Dübel
Dübel, yapı işlerinde, vidanın sağlam tutturulması için duvar, tavan, panel vb. yüzeylerdeki deliğe sokulan parçadır.
Geçmişi
Dübelden önce vidanın sağlam tutturulması için genellikle tahta takozlar kullanılır, vida bu takozların ortasına vidalanırdı. Bu yöntemde hem açılacak oyuk hayli büyük ve açması zahmetli oluyor hem de dış görünüm için alçı, boya vb. malzemeyle örtülmesi gerekiyordu. Dübel İngiltere'de John Joseph Rawlings tarafından icat edilerek ilk kez 1911'de Rawlplug markasıyla pazarlandı.
Çeşitleri
Klasik dübeller çok amaçlı plastik dübellerdir. Bu dübeller vidalandığında boşluksuz duvarlarda genişleyerek tutunurlar, boşluklu duvarlarda veya alçıpan ve ahşap levhalı duvarlarda vidalar takılınca arka tarafta düğüm biçimi alırlar veya genişlik kazanırlar. Boşluklu malzeme için ise plastik askı dübelleri ve metal boşluk dübelleri uygundur. Bu dübellerin yüzey alanları daha büyüktür; bu sayede üzerlerine düşen kuvveti çok amaçlı plastik dübellere oranla daha iyi dağıtırlar. Duvar veya tavana ağır yük monte etmek için bu özel dübeller kullanılır.
Uygulanması
Dübeller matkapla açılan deliğe bastırılarak, yüzeyden taşmayacak şekilde tamamen sokulur. Matkap ucu (ya da delik çapı) ile dübel büyüklükleri arasında şu kural geçerlidir: Dübel çapı matkap ucu çapına eşit olmalıdır. Ama çok yumuşak yapı malzemelerinde 'dübel çapı – 1 mm = matkap ucu çapı' formülü kullanılır. Ayrıca, uygun delik çapı çoğunlukla dübel paketinde belirtilir. Vida ve dübellerin de boyutları birbirine uygun olmalıdır. İlgili dübele hangi çap ve uzunluktaki vidanın uygun olduğu genellikle dübel paketinde yazılıdır.