Filtre (fotoğrafçılık)
Filtre film üzerine vuran ışığın özelliklerini değiştirmek ve objektifin içine giren ışığı filtre etmek için objektifin ön kısmına takılan ve cam, plastik gibi maddelerden imal edilen yardımcı araçtır.
Kullanım amaçlarına göre filtreler 5 gruba ayrılır.
- Siyah Beyaz filmler için filtreler
- Siyah Beyaz ve renkli filmler için filtreler
- Renkli filmler için renk düzeltici filtreler
- Renkli filmler için renk yaratıcı filtreler
- Özel efekt filtreler
Pankromatik Siyah Beyaz Filmler için Filtreler
| Açtığı Yerler | Kararttığı Yerler | |
|---|---|---|
| Orta sarı(2x) | Sarı saç buğday başakları,ayçiçekleri portakal v.s | Gökyüzü, deniz, mavi göz |
| Koyu sarı(3x) | Aynı etkilerin kuvvetlisi | Aynı etkilerin kuvvetlisi |
| Turuncu (3x) | Koyu sarı yerine tercih edilir, kiremit damlar | Gökyüzü, deniz, ağaçlar |
| Sarı-yeşil(3x) | Göz (yeşil,ela) | Kahverengi |
| Yeşil (3x) | Ağaçlar,çayırlar(Kontrast azalır) | Gökyüzü, deniz, kiremit damlar. |
| Kırmızı (4-8x) | Kırmızı ve sarılarda maksimum etki | Mavide maksimum etki |
| Mavi (2-3x) | Kırmızı filtrenin tersi | Kırmızı filtrenin tersi |
Özellikle mavi gökyüzü ve beyaz bulutların aynı ölçüde pozlandırıp,bulutların belli olmayacak şekilde mavi gökyüzü ile karıştığı çekimlerde,kırmızı filtre,mavi göğün pozunu düşürerek,bulutların belirgin bir biçimde fotoğrafta yer almalarını sağlar.
Bu filtreler 3 grupta incelenebilir.
Siyah Beyaz renkli filmler için Ortak filtreler
Bu filtrelerin renk balansı üzerinde bir etkisi olmaması gerekir.Bunlar,ND,UV,1A skylight ve polarize gibi filtrelerdir.
UV-Skylight Filtreler
Bu filtrelerin fonksiyonu atmosferdeki mavi ve mor ötesi ışıkları süzerek berraklığı arttırmaktır.Yüksek dağlarda fazla etkisi yoktur.Ancak objektifimizin merceklerini toz,su,parmak izi gibi zarar verebilecek etkilerden korur.Bir objektif edindiğimiz zaman mutlaka kullanmamız gereken bir filtre grubudur.
Doğal yoğunluk(ND)Filtreler
Var olan ışığın ölçülmesinde elde edilen enstantane hızını diyaframdan daha düşük bir hız ya da açık diyafram kullanmak istediğimizde kullanabileceğimiz filtrelerdir. Bu filtreler,renk dengesini bozmadan objektiften içeri giren ışığın miktarını azaltırlar.Bu azaltma "Filtre Faktörü" olarak adlandırılır ve miktarı "2x,4x,8x,16x..." olarak ifade edilir.Poz miktarını 1,2,3 ya da 4... stop olarak azaltırlar.
Polarize Filtre
Polarize filtre ile parlama kontrolü yapılabilir.Su üzerindeki yansımalar,cam üzerindeki yansımalar kısaca yansımalar yok edilebilir. Polarize filtrenin kullanıldığı yerler,renklerin doygunlaştırılması,göğün belli bir
bölümünün doygun ve koyu mavi hale getirilmesi,sisin ortadan kaldırılması,deniz ya da göl yüzeylerindeki parlamanın engellenmesi gibi durumlardır.Kontrastı arttırır.Göğün,koyulaştırılmak istenen bölümü ile,kamera ve güneş arasındaki açının 90 derece civarında olması gerekmektedir.Silindirik ya da küresel nesnelerin her yeri depolarize olamaz.
Renkli filmler için renk düzeltici filtreler
Doğru renkte fotoğraflar elde edebilmek için,doğru filmin doğru ışıkta kullanılması gerekir.Örneğin beyaz ışığa ayarlı filmler ancak gün ışığı ya da benzer ışık kaynakları ile aydınlatılan ortamlarda doğru sonuçlar verebilirler.Bunun dışında tungsten flamanlı lambalarla ya da diğer ışık kaynakları ile aydınlatılmış ortamlarda kırmızıya doğru renk sapmaları meydana getirirler.Bu sapmaları önleyebilmek için uygun "Renk Düzeltici Filtreler" kullanılır.
Efekt Filtreleri
Siyah-Beyaz fotoğrafta kontrastı etkileyen sarı,turuncu,kırmızı,yeşil,monokrom filtreler,polarize filtre,pek çok görüntü oluşturan multi imaj filtreler ,hız filtresi yanında görüntüyü softlaştıran difüz filtre,ortası net çevresi çizgisel görüntüler oluşturan zoom filtre,gün batışı,sis filtreleri,çift pozlandırma sağlayan maskeleme filtresi,noktasal ışık kaynaklarında ışığın yıldız şeklinde saçılması sağlayan star filtreler,ve bunlar gibi hala üretilmekte olan çeşitli efekt filtreleri fotoğrafta belirginlik sağlamada rol oynar.