EDVAC
EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) ilk elektronik bilgisayarlardan biridir. EDVAC’ı ENIAC’tan ayıran özellik, ondalık taban değil ikilik taban kullanmasıdır.
Projenin Kaynağı ve Planları
EDVAC için tasarımı neredeyse ENIAC’ın işletime hazır hale gelmesinden önce geliştirilmiştir. EDVAC’ın tasarımı, ENIAC’ın tasarımı sırasında ortaya çıkan problemlerin çoğunu çözmeye yöneliktir. ENIAC gibi EDVAC da Pennsylvania Üniversitesi tarafından Aberdeen Kanıtlama Merkezi’de ( Aberdeen Proving Ground ) Amerikan Askeri Balistik Araştırma Laboratuvarı ( U.S. Army's Ballistics Research Laboratory ) için yapılmıştır. ENIAC’ın tasarımcıları J.Presper Eckert ve John William Mauchly, John von Neumann ve diğer birkaç kişi tarafından bir araya getirilmiş ve yeni tasarım, von Neumann tarafından 1945’te EDVAC’ın üzerine yazılmış bir raporun ilk taslağı esas alınarak yapılmıştır.
Yeni bilgisayarın yapımı için olan sözleşme, 1946 Nisanında 100.000 dolarlık başlangıç bütçesiyle imzalanmıştır ve sözleşmede cihazın ismi Electronic Discrete Variable Automatic Computer ( EDVAC ) olarak geçmiştir. Yapımda esas sorun güvenilirliği ve maliyeti arasındaki dengeydi. EDVAC’ın son maliyeti, ENIAC’ınkine benzer olarak 500.000 doların civarında ilk maliyet tahmininin beş katıydı.
Teknik Tanım
İmal edilen bu bilgisayar, ikilik tabanda otomatik toplama, çıkarma, çarpma, programlanmış bölme işlemi ve bu işlemlerin otomatik olarak sağlamasını yapan, 1,000 adet 44-bit kelimelik belleğe(hafıza) ( Daha sonra belleği 1024 kelimeye yani 5,5 kilobayta çıkarılmıştır ) sahip bir cihazdı.
Donanım olarak bilgisayar aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktaydı:
- Okuyucu ve kaydedici bir manyetik teyp,
- Osiloskoplu bir kontrol ünitesi,
- Kontrol ünitesi ve bellekten komutları alan ve onları diğer ünitelere yönlendiren, bir gönderici,
- Her defasında bir sayı çifti üzerinde aritmetik işlemleri yapan ve sonuçları aynı işlemi yapan başka bir ünite üzerinde kontrol ettikten sonra belleğe gönderen, bir hesaplama ünitesi,
- Bir zamanlayıcı,
- Her bir hat üzerinde sekiz kelime kapasiteli 64 civalı akustik gecikme hatlı, iki setten oluşan, bir çift bellek ünitesi,
- Her biri tekbir kelimeyi tutan, üç geçici depo
EDVAC’ın toplama süresi 864µs ve çarpma süresi 2900µs’ydi. Bilgisayar yaklaşık 6000 vakum tüpü, 12000 diyota sahipti ve 56 kW’lık güç tüketimine sahipti. Cihaz, 45.5m²’lik taban alanına ve 7850 kg ağırlığa sahipti. İşletme personelinin tam kadrosu her 8 saatlik vardiya için 30 kişiydi.
Donanım ve İşletim
EDVAC 1949 Ağustosunda balistik araştırma laboratuvarına teslim edildi. Bir takım problemlerin farkına varılması ve çözülmesinden sonra bilgisayar, sınırlı bir içerikte de olsa 1951’de çalışmaya başladı. Cihazın tamamlanması Eckert ve Mauchly ile Pennsylvania Üniversitesi arasındaki patent hakları üzerindeki anlaşmazlıklar sebebiyle gecikti. Bu durum, Eckert ve Mauchly’nin Eckert-Mauchly Computer Corporation’ı kurmak için şirketten ayrılmaları ve kıdemli mühendislerinin çoğunu beraberlerinde alıp götürmeleriyle sonuçlandı.
1960’a kadar EDVAC sekiz saatlik hatasız çalışma ortalamasıyla günde 20 saatin üzerinde sürekli çalışıyordu. EDVAC’a, 1953’te I/O delikli kart, 1954’te üzerindekinden daha yavaş çalışan manyetik, tambur biçiminde ekstra bir bellek ve 1958’de nokta kaydıran bir aritmetik ünitesi dahil edilerek bir takım yükseltmeler yapıldı.
EDVAC, 1961’de BRLESC ile değiştirilinceye kadar çalıştı. Ömrü boyunca kendi süresi için güvenilirliğini ve üretkenliğini kanıtladı.
