Georg Wilhelm Pabst
Georg Wilhelm Pabst (d. 27 Ağustos 1885, Raudnitz, Bohemya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu - ö. 29 Mayıs 1967, Viyana, Avusturya), 1920'lerin sanatsal açıdan en başarılı filmleri arasında yer alan yapıtlarıyla ünlü Avusturyalı sinema yönetmeni. Filmleri insan kişiliğini derinden kavrayışını, özellikle kadınlar olmak üzere canlı, özgün karakterler yaratmadaki ustalığını, toplumsal ve siyasal konulara ve aynı zamanda toplum sorunlarının birey üzerindeki etkilerine olan ilgisini yansıtır. Bu yapıtlar, sahneleri akıcı biçimde bağlayan ve her plana anlam kazandıran sağlam kurgularıyla da dikkat çekicidir.
Yaşamı
Pabst Viyana'da öğrenim gördü. Yirmi yaşındayken Zürich'te tiyatro oyunculuğuna başladı. Salzburg, Berlin ve New York kentlerinde sahneye çıktıktan sonra sinemaya geçti. İlk filmi Der Schatz (1923; Define), bir defineyi bulmaya çabalayan kişilerin alevlenen tutkuları üzerineydi. Yönetmen olarak ilk başarısını, enflasyonun hüküm sürdüğü savaş sonrası Viyana'sındaki yaşamı gerçekçi biçimde çizdiği Die freudlose Gasse (1925; Neşesiz Sokak) filmiyle elde etti. İkinci başarılı filmi, bir bilinç bozukluğu olayını ayrıntılı biçimde incelerken dışavurumcu temalara dönen, gerçekçi psikanaliz çalışması Geheimnisse einer Seele'ydi (1926; Bir Ruhun Gizleri), Die Liebe der Jeanne Ney (1927; Jeanne Ney'in Aşkı), savaş sonrasında geçen ve gerçekçilik boyutunu güçlendirmek için Pabst'ın arada belgesel filmler de kullandığı bir aşk öyküsüydü. Film, görüntü çalışmasıyla ve sahneleri arasındaki geçişlerin yumuşaklığıyla büyük övgü topladı. Pabst bu üç filmle uluslararası düzeyde adını duyurmuştur.
Pabst 1920'lerin sonlarıyla 1930'larda çektiği filmlerde toplumsal koşullar ile birey arasındaki karşılıklı ilişkiler üzerinde daha güçlü bir biçimde durdu. Bu filmlerin en önemlileri Abwege (1928; Buhran), Die Büchse der Pandora (1929; Pandora'nın Kutusu) ve Das Tagebuch einer Verlorenen'dir (1929; Düşmüş Bir Kadının Günlüğü). Bunlardan son ikisi, Pabst için kadın cinselliğinin simgesi olan Louise Brooks'un güçlü oyunculuğuyla dikkati çekiyordu. Pabst 1930'ların başlarında solcu bir bakış açısından bir dizi film çekti. Bunlar arasında, I. Dünya Savaşı'nın siper çatışmalarının gerçekçi bir anlatımı olan Westfront 1918 (1930; Batı Cephesi, 1918), Die Dreigroschenoper (1931; Üç Kuruşluk Opera), Fransız ve Alman işçilerinin bir dayanışma örneği vererek bir maden kazasında giriştikleri ortak kurtarma çalışmalarını ele alan Kameradschaft (1931; Yoldaşlık) sayılabilir.
Filmleri 1930'ların ortalarında eski yapıtlarının niteliğini tutturamadı. Pabst Paris'e giderek çeşitli melodramlarla başarısız bir Don Quixote (1933) uyarlaması gerçekleştirdi. II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle Almanya'ya döndü. Gönülsüzce Komödianten (1941; Komedyenler) ve Paracelsus (1943) gibi filmler çekti. Savaş sonrası dönemde gerçekleştirdiği en önemli film, Hitler rejiminin son günlerini anlatan Der letzte Akt (1955; Hitler'in Sonu) oldu.
Filmografi
- Sessiz filmler
- 1923: Der Schatz (Define)
- 1924: Gräfin Donelli
- 1925: Die freudlose Gasse (Neşesiz Sokak)
- 1926: Geheimnisse einer Seele (Bir Ruhun Gizleri)
- 1926: Man spielt nicht mit der Liebe
- 1927: Die Liebe der Jeanne Ney (Jeanne Ney'in Aşkı)
- 1928: Abwege (Buhran)
- 1929: Die Büchse der Pandora (Pandora'nın Kutusu)
- 1929: Tagebuch einer Verlorenen (Düşmüş Bir Kadının Günlüğü)
- 1929: Die weiße Hölle vom Piz Palü (Arnold Fanck ile birlikte)
- Sesli filmler
- 1930: Westfront 1918. Vier von der Infanterie (Batı Cephesi, 1918)
- 1930: Skandal um Eva
- 1931: Die Dreigroschenoper (Üç Kuruşluk Opera)
- 1931: Kameradschaft (Yoldaşlık)
- 1932: Die Herrin von Atlantis
- 1933: Don Quichotte
- 1933: Du haut en bas
- 1934: A Modern Hero
- 1936: Mademoiselle Docteur
- 1938: Le Drame de Shanghai
- 1939: Jeunes filles en détresse
- 1941: Komödianten (Komedyenler)
- 1943: Paracelsus
- 1945: Der Fall Molander [1]
- 1948: Der Prozeß[2]
- 1949: Geheimnisvolle Tiefe
- 1949: Duell mit dem Tod[3]
- 1953: La voce del silenzio (alm. Aus der Bahn geworfen)
- 1953: Cose da pazzi
- 1954: Das Bekenntnis der Ina Kahr
- 1955: Der letzte Akt (Hitler'in Sonu)
- 1955: Es geschah am 20. Juli
- 1956: Rosen für Bettina
- 1956: Durch die Wälder, durch die Auen
Kaynakça
- ↑ unvollendet; nach dem Roman Die Sternengeige von Alfred Karrasch
- ↑ nach dem gleichnamigen Roman von Rudolf Brunngraber. Eine recherchierte Anklage, ein Gerichtsdrama und ein Appell für eine aufgeklärte Gesellschaft. Pabst stellte seinen Film 1948 bei den Filmfestspielen in Venedig vor und war für den Goldenen Löwen nominiert (nicht erhalten). Ernst Deutsch wurde jedoch in Venedig zum besten Hauptdarsteller gekürt, Josef Meinrad glänzte in einer frühen Rolle als Untersuchungsrichter
- ↑ geriet zunächst in Vergessenheit; Film wurde 2011 bei der jährlichen Retrospektive zur Auseinandersetzung mit dem Nationalsozialismus wieder in Wien gezeigt Information zur Retrospektive. Siehe auch Literatur, ohne Verf.