Karışım

Karışım, birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde topluluğudur. Saf maddeler element ve bileşiklerden oluşur. Fakat; maddelerin çoğu ne tek bir elementtir; ne de tek bir bileşiktir. Maddelerin çoğu saf madde olmayan karışımlardır. Karışımlar homojen, kolloit ve heterojen olmak üzere üçe ayrılır.

Karışımlar, homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılır.

Karışımların türleri (pembe=homojen, sarı=heterojen)

Karışım	katı	sıvı	gaz
katıda	alaşım, tunç gibi	sünger gibi	ponza, sert köpüğü gibi
	granit gibi
	çakıl gibi
sıvıda	çözelti
	süspansiyon, çamur	emülsiyon, süt gibi	köpük
gazda	aerosol		gaz karışımı
	duman, toz	sis

Homojen karışımlar

Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Karışımı meydana getiren maddeler gözle veya optik aletlerle görülemezler, Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir. Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyunu homojen karışıma örnek verebiliriz.

Heterojen karışımlar

Her tarafta aynı özellikler bulunmayan ve içindeki taneciklerin gözle görülebildiği karışımlardır.

Heterojen karışımlar kendi aralarında süspansiyon, emülsiyon, aerosol ve koloit gibi gruplara ayrılır.

Yer altından çıkarılan maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı, beton parçası, toprak heterojen karışımlara örnek verilebilir.

Süt çıplak gözle homojen gibi gözükmesine rağmen mikroskopla bakıldığında (yağ damlacıklarından dolayı) heterojen olduğu gözlenir. Heterojenlik mikroskopla tespit edildiği gibi tyndall ışığı etkisi ile de tespit edilebilir.

Heterojen karışımlar, emülsiyon, süspansiyon, koloit, aerosol olmak üzere dörde ayrılır.

• Emülsiyon: Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir. Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.
• Süspansiyon: Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir. Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi.
• Kolloid: Bir maddenin sıvı içerisinde asılı kalmasıyla oluşan karışımlara denir. Homojen gibi görünürler, karışımı oluşturan maddeler gözle görülemezler, ancak karışımdan ışın demeti veya lazer ışını geçirilerek fark edilebilirler. Duman, jöle, boya gibi maddeler buna örnektir.
• Aerosol: Bir katı veya sıvının gaz içinde dağılmasıyla oluşan karışımlardır. Sis, sprey, baca dumanı buna örnektir. Aerosol karışımların çoğu koloite örnektir.

Özellikleri

1. Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişiklik olmaz
2. Saf değildir.
3. Fiziksel yollarla ayrıştırılır.
4. Erime ve kaynama noktaları çözünenin derişimine bağlı olduğundan sabit değildir.
5. Karışımların öz kütleleri sabit değildir. Karışımı oluşturan maddelerin miktarına bağlı olarak karışımın öz kütlesi değişir.
6. Karışımın yapısında farklı cins atom veya molekül vardır.
7. Karışımda bulunan maddelerin miktarı gelişi güzeldir; aralarında belirli, sabit bir oran yoktur.

Bileşik ve karışım arası farklar

• Bileşikler aynı cins moleküllerden, karışımlarda ise farklı cins atom veya moleküllerden meydana gelir.
• Bileşikler kimyasal yollarla, karışımlar ise fiziksel yollarla birleştirilir-ayrıştırılırlar.
• Bileşikteki atomlar belirli kütle oranlarında birleşirlerken karışımlarda ise belirli bir oran yoktur.
• Bileşiklerin sabit bir öz kütleleri varken,karışımların öz kütleleri karışımdaki maddelerin birleşme oranlarına bağlı olarak değişir.