Francis Gary Powers
Francis Gary Powers, (17 Ağustos 1929 – 1 Ağustos 1977) 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde düşürülen Lockheed U-2 casus uçağının pilotudur.[1]
Hayatı
Powers Jenkins, Kentucky'de doğmuş fakat Virginia-Kentucky sınırındaki Pound, Virginia'da büyümüştür. Kore savaşına da katılan Powers daha sonra CIA'de çalışmaya başlamıştır.
U-2 Olayı
Tarihler 1 Mayıs 1960'ı gösterirken toplam 27 görev uçuşu yapmış olan sivil CIA pilotu Francis Gary Powers, balistik füze test merkezleri Sverdlovsk ve Plesetsk kentlerinin casus fotoğraflarını çekmek üzere Peşaver'den havalandı. Sverdlovsk civarında uçarken Powers etrafında bir takım patlamalar duydu. Power yerden atılan füzelerin uçağa yetişemeyeceğini düşünüyordu ancak Pilot Powers yanıldığını kısa süre sonra anladı. Sovyetlerin yeni geliştirdiği SA-2 yüksek irtifa füzelerinden iki tanesi U-2'nin kanadına isabet etmişti. Powers fırlatma koltuğunu kullanarak uçağını terk etmek zorunda kaldı.[2] Bir Rus köyüne düşen pilot, köylüler tarafından Sovyet yetkililere teslim edilmiştir.
Uçağın düşmesinin ardından ABD yetkilileri Sovyetler Birliği üzerinde uçuş yapan bir Amerikan meteroloji uçağının kaybolduğunu açıkladılar. Ancak ABD'nin uçağın pilotunun sağ olduğundan ve uçağın çok fazla zarar görmeden Sovyetlerin eline geçtiğinden haberi yoktu. Olayın ardından 5 Mayıs 1960'ta bir demeç veren Kruşçev, Sovyetler'e karşı girişilen bu düşmanca tavrın cevapsız kalmayacağını açıklamıştır. Sonrasında pilotun sağ olarak ele geçirildiğinin dünya kamu oynuda öğrenilmesi sonucunda ABD, Sovyetler üzerinde yapılan casus uçuşları kabul etmek durumunda kalmıştır.
Francis Gary Powers, Sovyetler Birliği'nde yargılanmış ve 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Powers, Stalin'in oğlu gibi tanınmış suçluların tutulduğu, Moskova'nın doğusunda bulunan Vladimir şehrinin Vladimirsky cezaevinde kalmıştır. İki yıl sonra KGB casusu Rudolf Abel ile Doğu Almanya'da takas edilmiş ve Amerika'ya geri dönmüştür. U-2'lerin hiçbir sırrını vermemesine rağmen Powers Amerika'da oldukça soğuk karşılanmıştır. Powers'a yönelik eleştirilerden en önemlisi uçak düştüğünde intihar etmeyip Sovyetler'e teslim edilmesine karşı koymamasıdır. Powers ülkesine döndükten sonra Lockheed Powers'ı tekrar işe almıştır. 1970'e kadar U-2'lerde test uçuşu yapan Powers, 1977'de kendi kullandığı helikopterin düşmesi sonucu hayatını kaybetmiştir.