Chieti

Koordinatlar: 42°21′0″K 14°10′40″D / 42.35°K 14.17778°D

Chieti
Comune di Chieti
Chieti, Corso Marrucino
Arma
Chieti'nin İtalya ve Abruzzo Bölgesi'nde konumu
Koordinatlar: 42°21′0″K 14°10′40″D / 42.35°K 14.17778°D
Ülke	İtalya
Bölge	Abruzzo
İl	Chieti ili (CH)
Yönetim
- Belediye Başkanı	Umberto Di Primio (Centro-Destra)
Yüzölçümü
- Toplam	58,55 km^2 (22,6 mi^2)
Rakım	330 m (1.083 ft)
Nüfus (31.12.2009)
- Toplam	51.010
- Yoğunluk	945/km² (2.447,5/sq mi)
	Kaynak: ISTAT
Zaman dilimi	OAZD (+1)
Alan kodu	0871
İnternet sitesi: http://www.comune.chieti.it/

Chieti, (Abruzzo lehcesi:Chijtë) Orta İtalya'daki Abruzzo bölgesinin ve Chieti ili'nin merkezi olan şehir. Şehrin antik Grekçe ismi Theate (Yunanca: Θεατη) olup şehirde oturanlar "Theatine" olarak anılırlar.

Coğrafi konum

Chieti beldesinin Chieti ili içindeki konumu

Chieti şehri Roma'nın 200 km kuzeybatısında, merkezi-doğu Abruzzo'da, 330m rakımlı olan, kuzeyinde "Pescara Nehri" vadisi ve güneyde "Alento Nehri" vadisi bulunan bir tepe üzerinde kurulmuştur. Hem Adriyatik Denizi sahillerine yakınlığı; hem "Majella Masifi" ve "Gran Sasso Masifi"'ne yakınlığı ile çok zengin ve değişik dağlık manzaraları olduğu; hem de İtalya'nın ana ulaşım ağı üzerinde olması dolayısıyla sehrin coğrafi konumu çok uygun bir mevkidedir. Şehir Adriyatik Denizi ve Apeninler'deki kuzey-güney yönlü önemli tren hatları ve merkezi İtalya'da Adryiyatik tarafında bulunan A14 ve A25 otoyolları üzerindedir.

Şehir iki bölümden oluşmaktadır: "Yukarı Chieti (Alta Chieti)" ve Chieti Scalo. "Yukarı Chieti" şehrin en eski mahallelerinden oluşup şehrin orijinal olarak kurulduğu tepenin üzerinde bulunup birçok yüzlerce yıllık tarihsel kalıntıları ve tarihsel yapıları ihtiva etmektedir. "Chieti Scalo" şehrin yeni mahallelerini kapsamakta ve şehrin ticari merkezi ve universitesi bu bölümde bulunmaktadır.

İklim

Chieti şehrinin iklimi ılıman Akdeniz iklimidir. Sehir iklimi bir taraftan 20 km uzaklikta olan Adriyatik Denizi, diger taraftan 25–30 km uzaklikta olan "Majella Masifi" daglari tarafından etkilenmektedir. Bu ozellik dolayisyla sehir maksimum ve minimum isilari arasinda cok buyuk fark bulunmamakta ve yine gunduz ve gece isilari cok degisik olmamaktadir.

En soğuk ay olan Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6-7 °C; en yuksek 10,9 C ve en dusuk 4-5 C olur. En sıcak ay olan Temmuzda ortalama isi 20-21 °C olur. Kuzey Afrika'dan gelen ruzgar tesriyle gece isisi 20-21 C olmaktadir. Yazin 45-50 gun isi maksimum 30 C olamakta ve bu sicaklik yuksek nem ilke cok daha fazal hisedilmektedir. Fakat bazen sıcak ve kuru "Fon" ruzgarlari sehrin yazlarina tesir yapmakta ve yazlari "fon" estigi zamanlar isi artmakta ve nisbi nem orani dusmektedir.

Yağışlar Abruzzo'nun deniz sahillerinde buluna bolgelerine kiyasla cok daha fazladir ve Chieti'de yagislar guz ve kis (Ekim ve Kasim) aylarindadir. Bu aylarda sehirdeki yagislar 80-100 gun gibi kisa bir zaman araliginda oldugu için bu yagislarla birlikte buyuk simsekli ve gokgurultulu firtinalar da cok gorulmektedir. Yazin ise sehir genellikle kuru ve yagissiz gecmektedir. Fakat zaman zaman, ozellikle Agustos sonlarinda, Kuzey Atlantikten Alpleri asan siklonik basinc dusuklukleri dolayisiyla ogleden sonralari hava birden degisip simsekli ve gokgurultulu firtinalar ve yagmur gorulmektedir.

Chieti	Ocak	Şubat	Mart	Nisan	Mayıs	Haz.	Tem.	Ağus.	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık
En yüksek ısı (°C)	10,0	13,1	15,2	18,3	23,2	27,3	31,2	30,4	25,6	19,8	17,0	12,8
En düşük ısı (°C)	4,0	5,2	6,5	9,8	13,9	17,0	20,4	19,3	15,7	11,4	8,9	4,2
Toplam aylik yağış ortalamasi (mm)	17.5	38.6	36.6	30.2	34.5	50.8	44.4	14.2	94.0	61.7	71.9	29.0

Demografi

Chieti'nun nüfusu (31.12.2009 tahminleri itibariyle) 51.010 kişi olup nüfus yoğunluğu 945 kişi/km² olur. 19. ve 20. yy/da sehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir:^[1]

Kişi

Komşu komünler

Chieti komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Bucchianico, Casalincontrada, Cepagatti (PE), Francavilla al Mare, Manoppello (PE), Pescara (PE), Ripa Teatina, Rosciano (PE), San Giovanni Teatino, Torrevecchia Teatina

Gorulecek yerler

• Katedral: Ilk yapimi 1069 Gotik mimiri stilinde ama bu yapimdan ancak mahzende bir kism kalmistir. 14. yuzyilda katedral yeniden yapilmis ve can kulesi buyultulmustur. Fakat depremelerden dolayi bu binadanda kucuk kismlara kalmis ve 17.-18. yy/ sonlarainada yeniden Barok mimari stilinde yapilmistir.
• Sacro Monte dei Morti
• San Francesco al Corso Kilisesi: Yapimi 1239. Fakat on cephesinde tamamlanmamis barok-stili ekler bulunmaktadir.
• Santa Chiara.
• Antik kalinitilar: SS Pietro e Paolo kilisesi ve etrafinda bulunan evlerin bodrum ve alt katlari M.O. 1. yuzyilda yapilmis M. Vectius Marcellus tarafından yapilmis olan (ve unlu Yasli Pliny eserinde adi gecen) buyuk bir binadan kalan kalin antik tugla duvarlar uzerindedir. Sehirde eski anfitiyatro kalintisi da bulunur. Antik sehrin buyuk su sarniclarinin bulundugu eski sehirde acikca gorulebilir. Antik Romali "Campo Sportivo (Spor alani)"'nda gunumuzde arkeolojik kazilar yapilmaktadir.
• Abruzzi Milli Arkeoloji Muzesi: "Villa Frigerii"
• "Costantino Barbella" Guzel Sanatlar Muzesi:
• "La Civitella" Arkeoloji Muzesi:
• Piskoposluk Theatine Muzesi

Yuksek egitim

Chieti ve Pescara G.d'Annunzio Universitesi: Chieti ve Pescara'da 1965de kurulmustur ve yaklasik 35.000 ogrenicisi vardir. Universitenin Chieti Kampusu "Chieti Scala" bölgesinde kuruludur. Rektorluk ve universite merkezi idare bolumleri binalari ile universitenin 12 fakultesinden 8 tanesi (Eczacilik; Tip ve Cerrahi; Psikoloji; Beden Egitimi; Fen Egitimi; Matematik, Fizik ve Biyoloji ve Sosyal Bilimler) Chieti kampusunda konumludur.

Resimler

Chieti

Chieti panoramasi

• 
  Chieti - Yukari Chieti merkezi
• 
  Chieti - Katedral Can kulesi
• 
  Chieti - kilise
• 
  Chieti - kilise
• 
  Chieti - sokak
• 
  Chieti - kisin fiskiye-cesme

Kaynakça

1. Kaynak Italyanca Wikipedia ve Ispanyolca Wikipedia Chieti maddeleri

• Italyanca Wikipedia "Chieti" maddesi (İtalyanca)

Ayrıca bakınız

• Abruzzo
• Chieti ili

Dış bağlantılar

• Chieti Belediyesi resmi websitesi (İtalyanca)