North American F-100 Super Sabre

F-100 Super Sabre
Türü	Av-bombardıman uçağı
Ulusal köken	Amerika Birleşik Devletleri
Üretici	North American Rockwell
İlk uçuş	25 Mayıs 1953
Hizmete giriş	1958
Hizmetten çıkış	1988

F-100 Super Sabre (Süper Kılıç); ilk prototip uçuşu 25 Mayıs 1953’de gerçekleştirilen, North American firması tarafından geliştirilen ve tasarımı F-86 Sabre'a dayandırılan bir av-bombardıman uçağıdır. Rus muadili Mikoyan-Gurevich MiG-19'dur

F-100C’lere ilaveten av-bombardıman tipi olan F-100D tipi de geliştirilmiş ve geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Avcı yetenekleri geliştirilmiş, 4 adet AIM-9 havadan havaya füze ile donatılmış ve taktik bombardıman uçağı olarak gövde altında M-61 nükleer bomba taşıyacak duruma getirilmiştir. Ayrıca iki kişilik eğitim tipi olan F-100F de mevcuttur. Her üç tip de THK’da kullanılmıştır. 1953-1959 yılları arasında 2294 adet üretilmiş olup bunun 1274’ü F-100D tipindedir. Bu uçaklarda Pratt & Whitney tarafından F-86’lar için üretilen J47 jet motorlarının geliştirilmiş modeli olan J57’ler kullanılmıştır. “Afterburner”lı olan bu motorlar 10.000lb üzerinde itiş gücü üreten ilk Amerikan turbojetidir. F-100’lerin takma adı “Super Sabre”dır.

1958’den itibaren Türk Hava Kuvvetleri F-100’leri MAP programı dahilinde teslim almaya başladı. İlk gelenler F-100D ve F-100F modelleri olup USAF envanterinden gönderilmiştir. Bu uçaklardan toplam 163 adet teslim alınmıştır. Bunların içinde çok az miktarda Danimarka’dan gelenler de vardır. Bu sevkiyatı 1972 yılından başlamak üzere F-100C’ler izlemiştir. Bunlardan 115 adet gönderilmiştir. Bu uçakların en az beş hava üssü tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Türk F-100’leri Kıbrıs Harekâtı'nda yoğun ve etkili bir şekilde kullanılmıştır. Son THKv F-100’ü 1988’de emekliye ayrılmıştır.

Özellikler (F-100D)

Bilgi kaynağı: Quest for Performance^[1]

Genel özellikler

• Mürettebat: 1
• Yükleme sınırı: ()
• Uzunluk: 50 ft (15.2 m)
• Kanat açıklığı: 38 ft 9 in (11.81 m)
• Yükseklik: 16 ft 2¾ in (4.95 m)
• Kanat alanı: 400 ft² (37 m²)
• Boş ağırlık: 21,000 lb (9,500 kg)
• Yüklü ağırlık: 28,847 lb (13,085 kg)
• Maksimum kalkış ağırlığı: 34,832 lb (15,800 kg)
• Güç ünitesi: 1× Pratt & Whitney J57-P-21/21A turbojet
  • Kuru itki: 10,200 lbf (45 kN)
  • Artyakıcı ile itki: 16,000 lbf (71 kN)
• * Sıfır kaldırma sürtünme katsayısı: 0.0130
• Sürtünme alanı: 5.0 ft² (0.46 m²)
• Eğim oranı: 3.76

Performans

• Maksimum hız: 750 kn (864 mph, 1,390 km/h)
• Menzil: 1,733 NM (1,995 mi, 3,210 km)
• Servis tavanı: 50,000 ft (15,000 m)
• Tırmanma oranı: 22,400 ft/min (114 m/s)
• Kanat yüklemesi: 72.1 lb/ft² (352 kg/m²)
• İtki/Ağırlık: 0.55
• Kaldırma-sürüklenme oranı: 13.9

Silahlar

• Silahlar: 4× 20 mm (0.787 in) M39 top
• Füzeler:
  
  • 4× AIM-9 Sidewinder veya
  • GAM-83 Bullpup
• Bombalar: 7,040 lb (3,190 kg) silah, uygun silahlar:
  • Bombalar veya
  • Mark 7 nükleer bomba veya
  • Mk 28 nükleer bomba veya
  • Mk 43 nükleer bomba veya
  • Mk 57 nükleer bomba veya
  • Mk 61 nükleer bomba

Avyonikler

• Minneapolis-Honeywell MB-3 otomatik pilot
• AN/AJB-1B alçak irtifa bombardıman sistemi

Kitaplar

Türk Hava Kuvvetlerinde F-100 Super Sabre - F-100 Super Sabre in Turkish Air Force. Başara, Levent. Hobbytime, Ankara, 2011. (Türkçe) (İngilizce)

Kaynakça

1. Loftin, LK, Jr. Quest for Performance: The Evolution of Modern Aircraft: NASA History: SP-468 Access date: 22 April 2006.

Wikimedia Commons'ta North American F-100 Super Sabre ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.