Huriye Öniz Baha
Huriye Öniz Baha(d. 1887 İstanbul – ö. 2 Kasım 1950), Türk eğitimci, siyasetçi, yazar.
Türkiye'de kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasıyla TBMM V. dönemde (1935) TBMM’ye giren 14 kadın milletvekilinden biridir. V. dönem Diyarbakır milletvekili olarak görev yapmıştır.
Cumhuriyet dönemi çocuk edebiyatının ilk özgün örneklerinden olan Köprüaltı Çocukları adlı çocuk romanını yazarıdır.
Yaşamı
1887’de İstanbul’da doğdu. Babası Bahaddin Bey, annesi Ayşe Hanım’dır.
İlk ve ortaöğrenimini Leylî Sanayi Mektebi’nde yaptıktan sonra özel öğrenim gördü.[1] Bir süre Bursa Amerikan Mektebi’nde Türkçe öğretmenliği yaptıktan sonra Londra Üniversitesi kadınlar bölümü olan Bedford Koleji’nde pedagoji eğitimi gördü.
İstanbul Kız Muallim Mektebi ile İstanbul İnas İdadisi'nde pedagoji ve uygulama dersi ile ev idaresi derslerini okuttu. Balkan Savaşı'ndan sonra muhacirlere açılan kurslarda ders vermiş ve türlü hayır işlerinde çalıştı, Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin açtığı kursa giderek gönüllü hastabakıcı oldu. 14 Eylül 1914’te açığa alınan Huriye Hanım, 16 Kasım 1926’da Beyoğlu 3. Rum Okulu öğretmenliğine atandı. Ardından Haydarpaşa Musevi Okulu, Galata Musevi Erkek Okulu, Hasköy İtalyan (Kaltayam) Okulu’nda, Feriköy Menemetayan (Menemetciyan) Okulu’nda, Yeniköy Rum Okulu’nda öğretmenlik yaptı.[1] Milletvekili seçilmeden önce Yeniköy Rum Okulu'nda Türkçe öğretmenliğine devam etmekteydi.
1935 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi tarafından milletvekili adayı olarak gösterildi ve 629 oy alarak V. dönem Diyarbakır milletvekilliğine seçildi. V. dönem boyunca Maliye Encümeni’nde görev yapan Huriye Hanım İş Kanunu Lâyîhası, Orman Kanunu, İzmir Vilayeti Turistik Yolların İnşası Hakkındaki Kanun, Kayseri-Eskişehir Tayyare Fabrikası Mütedavil Sermaye verilmesi için kurulan geçici encümenlerde de görev yaptı.[1]
Siyasi hayatı V. dönemle sınırlı kalan Huriye Öniz, öğretmenlik mesleğine dönerek İtalyan Lisesi ve Ticaret Lisesi, Erenköy Kız Lisesi, Beyoğlu Kız Lisesi’nde Türkçe öğretmenliği yaptı.
Milletvekilliği sırasında “Köprüaltı Çocukları” (1936) adlı bir çocuk romanı yazdı. Kimsesiz çocukları konu alan eser, o dönemde çocuklar için yazıla hikaye ve romanlar arasında tek örnek olarak kalır[2]ve cumhuriyet dönemi çocuk edebiyatının kurucularından kabul edilmiştir. [3]
Hayrettin Bey’le evlenen ve bu evlilikten bir çocuğu olmuştur 2 Kasım 1950’de vefat etti.
Eserleri
- Köprüaltı Çocukları (1936)
Kaynakça
- 1 2 3 Duroğlu, Sibel (2007). Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). ss. 80–82. http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/4204/4684.pdf. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ↑ Nurten Eker, Doğan Kardeş Dergisinde yer alan metinlerin tür, içerik ve anlatım özelliklerinin çocuk eğitimine katkısı açısından incelenmesi (1-75. Sayılar), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilmiler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mersin 2006
- ↑ Köprüaltı Çocukları, Sanat Kitabevi web sitesi, Erişim tarihi 07.02.2015'2