Dişli çark

Dişli çark, bir basit makine örneğidir.

Dişli çarklar.

Dişli çark, hareket aktarmak için kullanılan, üzerine çeşitli profillerde diş açılmış bir makine elemanıdır. Dişli çarklar ile hareketin yönünü değiştirmek, hızını, torkunu ve gücünü birbirlerine bağlı olarak belli bir verim kaybı ile değiştirmek mümkündür.

Düz dişli, sonsuz dişli, helis dişli, konik dişli, çavuş dişli, vb. çeşitleri vardır. Bir dişli çark tek başına kullanılamaz; manalı bir sistem için en az iki dişli çark bulunmalıdır. Dişli çark çifti basit bir makinedir. Kısaca "dişliler" de denir. Otomobil vites kutusu, mekanik saat, mikser, bisiklet, el matkabı gibi makinelerde dişliler vardır.

Formülü

n2.r2=n1.r1
n = dişlinin devir sayısı
r = dişlinin yarıçapı

örneğin; 4.10=20.n2

40=20n2

n2 = 2 bulunur.

• Profil ölçülerinin belirlenmesinde modül, dp, cp, zincir, triger gibi formlardan yararlanılır. Modül, dp ve cp formlarında bu amaca ek olarak profil açısı bulunur. Profil açısı düz, 15°, 20°, 30° veya 14°30' vb. gibi.