Fritz Mauthner
.jpg)
Fritz Mauthner (d. 22 Kasım 1849, Hořice, Bohemya - ö. 29 Haziran 1923, Meersburg, Almanya), Alman yazar ve tiyatro eleştirmeni. Felsefede insan bilgisinin eleştirisinden türeyen şüpheciliği savunmuştur.
Romanları ve klasik Alman şiirlerinin parodileriyle edebiyatçı olarak belirli bir ün kazandı. Ama 1876-1905 arasındaki esas işi Berliner Tageblatt gazetesi için tiyatro eleştirileri yazmaktı. Düşünür olarak ana uğraş konusu dilin içermeleriydi. Nietzsche'yi ve Otto Ludwig'in Shakespeare-Studien'ini (1891; Shakespeare İncelemeleri) okumuş olan Mauthner, eyleme dayalı bir yaşamla sözleri ve ideolojileri küçümseyen bir tutumu birleştirdiği için Bismarck'a hayranlık duyuyordu. Sözcüklerin pragmatik toplumsal bir değeri olduğuna, ama öznel biçimde kullandıkları ve sürekli değiştikleri için, yalnızca (ve eksik biçimde) duyularla elde edilen deneyimi yansıttıklarına inanıyordu. Ayrıca, ona göre sözcükler, kavramları ifade etmek için yetersizdi ve gerçekliği zorunlu olarak çarpıtmaktaydı.
Bu düşünceler Mauthner'i felsefi şüpheciliğe ve kültürel etkilerle biçimlenen kişisel deneyimlere dayalı bir doğruluk ölçütünü varsayma anlayışına yöneltti. Wörterbuch der Philosophie (1910; 2 cilt; Felsefe Sözlüğü) ve Der Atheismus und seine Geschichte im Abendlande (1921-23, 4 cilt; Ateizm ve Batı'daki Tarihi) adlı iki temel yapıtında dilbilimsel çözümlemelerden yararlandı. Şüphecilik anlayışı yeni olmamakla birlikte, geliştirdiği epistemolojiye dil yoluyla yaklaşım yöntemi özgün bir nitelik taşıyordu.[1]