György Sándor
| György Sándor | |
|---|---|
| Doğum | 21 Eylül 1912 |
| Ölüm | 9 Aralık 2005 (93 yaşında) |
| Meslekler | piyanist, besteci |
| Çalgılar | Piyano |
György Sándor, (d. 21 Eylül 1912 - ö. 9 Aralık 2005) 20. yüzyılın en büyük piyanistlerinden biri olarak bilinen Macar asıllı Amerikalı müzisyen. Ünlü Macar bestecisi Bela Bartok'un öğrencisi olan Sandor, Bartok müziğinin en iyi yorumcusu olarak kabul edilir.
Budapeşte'deki Liszt Akademisi’nde Kodály ile kompozisyon, Bartok ile piyano çalıştı. Bartok’la kurmuş olduğu yakın dostlukla bestecinin müziğinin en iyi yorumcusu oldu, bestecinin birçok eserinin dünya prömiyerini yaptı. Bu yönüyle Bartok’un dünya sanat yaşamında tanınmasında büyük katkılar sağladı. Bunlar arasındaki ilk performansı, Ocak 1945’te New York Carnegie Hall’da seslendirdiği Bartok tarafından piyano için düzenlenen Dance Suite’tir. Aynı yıl Bartok’un beklenmedik ölümü sonrasında, bestecinin 3. Piyano Konçertosu’nun son on yedi ölçüsünün orkestrasyonunu Tibor Serly tamamladı ve Sandor tarafından Ocak 1946’da Eugene Ormandy yönetimindeki Philadelphia Orkestrası ile dünya prömiyeri gerçekleştirildi.
György Sandor, 1939’da New York Carnegie Hall’daki ilk konserinden sonra; Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa, Kanada, Latin Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Kuzey ve Güney Afrika, Hindistan, Orta Doğu ve Uzak Doğu’ya turneler gerçekleştirdi. 1990’da büyük bir başarı sağladığı Amerika turnesinde Bartok’un keşfedilmiş Orkestra Konçertosu’nun dünya prömiyerini sundu.
1965 yılında Bartok’un piyano eserleri üzerine yaptığı ilk kayıtlar Grand Prix Disque'e layık görüldü. Sandor, Bach, Beethoven, Brahms, Debussy, M.de Falla, Liszt ve Schumann’ın yanı sıra Kodaly ve Prokofiev'in de piyano için bestelenmiş eserlerini seslendirdi. Sanatçının, Arthur Rodzinsky yönetimindeki New York Filarmoni Orkestrası ile yorumladığı Rahmaninof’un İkinci Piyano Konçertosu, Eugene Ormandy yönetiminde Philadelphia Orkestrası eşliğinde seslendirdiği Chopin’in ikinci, Bartok’un üçüncü konçertolarının kayıtları Sony Classical tarafından yayımlandı. Bartok’un Orkestra Konçertosu ve Dance Suite’in piyano düzenlemesi, 44 Keman Düeti ve Süiti Mikromos’ta CD olarak yayımlandı.
New York Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanına layık görülen Sandor son olarak, Londra ve Buenos Aires’te Bartok’un İki Piyano ve Vurmalılar için Sonat’ını Martha Argerich ile seslendirdi, Monterrey’de, Singapur Festivali’nde ve Roma’da resitaller verdi.
Sandor, Bilkent Senfoni Orkestrası ile Bela Bartok’un “3. Piyano Konçertosu”, Franz Liszt’in “Totentanz”, “1. Piyano Konçertosu” gibi eserleri yorumlamak üzere birçok kez Ankara’ya geldi.
Piyano tekniği hakkında pek çok dile çevrilmiş bir kitap yazmıştır.