasa, ilk defa, Joseph Louis Gay-Lussac tarafından 1802'de yayımlanmıştır. Ancak bu yayımda, 1787'de yazılıp yayımlanmayan Jacques Charles'ın bir yapıtına referansta bulunmuştur. Bu nedenle de, yasa, Charles'ın adıyla anılmaktadır. Gazların arasındaki ilişki, 1702'de Guillaume Amontons tarafından da keşfedilmişti..

Yasanın formülü:

$\frac{V}{T} = k$

• V kübik metre olarak hacim,
• k gaz sabiti (8.3145 J/(mol K))
• T de Kelvin olarak sıcaklıktır.

Bir gaz, sabit basınçta ısıtılırken, k sabitini elde etmek için hacim artmalıdır. Aynı şekilde gaz, sabit basınçta soğutulurken, hacim azalmalıdır. Sabitin tam değeri, yasanın kullanılabilmesi için gerekli değildir.

$\frac{V_1}{T_1} = \frac{V_2}{T_2} \qquad \mathrm{or} \qquad \frac {V_2}{V_1} = \frac{T_2}{T_1} \qquad \mathrm{or} \qquad V_1T_2 = V_2T_1$.

Kısacası, sıcaklık artarsa basınç azalır.

Charles yasası, aynı zamanda Charles ve Gay-Lussac yasası olarak da bilinir, çünkü Charles, Gay-Lussac'ın Gay-Lussac yasasını bularak elde ettiği sonuçlarını kullanarak yasayı bulmuştur. Ancak yakın zamanlarda, Gay-Lussac'ın kendi yasasına adı verildiğinden, Charles yasası kullanımı artmıştır.

Charles yasası, Boyle yasası ve Gay-Lussac yasası, birlikte toplam gaz yasası'nı ortaya çıkarırlar. Bu yasaya bir de Avogadro yasası'nın eklenmesi, ideal gaz yasasını ortaya çıkarır.