Giovanni Arduino

Giovanni Arduino (d. 16 Ekim 1714, Caprino Veronese, Veneto - ö. 21 Mart 1795, Venedik, Venedik Cumhuriyeti), "İtalya'da jeolojik araştımaların babası" olarak kabul edilen İtalyan jeolog. Yerkabuğunu Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü biçiminde bellibaşlı dört katmana ayırarak stratigrafik kronolojinin temelini atmıştır.

Küçük yaşta madenciliğe ilgi duyan Arduino, İtalya'nın kuzey bölgelerinde maden uzmanı olarak ün kazandı. Venedik Cumhuriyeti 1769'da Arduino'yu tarım ve sorumlusu atadı. Padova Üniversitesi'nde botanik uzmanı olan kardeşi Pietro'nun da zaman zaman yardımını alarak, toprak ıslahı, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve gelişmiş tarım araçları yapımı gibi etkinlikleri yakından izledi. Madencilik, metalurji ve kimya alanlarında da Venedik Cumhuriyeti adına araştırmalar yaptı.

Arduino, 1760'ların başında, birbirinden ayrı dört ana jeolojik katman ile bunları oluşturan ve içlerinde fosil bulunan ikincil katmanları tanımladı. Ayrıca fosil katmanlarının önemini değerlendirerek, kayaç oluşumlarının yaşını belirlemede fosillerden ve kimyasal yöntemlerden yararlanma konusunda öncülük etti.^[1] Giovanni Arduino İtalya’da kayalar ve mineral yatakları üzerine çalışıyordu. Bu çalışmaların olduğu alan, yaklaşık bir asır önce Steno’nun süperpozisyon ilkesini ortaya koyduğu alandı. Giovanni Arduino oldukça enerjik bir araştırmacı ve yazardı. Bu yönüyle başta İtalya’daki jeologlar ve ülkeye araştırma yapmaya gelen jeologlar üzerinde büyük etkisi oldu. Bu ilgi sayesinde Giovanni Arduino’nun görüşleri başka araştırıcılarca da kabul gördü.

Giovanni Arduino, üç tür dağ sınıfladı ve bu dağlar da üç tür kaya grubundan oluşuyordu: İlksel(Primitive), İkincil(Secondary) ve Tersiyer(Tertiary). Birincil kayalar, fosil içermeyen ve dağların çekirdeğini oluşturan şist, granit ve bazalt gibi kayalardı. İkincil kayalar fosilce zengin denizel kireçtaşları, marnlar ve killer ile diğer tortul kayalardı. Bu kayalar tabakalıydılar ve dağların yamaçlarında bulunuyorlardı. Tersiyer kayalar genç kireçtaşları, kumtaşları, marnlar ve killerdi ve bol fosil içeriyorlardı. Giovanni Arduino bazı Tersiyer kayaların ikincil kayalardan türediğini de savunuyordu. Bu grup kayalar alçak dağlar ve tepelerde gözleniyordu. Bu üç gruba ek olarak Giovanni Arduino, 4. Bir grup olarak volkanik kayaları tanımlıyordu. Giovanni Arduino’ya göre volkanik kayalar lav ve tüfler ile fosilli denizel tabakaların ardalanması şeklindeydi ve üstteki fosilli denizel tabakalar volkanik kayalar üzerine denizin istila etmesi sonucu oluşmuşlardı.

Giovanni Arduino (1714-1795) , sert kireçtaşlarının istiflendiği, gevşek ve çimentolanmış kum ve çakıllar ile volkan camlarından oluşmuş dağları ve bu dağları oluşturan kayaları ‘’Tersiyer’’ olarak tanımlıyordu. Bu kayaların içinde birincil ve ikincil kayalardan türemiş fosiller ve kayaç parçaları da bulunuyordu. Tersiyer kayaları İtalya’nın kuzeyinde yaygındı ve bol fosil içeriyordu.^[2]

Kaynakça

1. Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition
2. Apaydın, Ahmet. "Jeolojik Zaman Cetveli Doğuşu ve Gelişimi". Mavi Gezegen.