Eski Nubiya dili

9.-10. yüzyıldan kalma Liber Institutionis Michaelis Archangelis Eski Nubiya diline çevirisi,Qasr Ibrim'de bulunmuştur şu anda British Museum'dadır. Mikâil'in ismi kırmızı olarak görünmektedir.

Eski Nubiya dili, Orta Çağ Nubiya'sında, 8.-10. yüzyıl arasında kullanılan yazılı dile verilen isimdir. Şu anda bölgede konuşulan Nubiya dillerinin antik bir çeşitidir, özellikle modern Nobiin dilinin muhtemel atasıdır. En azından yüz kadar belge sayfasında korunmuştur, çoğunlukla Hristiyanlık ile ilgili metinlerdir ve Koptik (Yunan) yazısının değiştirilmiş bir şekli ile yazılmıştır; en çok bilineni Aziz Menas'ın Şehitliği metnidir. Meroitik, Geez ve Sabaean sayılmazsa en eski Sahra altı Afrika dili ile yazılmış metindir.

Yazım

Eski Nubiya Yunan alfabesinin bir uncial çeşidi ile yazılmaktaydı. Yunan alfabesine ek olarak üç Koptik harfi — ϣ "sh", ϩ "h", ve ϭ "j" — ve üç Nubiya'ya özgü harf: görünüşte Meroitik yazıdan türemişe benzeyen ⳡ "ny" ve ⳣ "w" ve iki Yunan gammasının bağlanmış hali olduğu düşünülen ⳟ "ng". Aşağıdaki durumlar olduğunda her harfin üzerine bir çizgi çizilirdi:

/i/ sesi ε olarak da yazılabilmektedir,  ̄ ει, η;, ι, veya υ; /u/ normalde ου olarak yazılmaktadır. Bazen ikili ünlülerde, ι harfinin üzerinde iki nokta konarak yarı-ünlü y harfi olduğu belirtilirdi.

Uzatılarak okunan ünsüz harfler çift olarak yazılırdı; uzun ünlüler genellikle kısalardan ayırdedilmezdi. Tonlar işaretlenmezdi.

Noktalama işaretleri arasında, şunlar vardır: kabaca nokta veya iki nokta üstüste gibi kullanılan, yüksek nokta • (bazen onun yerine çift ters eğik çizgi \\ de kullanılırdı), soru işareti olarak kullanılan eğik çizgi /, metinlerde mısraları ayırmak için kullanılan çift eğik çizgi //.

Dilbilgisi

İsim

Eski Nubiya'da ismin cinsi (gender) veya tanımlık (article) yoktur. İsim gövdeden ve ona eklenen hal sonekleri ve takılardan oluşur; temel olanlar:

En sık kullanılan çoğul eki -gu- ekidir; örneğin uru-gu-na "kralların", veya gindette-gu-ka "dikenler" (nesne), -agui- yüklem olarak kullanılmaktadır. Daha ender kullanılan çoğul ekleri, -rigu- (örneğin mug-rigu-ka "köpekler (nesne)" (yüklem olarak -regui-) ve -pigu- ekleridir.

Zamir

Temel zamirler:

İşaret zamirleri olarak in- "bu", man- "şu"; soru zamirleri olarak ngai- "kim?", min- "ne?", islo "nerde?", iskal "nasıl?", sayılabilir.

Fiil

Fiilin beş hali vardır: şimdiki zaman, iki farklı geçmiş zaman, gelecek zaman ve emir kipleri. Her biri için, dilek kipi ve bildirme kipi şekilleri bulunmaktadır. Çekimler özneye (kişiye) göre olur, örneğin, şimdiki zamanda doll- "istemek" fiili için:

Örnek metin

κτ̄κα γελγελο̄ςουανον ῑη̄ςουςι να⋊αν τρικα• δολλε πολγαρα πεςςνα• παπο ς̄κοελμ̄με εκ̄κα

Kitka gelgelosuannon Iisusi manyan trika• dolle polgara pessna• papo iskoelimme ikka.

Kelime çevirisi: "Kaya ve-de-onlar-yuvarlandı-uzağa İsa göz çift yüksek kaldırmak o-dedi baba ben-teşekkür sana."

Çeviri: "Ve onlar kayayı yuvarlayarak uzaklaştırdıklarında, İsa, gözlerini yükseğe kaldırarak, dedi: Baba, sana teşekkür ediyorum."

Dış bağlantılar

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/11/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.