Bağdat Berberi
Bağdat Berberi | |
---|---|
| |
Özgün ismi: | Der Barbier von Bagdad |
Müzik: | Peter Cornelius |
Galası: | 15 Haziran 1858 |
İlk gösterim yeri: | Hoftheatre, Weimar, Almanya |
Oyuncular: | *Nureddin: tenor
|
Bağdat Berberi, Almanca adı Der Barbier von Bagdad Peter Cornelius tarafından hazırlanmış olan iki perdelik "komik opera" janrında bir opera eseridir. Eserinin librettosu Almanca olarak besteci tarafından Binbir Gece Masalları'ndan "Terzinin masalı" ve "Berber ve altı kardeşinin masalı"'ndan uyarlanmıştır. Bu opera eserinin prömiyer temsili 15 Aralık 1858de "Hoftheather", Weimar, Almanya'da yapılmıştır. [1]
Roller
Rol | Ses tıpı | Prömiyerde roller, 15 Aralık, 1856 (Orkestra şefi: Franz Liszt) | |
---|---|---|---|
Nureddin | tenor | Friedrich Casparı | |
Bostana | mezzo-soprano | Frl. Wolf | |
Abdül Hasan Ali bin Bekar: Berber | bariton | Carl Rota | |
Margiana: Kadı'nın kızı | soprano | Rosa von Milde | |
Baba Mustafa: Kadı | tenor | Karl Knopp | |
Halife | bariton | Feodor von Milde | |
Koro: Nureddin'in uşakları, Kadı'nın arkadaşları, Bağdatlı halk, matemli kadınlar, Halife'nin hizmetkarları. | |||
Enstrümenantasyon
Peter Cornelius partisyon notalarını şu çalgıları kapsayan orkestra için hazırlamıştır:
- 2 flüt, 1 pikolo flüt, 2 oboa, 2 klarinet, 2 fagot
- 4 korna, 2 trumpet, 3 trombon, 1 bas tuba
- 1 arp, 1 timpani ve diğer perküsyon çalgıları
- Yaylıçalgılar takımı
Konu özeti
- Zaman: Ortaçağlar
- Mekân: Bağdat
İ. Perde
Mekân: Nureddin’in evinde bir salon
Eser çok sen bir uvertür ile başlar ve seyriciyi Ortaçağ Bağdat atmosferine koyar. [2] Bağdat eşrafından yakışıklı bir genç olan Nureddin evindeki bir salonda divanda uzanmış sevmekte olduğu Kadı'nın kızı Margiana'yı düşünmektedir.
İçeri Kadı'nın akrabası ve çöpçatanlık yapan kadın Bostana gelir. Bostana Nureddin'e Margiana'nın onunla babası öğlen namazına gittiği zaman buluşmaya hazır olduğunu bildirmeye gelmiştir. Bostana kendine çeki düzen vermesi için de Nureddin'e Abdül Hassan adlı berber göndermeye söz verip oradan ayrılır.
Nureddin bir neşeli aşk şarkısına başlar. Bitirince yaşlıca şişmanca berber Abdül Hassan Ali bin Bekar odaya girer. Traş malzemeleri ile bir kristal top da getirmiştir. Abdül Hassan gevezelik yapmayı traş etmekten çok daha fazla sevmektedir. Uzunca bir selam fasılndan sonra traşa başlamadan önce kristal toptan falına bakmaya başlar. Nureddin'e dışarı çıkarsa bir felakete uğrayacağını söyler. Sonra meharetlerini saymaya başlar; bir molla, bir doktor bir kimyager olduğundan bahis eder (Bin Akademiker, Doktor und Chemiker). Gevezeliğe devam edip hikâyeler anlatmaya koyulur. Delikanlı uşaklarını çağırıp onu dışarı atrırmak isterse de onu yakalayamazlar. Sonunda Nureddin traş olmaya razı olur. Traş başlarken Nureddin Margiana adını ağzına alıp bir oh çeker. Berber hemen bu konuyla ilgilenir ve Margiana'nın kendikendini traş eden ve berber kullanmayan Kadı Baba Mustafa'nın kızı olduğunu duyunca Nureddin'le birlikte gidip ona yardım edeceğini söyler. Bunun üzerine Nureddin uşaklarını çağırıp berberin yuksek atesli hasta olduğunu söyler ve onlar da berberi battaniyeler içinde sarıp sarmayip yataga sokarlar. Uşaklarına berberi gözleri önünden ayırmadan iyi bakmalarını tembih ettikten sonra Nureddin evinden tek başına ayrılmayı başarır.
II. Perde
Mekân:Kadı Mustafa'nın evinde bir salon
Kadı Baba Mustafa, Bostana ve Marghiana eve gelecek olan bir genç hakkında bir trio sarkı söylerler. (Er kommt, er kommt, o wonnığlıche lust!). Bostana ve Marghiana için bu genç Nureddin'dir. Kadı için ise Şam'da bulunan; kızıyla evlenmek için önceden bir sandık değerli hediye göndermiş olan ve o gün Bağdat'a varmasını beklediği genç Selim bahis konusudur. Selim'in zengin hediyelerle dolu sandığı odanın kenarında bulunmaktadır.
Müezzin ezana başlayınca Kadı camiie gitmek üzere ayrılır. Hemen Nureddin girer; hemen bir aşk şarkısı ile Morghiana'yı kucaklar ve ondan bir gül hediyesi alır. (Holden Bild in Engelsschone). Berber Abdül Hasan'da battaniyelerden kaçmıştır ve evin dışında gözcülük yapmaya başlar. Namaz bitince dışarıdan birçok ses gelmeye başlar. Evine dönmekte olan Kadı bir vazoyu kıran köleye dayak attırmaktadır. Berber içerideki aşıklara Kadı'nın gelişini duyuramadığı için etrafına epeyce ahali toplayarak Kadı'nın adaletsizliği üzerine onları kıştırtmaya başlar. Sonunda durumu anlayan iki sevgili Nureddin'i saklamak için bir yer ararlar. Morghiana köşede duran hediye sandığının içini boşaltır ve Nureddin'i bu sandık içine saklar. Birden oda Kadı ve adamlari ve berber ve Nureddin'in uşaklarıyla dolar ve bu iki taraf arasında müziğe uyan bir koro şarkısı halinde bir kavga dalaş başlar. Berber ne yapacağını bilemez ama Nureddin'in cesedini hediye sandığında olduğunu zanneder ve uşaklara hediye sandığını onun evine goturmeyi emreder. Kadı berberi değerli hediyeleri çalma ile suçlarken berber bu sandığın içinde bir arkadaşının cesedi bulunduğunu ve onu dışarı götürmekte olduğunu iddia eder.
Bu sırada şehrin emniyet mensupları başlarında Halife oraya gelirler. Herkes kendi görüşüne göre durumu anlatır. Halife sandığın açılmasını emreder. Sandığın içinden baygın Nureddin ortaya çıkar. Berber Abdül Hasan delikanlıyı ayıltır. Kadı sandık içindeki genci görünce ne yapacağını bilemez. Ama halife Kadı'ya kizi ile bu gençi evlendirmesini söyleyince istemeksizin iki gencin birlesmesini kabul eder. Koro bu güzel sonucu bir şarkıyla kutlar. Berber Halife önünde sekiz kere eğilip "Selamialeyküm" diyerek ayrılamaya başlar. (Heil diesem Haus … Salamaleikum) Ama halife Berber Ebu Hasan Ali İbni Bekar'ı tutuklattırır; ondan daha fazla gevezece hikâyeler dinlemek istemektedir.
Eserin değerlendirilmesi
Romatizm akımının önem kazandığı ve sonra Richard Wagner'in ciddi mitik, mistik eserleri çok popüler olduğu için Alman operası içinde bu komik opera önce pek seyirci tarfından tutulmamıştır. Ancak besteci öldükten sonra yüzyılın dördüncü çeyreğinde daha hafif eserler isteyen seyirci için bu opera bütün Orta Avrupa opera evlerinde yapımlanmaya başlamıştır. Wagner'in bunaltıcı ciddi havasına karşılık Alman operasında, Cornelius'un bu eseri zarif, neşeli hatta gülüdürücü müziğiyle tam bir karşıt ortaya çıkarmıştır.
Ünlü müziksel parçalar
- Uvertür
- İ. Perde
- "Ach, das Leid hab' ich getragen" - Oh, ne kadar keder çekiyorum
- "Wenn zum gebet vom Minarett" - Minaretden ibadete çağırmak için gelen
- "Bin Akademiker, Doktor und Chemiker" - Ben bir mollayım, bir doktorum ve bir kimyagerim
- "İch şeh', durch Strenge werd ich ihn nicht los"
- "Lass dir zu Fußen wonnesam mich liegen, Margiana"
- "Sö leb ich noch … Vor deinem Fenster die Blumen"
- "So schwärmet Jugend" -
- II. Perde
- "Er kommt! Er kommt note"
- "O hohes Bild in Engelschone note"
- "Heil diesem Haus … Salamaleikum"
Dipnotları
- ↑ Holden, p. 88
- ↑ Youtube'de "Der Barbier von Bağdad" uvertürü (Erişim:8.9.2010).
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Opera Türkiye Websitesi "Bağdat Berberi" synopsisi (Erişim:8.9.2010)
- Almanca Wikipedia "Der Barbier von Bagdad" maddesi (Almanca) (Erişim:8.9.2010).
- IMSLP projesinde "Der Barbier von Bagdad" için tüm partisyon notaları (İngilizce) (Erişim:8.9.2010).
- Libretto (Almanca) (Erişim:8.9.2010).