Fatiha Suresi
|
| |
| Sınıfı | Mekki |
|---|---|
| İsmin anlamı | Açan şey/Anahtar/Açılış |
| Başka isimleri |
Umm al-Kitab[1] Umm al-Qur'an[1] es-Seb’ul-Mesânî[1] es-Salât[1] |
| Geliş zamanı | 5 |
| Sayısal bilgiler | |
| Sure numarası | 1 |
| Ayet sayısı | 7 |
| Kelime sayısı | 29 |
| Harf sayısı | 139 |
Fatiha Suresi, (Arapça:سورة الفاتحة) Kur'an'daki ilk suredir. Mekke döneminde 5. sure olarak indirildiğine inanılmaktadır. Toplam yedi ayet olarak numaralandırılmıştır. Önemine ithafen Fatiha Şerife olarak da hitap edilir.
Kur’ani öğretinin bir özeti olarak anlamı ve özellikleri
Kur’anın ilk suresi olduğu için “başlangıç” anlamına gelen "Fâtiha" adını almıştır. Fatiha Suresi ayrıca ikinci ayetinin başlangıcına binaen Elham olarak da anılır. Sûrenin ayrıca, “Ümmü’l-Kitab” “es-Seb’ul-Mesânî” (övülen yedi ayet), “el-Esâs”, “el-Vâfiye”, “el-Kâfiye”, “el-Kenz”, “eş-Şifâ”, “eş-Şükr” ve “es-Salât" gibi adları da vardır.[1]
Fatiha Suresi'nin ilk sure olarak Kuran 'ın başında yer alması; Sure’nin içeriğinde, Kur'an öğretisinin bir özetinin yer alması olarak açıklanmıştır. Surede övgü ve yüceltilmeye layık tek Allah’ın varlığı, hâkimiyeti, tek ilah oluşu, tapınmanın ancak ona yapılıp ondan yardım isteneceği özet olarak ifade edilir. Fatiha suresi aynı zamanda bir dua ve yakarıştır. Övgü'nün Allah'a ait olduğunun söylenmesi, 34. Sure olan Sebe Suresinde de tekrarlanır.[2]
Besmele ve Amin konusu
Besmelenin okunuşu: “Bismillahirrahmanirrahim.”
Anlamı: "Rahmân (ve) rahîm (olan) Allah'ın adıyla."
Fatiha Suresi'nin başında bulunan Besmele'nin İslam'da özel bir yeri vardır. Tevbe suresi hariç bütün surelerin başlangıcında bulunmaktadır. Ayrıca Neml suresinin 30. ayetinde de zikredilir. Ancak besmelenin her surenin bağımsız bir ayeti mi yoksa tüm surelerin başında okunan tek bir ayet mi olduğu tartışmalı bir meseledir. Geçerli görüşe göre besmele sadece Fatiha suresi ve dolayısıyla da Kuran’ın ilk ayetidir. Bu sayede surenin ayet sayısı yediye tamamlanır ve Hicr suresi 87. ayetteki ifadeye uygun hale gelir: "Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi âyeti ve yüce Kur'an'ı verdik" (Hicr, 87). Fatiha her namaz rek'atında tekrarlanır ve ikişerli bir zincir oluşur.[3]
Diyanet İşleri Başkanlığı Fatiha Suresi'ni 7 ayet olarak kabul etse de; kuruma bağlı olan Camilerde, cemaatle namaz kılınırken imam besmeleyi içinden, surenin diğer ayetlerini ise sesli okur.
Cemaat ile kılınan namazlarda Fatiha Suresi okunduktan sonra, Kuran’da bulunmayan ve Yahudilikten (İbranice) hristiyanlığa da geçmiş olan [4] Âmin sözü gelenek olarak cemaatçe söylenmektedir. Bir rivayete göre Muhammed âmin konusunda şunu söylemiştir:
- "İmam 'âmin' deyince, sizde 'âmin' deyin. Zira her kimin âmini meleklerin âminine denk gelirse, o kişinin geçmiş günahları affedilir."[5]
(bkn. Âmin)
Üç İhlas bir Fatiha
Fatiha Suresi namaz haricinde okunduğunda genellikle İhlas Suresi de üç defa tekrarlanır. Bu dörtlemeye halk arasında genellikle "üç Kulhü bir Elham" denir. Fatiha ve İhlâs surelerinin beraber okunması suretiyle İslam'daki Allah kavramı ana hatlarıyla özetlenmiş olur.
Kaynakça ve dipnotlar
- 1 2 3 4 5 Diyanet İşleri Başkanlığı Fatiha Suresi Açıklaması
- ↑ Diaynet Meali Sebe Suresi
- ↑ Diyanet Meali Hicr Suresi 87. Ayet Dipnotu
- ↑ "Amen." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ↑ Tirmizi Nu:250
| Tarihsel önce: Müddessir Suresi |
 Sure metni: Fatiha Suresi |
Tarihsel sonra: Tebbet Suresi |
| Kur'an'da sırası: | ||
| ||