Gurlular
Hindistan Tarihi |
Tarih Öncesi Çağlar
Antik Çağ
Orta Çağ
Yeni Çağ
Sömürgecilik
|
İran tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
|
Gurlular (Farsça: غوريان Ghūrīyān, Kendileri arasındaki adları Şansabânî شنسبانیان Shansabānīyān), Horasan'da, diğer birçok doğu İran Tacikler'i gibi Sünni Müslüman bir hanedandı.[1][2] Gurlular'ın kurduğu imparatorluğun merkezi bugün Afganistan sınırları içinde kalan Gur kenti olup toprakları günümüz İran, Afganistan, Pakistan topraklarını, Hindistan'ın kuzey bölgelerini, Türkistan'ın ve günümüz Arap ülkelerinin ise bazı bölümlerinden oluşuyordu.
1175 ve 1192 yılları arasında Gurlu Muhammed önderliğinde Uç, Multan, Peşaver, Lahor ve Delhi hibi merkezler işgâl edilerek ele geçirildi. 1206'da Gurlular'ın ordusunda yer alan Türk bir general olan, Delhi'yi fethetmiş Kutbettin Aybek bağımsızlığını ilân etti ve gelecekte Delhi Sultanlığı adı altında yaşayacak sultanlıklar dizisinin ilk halkasını kurdu. (1206-1526) [3]
Gurlular, yazılı kaynakların birçoğu günümüze dek ulaşamamış olsa da sanat ve edebiyatta oldukça ileri gitmişlerdir. Horasan'da gördükleri mimarî eserleri, minarelerin seçkin örnekleriyle anayurtlarına, Hindistan'a uyarlamışlardır.
İlgili maddeler
Kaynaklar
- ↑ Encyclopaedia Iranica, "Ghurids", C.E. Bosworth, (LINK): "... The Ghurids came from the Šansabānī family. The name of the eponym Šansabānasb probably derives from the Middle Persian name Wišnasp (Justi, Namenbuch, p. 282). [...] Nor do we know anything about the ethnic stock of the Ghori's in general and the Sansabanis in particular; We can only assume that they were eastern Iranian Tajiks ... The sultans were generous patrons of the Persian literary traditions of Khorasan, and latterly fulfilled a valuable role as transmitters of this heritage to the newly conquered lands of northern India, laying the foundations for the essentially Persian culture which was to prevail in Muslim India until the 19th century. ..."
- ↑ Encyclopaedia of Islam, "Ghurids", C.E. Bosworth, Online Edition, 2006: "... The Shansabānīs were, like the rest of the Ghūrīs, of eastern Iranian Tājīk stock. ..."
- ↑ Ira M. Lapidus, A History of Islamic Societies 2nd ed. Cambridge University Press 2002
Dış bağlantılar
- (İngilizce)Encyclopaedia Britannica (Online Edition) - Ghurid Sultanate
- (İngilizce)Encyclopaedia Britannica (Online Edition) - Muizz-ud-Din-Muhammad a.k.a. Mohammad of Ghor
- (İngilizce)Columbia Encyclopedia (Sixth Edition) - Muhammad of Ghor