Gazavâtnâme

Gazavâtnâme veya diğer kullanımıyla gazânâme, Türk edebiyatında ordunun akınlarını, savaşlarını, kahramanlıklarını ve zaferlerini, düz yazı ya da şiir biçiminde anlatan edebî tür.^[1] İlk gazavâtnâme örnekleri 15. yüzyılda yazılmaya başlanmıştır. Kâşîfi'nin Gazaname-i Rum'u bu türün örnekleri arasındadır.

Arapçada gaza, cenk etmek anlamına gelen "gazavât" ile, Farsçada destan anlamına gelen "nâme" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur. Arap edebiyatında "magazi" diye bilinir.

Çeşitleri

1. İslam büyüklerini konu eden gazavâtnâmeler.
2. Padişahları , onların zamanında yapılan savaşları ve belli başlı olayları konu eden manzum ve mansur gazavâtnâme. Süleymannâme veya Selim-nâme de denir.
3. Ünlü komutanları ya da vezirleri konu eden gazavâtnâmeler.
4. Sefer veya zaptedilen yerleri konu alan gazavâtnâmeler.

Ayrıca Türk edebiyatınde kırkı manzum olmak üzere ikiyüz elliden fazla gazavâtnâme mevcuttur.

Gazavâtnâmeler tarih için büyük önem taşımaktadır. Çünkü belli bir döneme ışık tuttuğundan ve ayrıntılı olarak işlediğinden dolayı araştırma için niteliklidir.

Kaynakça

1. Akbulut, Uğur (2007). "Kuruluş Dönemi Osmanlı Tarihçiliği ve Tarih Yazma Gerekçeleri". Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi (15. sayı): sf. 359. ISSN 1302-3241. https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:Dns01Dybw_wJ:e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/kkefd/article/view/4161/3985+&hl=tr&gl=tr&pid=bl&srcid=ADGEEShJHEIwj6hur1Ewrznn_BtuN2thsDrWj2_mvsTm6HJbXmnKRnQExsPPsii6RntQMycCG9GtFl0qaMV8IY14IZmxITZMhRfA4TB5lZmaH6dwCJP7XUe31KeKWDc25HfyPi0S_aRN&sig=AHIEtbTSyK38GKE6XAruhDlzKGoUAcE1xQ. 

Ek okumalar

• Dr. Engin Yılmaz - Türk Dünya Araştırmaları - Sayı 118 - Şubat 1999