Dalgıçlık
Dalgıçlık, su altında kalmak üzere suya dalma sporu. Bu sporda nefes alma aygıtları kullanıldığı gibi, bu aygıtlar olmadan da bu spor yapılabilmektedir.
Tarihi
İnsanlar çok eski çağlardan beri değişik aparatlar kullanarak su altında daha uzun süreler kalmayı denemiştir. MÖ 500 yıllarına ait resimlerde su altında, hayvan derilerinden yapılmış tulumlar içindeki havayı soluyarak avlanan Eski Yunan dalgıçlar betimlenmiştir. Özellikle Amerika'daki kolonilerden Avrupa'ya değerli eşyalar taşıyan gemilerin, korsanların ilgi odağı haline gelip birçok geminin batırılmasıyla, bu batan gemilerdeki yüklerin çıkartılması ihtiyacı insanoğlunu daha derine inmek ve orada daha uzun süre kalabilmek için yeni icatlar yapmaya itmiştir. Dalış Çanları'nın kullanılmaya başlanması bu yıllara dayanır. Bir sonraki gelişme yüzey destekli su altı soluma aparatlarıdır ki, Jules Verne'in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah kitabı yayınlandığında bunlar 20 yıla yakın bir zamandır kullanılmaktaydı. Ancak dalışta en büyük devrim 1943'te Fransız kaşif Jacques-Yves Cousteau'nun geliştirdiği regülatör sayesinde olmuştur. Cousteau'nun "su ciğeri" adını verdiği yüksek basınçlı bir tüp ve tek kademeli regülatörden oluşan aparat, insanın yüzeye hiçbir bağımlılık duymadan hayal bile edemeyeceği derinliklere inip uzun süreler kalabilmesine olanak sağlamıştır.
Nefes alma aygıtı olmadan dalış
Serbest dalış
Su altında nefes tutarak yapılan dalıştır.
Nefes alma aygıtlarını kapsayan dalışlar (SCUBA)
- Yüzey destekli dalış
- Tüplü dalış (Scuba)
Tüplü dalış (Scuba)
Yüksek basınçlı hava ile doldurulmuş tüpteki gazı soluyarak, yüzeye bağımlı olmaksızın yapılan aletli dalıştır. Self Contained Underwater Breathing Apparatus kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur.
Tüplü dalış donanımları
- Tüp; İçine yüksek basınçlı kompresörler vasıtası ile filtre edilerek soluduğumuz hava (%21 oksijen %78 azot %1 asal gazlar) doldurulur, çelik ya da aluminyum'dan yapılır. Ortalama scuba dalışlar için kullanılan tüpler 200 bar olarak tasarlanmışlardır bu tüpler dalış okulları veya özel kullanımlarda belli periodlarda basınç testlerine tabi tutularak üzerlerine soğuk damga ile test bilgileri işaretlenir.
- Regulator; Tüpteki yüksek basınçlı havayı su altında ortam basıncına düşürerek insanın rahat soluyabileceği seviyeye ayarlar.
- Manometre; Regülatörün yüksek basınç çıkışlarından birine bağlıdır ve tüp içinde kalan havanın basıncını gösterir.
- BCD veya BC; Buoyancy Controlling Device veya Buoyancy Compensator -Denge Yeleği- dalıcının su içindeki yüzerliğini ayarlamakta kullanılır. Tüp içindeki havanın regülatör gelen bir hortuma bağli basma-boşaltma butonları vasıtasıyla dalıcı kendisi tarafından kulanılır. Ayrıca dalış öncesi ve dalış sonrası su yüzeyinde efor sarfetmeden kalmasını sağlamalarındada kullanılır.
- Diğerleri; Maske, palet, dalış elbisesi, derinlik ve zaman saati kullanılan diğer malzemelerdir. Maske mutlaka dalıcıya uygun olarak yüz yapısına uygun olmalıdır bu dalış öncesi basit bir testle anlaşılabilir. Islak,yarı kuru ve kuru tip olarak yaygın olan üç tip elbise kullanılır, iklim ve su sıcaklığına göre elbise türleri dalıcılar tarafından tercih edilir.
Dalgıçlığın tehlikeleri
Scuba (Tüplü Dalış) dünyanın en olağanüstü keyiflerinden biridir. Ancak mutlaka özel bir eğitimden geçilerek yapılmalıdır. Eğitimsiz dalış çok tehlikeli olabilir. Dünyanın her yerinde ve Türkiye ile KKTC`de bu eğitimleri yetkili kuruluşlardan almak mümkündür.
Bu sporla ilgilenenlerde görülebilecek bazı sağlık problemleri;
- Barodentalji,
- Sinüzit,
- Kulak zarı perforasyonu,
- Dekompresyon Hastalığı,
- Akciğer genleşme yaralanmaları,
- Oksijen zehirlenmesi
Dalış sporunun türleri (amaca göre)
- Ticari Dalgıçlık
- Teknik/Bilimsel Dalgıçlık
- Rekreasyonel (Eğlence/Hobi Amaçlı) Dalgıçlık
Rekreasyonel dalışta eğitim seviyeleri
- Giriş seviyesinde dalgıç
- Erişkin dalgıç
- Grup lideri
- Yardımcı eğitmen
- Eğitmen
- Eğitmen eğitmeni
Rekreasyonel(Sportif) ve teknik dalgıç eğitim kuruluşları
Dalgıçlıkla ilgili filmler
- Nadide Hayat
- The Big Blue
- The Abyss
- Sanctum