Hooke yasası

Hooke kanunu az uzanımın olduğu yay sistemlerinde fiziksel özellikleri hatasız modeller (animasyon).

Hooke kanunu, bir maddenin bozunumunun, bozunuma sebep olan kuvvetle yaklaşık doğru orantılı olduğunu açıklayan kanun. Bu kanuna uyan maddelere lineer elastik maddeler denir.

Hooke kanunu 17. yüzyıl İngiliz fizikçisi Robert Hooke'un ardından isimlendirilmiştir. Hooke, kanununu 1670'de Latince bir anagramla yayımlamış, 1678'de ise çözümünü vermiştir: Ut tensio, sic vis (Türkçe anlamıyla Ne kadar uzanım, o kadar kuvvet) Hooke kanununa uyan sistemlerde uzanım miktarı ağırlığa lineer bağlıdır. Bu bağıntı şu biçimde ifade edilebilir:

${\displaystyle {\vec {\mathbf {F} }}=-k{\vec {\mathbf {x} }}\ }$

Eksi (-), hareketin yönünü belirtir. Burada,

x, çekilen durumun sistemin denge durumuna olan uzaklığı (genellikle metre cinsinden)

F, sistemin denge durumuna ulaşmak için uyguladığı kuvvet (genellikle Newton cinsinden) ve

k, kuvvet sabiti veya yay sabiti

olarak tanımlanır.

Birden fazla yayın beraber bağlanması

Eğer bir yay, başka bir yaya bağlanıp ardından ağırlığa bağlanırsa buna seri bağlama denir, eğer birden çok yay birbirleriyle bağlanmadan direkt ağırlığa bağlanırsa paralel bağlanmış olurlar. Aşağıdaki tabloda bu tip bağlamalarda yay sabitlerinin ve depolanan enerjilerin nasıl değiştiği görülebilir.

Karşılaştırma	Paralel bağlama	Seri bağlama
Eşdeğer yay sabiti	${\displaystyle k_{ed}=k_{1}+k_{2}\,}$	${\displaystyle {\frac {1}{k_{ed}}}={\frac {1}{k_{1}}}+{\frac {1}{k_{2}}}\,}$
Sıkışma ya da uzama miktarı	${\displaystyle x_{1}=x_{2}\,}$	${\displaystyle {\frac {x_{1}}{x_{2}}}={\frac {k_{2}}{k_{1}}}\,}$
Yay potansiyel enerjisi	${\displaystyle {\frac {E_{1}}{E_{2}}}={\frac {k_{1}}{k_{2}}}\,}$	${\displaystyle {\frac {E_{1}}{E_{2}}}={\frac {k_{2}}{k_{1}}}\,}$