Hasbek
Hasbek-bucak merkezi | |
— Köy — | |
Yozgat | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Yozgat |
İlçe | Sarıkaya |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 442 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0354 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 66650 |
İnternet sitesi: |
Hasbek-bucak merkezi, Yozgat ilinin Sarıkaya ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Hasbek sözünün anlamı: Er-Dürüst-İyi-Saf İnsan[1]. Orta Asyada yaygın olarak kullanılan "bek" sözü, beğ (bey) anlamındadır. Köyümüz Akdağmadeni ilçesine bağlı köy iken 1933 yılında nahiye statüsüne kavuşmuştur.1957 yılında Sarıkaya'nın ilçe olması ile bu ilçeye bağlı bucak merkezi haline gelmiştir. Yozgat ili Sarıkaya ilçesine bağlı bucak merkezi, 1985 nüfus sayımlarına göre bucak nüfusu: 10 342 . bağlı 19 köy hasbek merkezi nüfusu 773
Kültür
Vatani görevini yapmak üzere silah altına alınacak gençler, uğurlanmazdan bir ay evvel evlere davet edilir. çağrı pusulasını alan asker adayları, özellikle köylerde yüksek mevkiilere Türk Bayrağı asarak, vatan ve millet uğrunda nöbet için çağrılmayı adeta bir bayram havası içerisinde beklerler. Gruplar halinde çevre köylerdeki asker adaylarıyla ortak eğlenceler düzenlenir. Sülüslerini de alan asker olacak gençler, işe güce bakmazlar.Asker adayları, her öğün bir evde davetli olmakla günlerini sayarlar. Son gün ise, uğurlanmak üzere komşular köy ortasına toplanır ve yapılan dualarla askere uğurlanırlar. Bu esnada, asker adaylarına konu komşu ve yakınları tarafından harçlıklar da verilir. Askere uğurlanan gencin ardından su serpilir. Bazen de vatana kurban olsun diye adeta kurbanlık koç gibi eline kına yakılır. Artık, sıra, "Babacığım/anneciğim,gelip birliğine teslim oldum. beni merak etmeyin..." ifadeleriyle başlayan "ilk Mektup"a gelmiştir. işte, askerin ilk mektubunu getiren şanslı kimse, hediyesini de alır. Teknolojinin getirdiği iletişim avantajı, ilk mektubu unutturur olmuştur. Artık, askerden gelecek ilk telefon beklenilir. ilçe genelinde, evlenecek olan gençlere hep "Askerliğini yaptı mı ?" sorusu yöneltildiğinden, her gencin gönlünde kutsal görevi yaparak, teskere alıp, bir an evvel yuvasına dönmek vardır
Yılda iki kez yaşanan dini bayramlar, sevinç, kardeşlik, dostluk ve kardeşliğin pekiştirildiği günlerdendir. Aksine, kırgınlık, düşmanlık gibi kötü duygu ve düşüncelerin giderildiği, mutlu günlerdir. Bahusus, gurbette olanların sıcak yuvasına gelerek, yakınlarıyla hemhal olduğu, hasret giderdiği günlerdir.
Yılda iki kez yaşanan dini bayramlar, sevinç, kardeşlik, dostluk ve kardeşliğin pekiştirildiği günlerdendir. Aksine, kırgınlık, düşmanlık gibi kötü duygu ve düşüncelerin giderildiği, mutlu günlerdir. Bahusus, gurbette olanların sıcak yuvasına gelerek, yakınlarıyla hemhal olduğu, hasret giderdiği günlerdir.
Çoluk, çocuk, genç-ihtiyar hep birlikte bu mutlu günlerden payını almak ister. Tabii ki, bayram günleri hele hele çocuklar için bir başka anlam taşır. Tabir caiz ise, onlar bayramları dört gözle beklerler. Özellikle, Ramazan Bayramı'nda çocukların "Şeker Toplaması" başlıca neşe ve sevinç kaynağıdır. Zira, onlar için bu mutlu günlerde alınacak küçük bir hediyenin, cüz'i de olsa harçlığın ve toplanacak bir şekerin dahi büyük bir önemi vardır. Çocukluk günlerindeki bayramların verdiği neşe ve mutluluk akıllardan kolay kolay çıkmaz. Ki, büyüklerin" Nerde o eski bayramlar..." demesi bundan ileri gelse gerek. Bayramlar yaklaşınca, yapılacak ilk iş ev-bark ve çevre temizliğidir. Ramazan bayramında oruç'un, Kurban bayramında ise, kurbanlık hayvanın bir başka anlamı vardır. Ayrıca, mantılar, tatlılar ve börekler hazırlanır. Herkes, imkanları ölçüsünde, yeni almış olduğu kıyafetlerini giyer. Böylelikle, temiz ve düzenli bir şekilde bayram karşılanmaya çalışılır. Her iki bayram arefesinde de mezarlıklara gidilerek, dualar okunur. Bazen de şeker çikolata, bisküvi...vb dağıtılır. Özellikle kız çocukları için, arefe günü ellere kına yakılır. Ellerine kına yakılan çocuğun hemen uyuması ve sarılı ellerini açmaması amacıyla, "Çabuk uyumazsan, kınan iyi çıkmaz" diyerek, çocukların uykuya dalmaları sağlanır. Sabah kalkan çocuğun ilk işi, ellerindeki sargıyı çözüp, elindeki kınayı görmesidir. Bayram günü, büyükler erkenden kalkar, erkekler sabah namazı için genellikle camii'e giderler. Sabah namazını müteakiben vaaz dinlenilir. Kılınan bayram namazıyla evlere gelinir. Bu esnada, kadınlar da, evi düzenler ve çocukları uyandırır. Bayramlıklarını giyen küçükler erkeklerin camiiden dağılmasını heyecanla beklerler. Sofralar da hazırlanmıştır. Bazen, komşularla birlikte bazen de hane halkıyla birlikte yemekler yenilir. Büyüklerin elleri öpülür, küçüklerin harçlıkları ve hediyeleri verilir. Son yıllarda, bazı köylerde bayramlaşma adetleri camii'de yapılır ve bayram namazlarını müteakiben toplu halde mezarlığa gidilerek, dualar edilir. Kurban bayramı ise, kurban kesme olayı olduğundan, biraz farklılık gösterir. Bayramlaşma adetinin akabinde, tekbirler eşliğinde hemen kurbanlık hayvan kesilir. Kesilen kurbanlık hayvanın eti, komşulara ve muhtaçlara payedilir.
BATIL İNANÇLAR : Uğursuzluk Sayılan Olaylar:
1.Baykuş ötmesi
2.Uzun köpek uluması,
3.Kara kedinin önden geçmesi,
4.Önden tilki geçmesi,
5.Sol gözün seğirmesi,
6.Baykuşun dama konması,
7.Kesici aletlerin elden ele verilmesi.
8.Boş beşiğin sallanması.
9.Yanan ateşin üzerine su dökülmesi, işenmesi.
10.Sol kulağın çınlaması.
11.Boş silahla oynanması.
Uğur Sayılan Olaylar:
1. Saksağan bahçe çitine konarsa-misafir gelecektir.
2. Kapı önündeki ağaca yuva yapmış Leylek, mutluluk ve saadet habercisidir.
3. Sağ gözün seğirmesi.
4. Doğum yapacak kadının ayakkabısı suya batırılır, doğum kolaylaşır.
5. Ayak altının kaşınması, uzun yol ve iyi haber gelecek demektir.
6. Evin tavanındaki üzerlik bereket getirir.
7. Boynunda iğde asılı hayvan nazardan korunur.
8. Kedi öldürmek, çok büyük felaketler getirebilir.
9. Yeni gelinin, eve girerken kapıya süreceği yağ ve o eve bereket getirir.
Ayrıca:
1. Yatırlara bez bağlanarak, şifa beklenir.
2. Şiddetli yağmur ve dolunun kesilmesi için ölü yılan yakılır.
3. Şiddetli dolunun kesilmesi için saç ağı ters çevrilir.
4. Yağmur yağması için yörede en son defnedilen cenazenin kefeninden bir küçük parça akarsuya atılır.
Coğrafya
Yozgat iline 100 km, Sarıkaya ilçesine 22 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | 972 |
2000 | 4442 |
1997 | 15 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı vardır ancak sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
|
- ↑ TDK http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.571c093945ba81.33539398