Fotoroman
Fotoroman, süreli basında yayımlanan ve içinde bir roman metninin bulunduğu fotoğraflarla oluşturulan anlatı dizisi. Ayrıca fotoğraflarla gerçekleştirilen ve metnin yalnızca görüntülere yanlış bir anlam verilmemesi için kullanıldığı anlatı dizileri için de kullanılır.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan fotoroman, çeşitli popüler türlerin (melodram, tefrika, duygusal roman, sineroman) bir uzantısıdır. 1947'de İtalya'da Stefano Reda ve Damiano Damiani çizgiroman tekniğini kullanarak ilk fotoromanları gerçekleştirdiler. Fotoromanlar özellikle Güney Avrupa ve Latin Amerika'da geniş bir okur kitlesine sahip olmuştur.
Başlangıçta, fotoroman, sinemadan esinlenmeye ya da onu taklit etmeye çalıştı. Metinler kısa kısaydı, atmosfer ve ışık iki savaş arası dönemin filmlerini anımsatıyordu. Fotoroman giderek kalıplaşmaya başladı: yakın planların bolluğu (yaklaşık 5'e 4 oranında), hareketsiz kişiler, vb.
Fotoromanda ağırlık konuşmadadır ve metinler (açıklamalar ve balonlar) birbirini izleyen görüntülerin anlamını tamamlar. Bu görüntüler, hikayenin temel bağlantısını oluşturan işlevsel fotoğraflarla (yaklaşık %40) genellikle pek bilgi vermeyen destek fotoğraflarına ayrılır.
Fotoromanlar kati kalıplara göre düzenlenir, bulvar tiyatrosunu anımsatan kurallara uygun olarak tiplendirilmiş kişileri görüntüler: gözü yaşlı kadın kahramanlar, acı çeken erkek kahramanlar, güzel konutlar, görkemli soyadları, yapmacık bir dil, vb.
Fotoromanın konuları sürekli yenilenmekte ve çeşitlenmektedir. Gerçi gerçeğe, sosyala, günlük yaşama yabancı değildir, ama bunları yalnızca anımsatmakla yetinir. Bu mekanizma, tıpkı reklam filmleri gibi insanı rahatlatan ve avutan bir dünya yaratmıştır: bu dünyada aşk, para, gençlik, sağlık, vb. temalarıyla birlikte mutluluk ne pahasına olursa olsun erişilmesi gerekli tek bir şey olarak gösterilmiştir. Hayallerin ve gizli arzuların böylesine geniş bir çapta göz önüne serilmesi çoğu genç kadın olan okuyucuların fotoromanda kendilerini bulmalarına ve düşte de olsa yoksun kaldıkları şeylere kavuşmalarına olanak sağlamıştır.
İtalya'da bir fotoroman olarak 1965'te yayımlanmaya başlanan fantastik türdeki fotoroman serisine ismini veren Killing, en ünlü fotoroman karakterlerinden biri olmuştur.[1]
Zaman zaman "düzeysizlik" veya "kültürsüzlük" olarak eleştirilmiş olmakla birlikte, fotoroman, bir popüler kültür aracı olarak çeşitli dünya klasiklerinin yayımlandığı bir format olmuştur.[2]
Kaynakça
- ↑ Killing gerçekten İstanbul'da!, Radikal, 18 Kasım 2006.
- ↑ Fotoroman, neyin nesi?, Milliyet, 15 Ağustos 1982.